వైకుంఠ ఏకాదశి

Vaikunta Ekadasi – వైకుంఠ ఏకాదశి లేదా Mukkoti Ekadasi – ముక్కోటి ఏకాదశి

Vaikunta Ekadasi – “వైకుంఠ ఏకాదశి” హిందూ మతంలోని ముఖ్యమైన వ్రతాలలో ఒకటి. ఈ వ్రతాన్ని ధనుర్మాస శుద్ధ ఏకాదశినాడు జరుపుకోవడం ఆచారం. ఈ రోజున Vishnu – విష్ణువు భూలోకానికి వచ్చి భక్తులకు దర్శనమిస్తాడని భక్తుల నమ్మకం.

వైకుంఠ ఏకాదశి పేరు వెనుక కారణం

వైకుంఠం అనేది విష్ణువు (Vishnu) నివసించే లోకం. ఏకాదశి అనేది పౌర్ణమి తర్వాత వచ్చే 11వ రోజు. ఈ రోజున విష్ణువు భూలోకానికి వచ్చి భక్తులకు దర్శనమిస్తాడని భక్తుల నమ్మకం. కాబట్టి ఈ రోజున విష్ణువు వైకుంఠం నుండి భూలోకానికి వస్తాడని అర్థం. అందుకే దీనిని వైకుంఠ ఏకాదశి (Vaikunta Ekadasi) అంటారు.

ముక్కోటి ఏకాదశి | Mukkoti Ekadasi

ముక్కోటి అనే పదానికి మూడు కోట్లు అని అర్థం. ఈ రోజున విష్ణువు భూలోకానికి వచ్చి భక్తులకు దర్శనమిస్తాడు. ఈ రోజున ఉపవాసం ఉండి, భగవంతుని పూజించిన వారికి మూడు కోట్ల పుణ్యఫలాలు లభిస్తాయని భక్తుల నమ్మకం. అందుకే ఈ రోజున ముక్కోటి ఏకాదశి (Mukkoti Ekadasi)అని కూడా పిలుస్తారు.

వైకుంఠ ఏకాదశి ప్రాముఖ్యత

వైకుంఠ ఏకాదశి (Vaikunta Ekadasi) చాలా ముఖ్యమైన రోజు. ఈ రోజున భగవంతుని దర్శనం వల్ల పాపాలు తొలగిపోయి, పుణ్యఫలాలు లభిస్తాయని భక్తుల నమ్మకం. ఈ రోజున ఉపవాసం ఉండి, భగవంతుని పూజించిన వారికి ఈ క్రింది ఫలితాలు లభిస్తాయని పురాణాలు చెబుతున్నాయి:

పాపాలు తొలగిపోతాయి.
పుణ్యఫలాలు లభిస్తాయి.
సంపద, సౌభాగ్యం లభిస్తాయి.
సకల శుభాలు కలుగుతాయి.
మోక్షం లభిస్తుంది.

వైకుంఠ ఏకాదశి వ్రతం | Vaikunta Ekadas Vrutam

వైకుంఠ ఏకాదశి వ్రతాన్ని చాలా భక్తిశ్రద్ధలతో జరుపుకోవాలి. ఈ రోజు ఉపవాసం ఉండటం చాలా ముఖ్యం. ఉపవాసం ఉండలేనివారు పండ్లు, పాలు, పెరుగు మొదలైనవి తినవచ్చు. ఈ రోజు ఉదయం స్నానం చేసి, శుభ్రమైన దుస్తులను ధరించి, భగవంతుని ఆలయానికి వెళ్లి ఉత్తర ద్వారం ద్వారా భగవంతుని దర్శనం చేయడం చాలా శుభప్రదము.

వైకుంఠ ఏకాదశికి సంబంధించిన కథలు:

ఒక కథనం ప్రకారం, వైకుంఠ ఏకాదశి రోజున మురాసురుడు అనే రాక్షసుడిని సంహరించడానికి విష్ణువు భూలోకానికి వచ్చాడట. ఈ దేవతలందరితో కలిసి మురాసురుడిని సంహరించి, భక్తులకు దర్శనం ఇచ్చాడట.
మరొక కథనం ప్రకారం, ఈ రోజున విష్ణువు తన శేషతల్పం మీద శయనించి, భక్తులకు దర్శనం ఇస్తాడట. ఈ దర్శనం వల్ల పుణ్యఫలాలు లభిస్తాయని, జన్మ జన్మల పాపాలు తొలగిపోతాయని నమ్మకం.

వైకుంఠ ఏకాదశిని ఎలా జరుపుకోవాలి:

ఈ రోజున ఉత్తర ద్వారం ద్వారా భగవంతుని దర్శనం చేయడం చాలా శుభప్రదం. సాధారణంగా (Vishnu Temple) విష్ణు ఆలయాలలో ఉత్తర ద్వారం (North Door of Temple) మూసి ఉంటుంది. కానీ వైకుంఠ ఏకాదశి రోజున మాత్రమే ఈ ద్వారం తెరిచి ఉంటుంది. ఈ ద్వారం ద్వారా భగవంతుని దర్శనం చేయడం వల్ల మూడు కోట్ల దేవతల దర్శనం చేసిన ఫలం లభిస్తుందని నమ్మకం.
వైకుంఠ ఏకాదశికి ముందు రోజున (దశమి / Dashami)) రాత్రి నిరాహారులుగా ఉండండి.
ఏకాదశి రోజు మొత్తం ఉపవాసం ఉండండి. ఒక వేళ వయసురీత్యా ఉండలేనివారు పండ్లు, పాలు, పెరుగు మొదలైనవి తినవచ్చు.
స్నానం చేసి, శుభ్రమైన దుస్తులు ధరించండి.
ఈ రోజున పూజకు కావాల్సిన తులసి దళాలు, శంఖం, గంట, అభిషేకం చేయడానికి పాలు, పెరుగు, తేనె, పసుపు, గంధం వంటి వస్తువులను వంటి వస్తువులను తీసుకెళ్లడం మంచిది.
ఈ రోజున బ్రాహ్మణులకు దానం చేయడం, పేదలకు ఆహారం పెట్టడం వంటి పుణ్యకార్యాలు చేయడం చాలా శ్రేయస్కరం.
వైకుంఠ ఏకాదశి వ్రతం పూర్తి చేయడం వల్ల సర్వపాపాలు తొలగిపోయి, ఈ జన్మలోనే సకల శుభాలు కలుగుతాయని, మోక్షం లభిస్తుందని భక్తుల నమ్మకం.

వైకుంఠ ఏకాదశి ఘనంగా జరుపుకునే కొన్ని ప్రముఖ ఆలయాలు:

తిరుమల తిరుపతి వెంకటేశ్వరస్వామి (Tirumala Tirupati Venkateswara Swamy Temple) ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని తిరుమలలో (Tirumala) ఉన్న ఈ ప్రసిద్ధ ఆలయంలో కూడా వైకుంఠ ఏకాదశి వేడుకలు ఘనంగా జరుగుతాయి. ఉత్తర ద్వార దర్శనం, ధనుర్మాస స్నానాలు, సహస్ర దీపోత్సవం మొదలైన అనేక కార్యక్రమాలు నిర్వహించబడతాయి.

మహాబలేశ్వర జ్యోతిర్లింగం(Mahabaleshwar Temple Jyotirlinga): మహారాష్ట్రలోని మహాబలేశ్వరంలో (Mahabaleshwar) ఉన్న ఈ ప్రసిద్ధ ఆలయంలో వైకుంఠ ఏకాదశి వేడుకలు 10 రోజుల పాటు జరుగుతాయి. ధనుర్మాస స్నానాలు, దీపోత్సవం, పూజలు మొదలైన అనేక కార్యక్రమాలు నిర్వహించబడతాయి.

పండరిపురం విఠల దేవాలయం (Pandarapura Vittala Temple): మహారాష్ట్రలోని పండరిపురంలో (Pandaripuram) ఉన్న ఈ ప్రసిద్ధ ఆలయంలో వైకుంఠ ఏకాదశి వేడుకలు 11 రోజుల పాటు జరుగుతాయి. ఊరేగింపులు, ఆలంకారాలు, పూజలు మొదలైన అనేక కార్యక్రమాలు నిర్వహించబడతాయి.

శ్రీరంగం రంగనాథస్వామి ఆలయం (Sri Ranganatha Swamy Temple): తమిళనాడులోని శ్రీరంగంలో (Srirangam) ఉన్న ఈ ప్రసిద్ధ ఆలయంలో వైకుంఠ ఏకాదశి వేడుకలు 12 రోజుల పాటు ఘనంగా జరుగుతాయి. ఉత్తర ద్వార దర్శనం, ధనుర్మాస (Dhanumasa) స్నానాలు, పుష్పాలంకారణ, ఊరేగింపులు మొదలైన అనేక కార్యక్రమాలు నిర్వహించబడతాయి.

వైకుంఠ ఏకాదశి రోజున పఠించు మంత్రాలు:

మహావిష్ణు మంత్రం: “ఓం నమో భగవతే వాసుదేవాయ” అనే మంత్రాన్ని 108 సార్లు జపించండి.
వైకుంఠ ఏకాదశి స్తోత్రం: “శ్రీవైకుంఠేశ్వరాయ నమః, ధనుష్టోమాస సంభూతాయ, మోక్షదాయినే నమః” అనే స్తోత్రాన్ని 11 సార్లు పఠించండి.
తులసి దళాలతో పూజ: భగవంతుడికి తులసి దళాలను సమర్పించండి.
గంగానీరుతో అభిషేకం: భగవంతుడికి గంగానీరుతో అభిషేకం చేయండి.
ఆహార దానం: పేదలకు ఆహారం పెట్టండి, దానాలు చేయండి.

వైకుంఠ ఏకాదశి రోజున భక్తి శ్రద్ధలతో ఈ పద్ధతులను పాటించడం ద్వారా పాపాలు తొలగిపోయి, పుణ్యఫలాలు లభిస్తాయని, భగవంతుని అనుగ్రహం లభిస్తుంది.

వైకుంఠ ఏకాదశి యొక్క ప్రభావం:

ఆధ్యాత్మికత పెరుగుదల: వైకుంఠ ఏకాదశి వ్రతం భక్తుల ఆధ్యాత్మికతను పెంపొందిస్తుంది. ఉపవాసం, పూజలు, ద్యానం వంటి ఆచారాలు మనసును నిర్మలం చేసి, ఆత్మజ్ఞానం పెంపొందిస్తాయి.
పాపాల తొలగింపు: పురాణాల ప్రకారం, వైకుంఠ ఏకాదశి వ్రతం పాపాలను తొలగిస్తుంది. పాపాల బంధనాల నుండి విముక్తి కలిగించి, మనసును శుభ్రపరుస్తుంది.
పుణ్యఫలాల అలంకారం: ఈ వ్రతం పుణ్యఫలాలను అందిస్తుంది. మంచి ఆరోగ్యం, సంతోషం, సంపద, విజయం వంటి అంశాలను ప్రసాదిస్తుంది.
సమాజిక సేవ ఆదరణ: వైకుంఠ ఏకాదశి పండుగ సందర్భంగా దానాలు, పేదలకు సేవలు అందించడం వంటి సామాజిక సేవా కార్యక్రమాలకు ప్రాచుర్యం పెరుగుతుంది. దీనివల్ల సమాజంలో సహృదయత, పరోపకార గుణాలు పెరుగుతాయి.
సాంస్కృతిక వారసత్వ సంరక్షణ: ఈ పండుగను జరుపుకోవడం ద్వారా, భారతదేశపు సాంస్కృతిక వారసత్వాన్ని కాపాడుకోవడానికి మరియు భవిష్యత్తు తరాలకు అందించడానికి దోహపడుతుంది.

ముగింపు:

వైకుంఠ ఏకాదశి (Vaikunta Ekadasi) హిందూ మతంలో ఒక ముఖ్యమైన పండుగ. ఇది ఆధ్యాత్మికత, పుణ్యఫలాల అలంకారం, సమాజిక సేవలకు ప్రాధాన్యత ఇస్తుంది. ఆధునికతతో సాంస్కృతిక వారసత్వ సంరక్షణ ద్వారా, వైకుంఠ ఏకాదశి భవిష్యత్తులో మరింత ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకుంటుంది. భక్తులకు ఆధ్యాత్మికతను, సమాజానికి శుభప్రదాన్ని కలిగించే ఈ పండుగను భవిష్యత్తు తరాలకు అందించడం మన బాధ్యత.

|| ఓం నమోనారాయణాయ ||

F A Q

వైకుంఠ ఏకాదశి ఎందుకు జరుపుకుంటారు?

వైకుంఠ ఏకాదశి రోజున ఉత్తర ద్వారం ద్వారా విష్ణు ఆలయాలలో భగవంతుని దర్శనం చేయడం వల్ల మూడు కోట్ల దేవతల దర్శనం చేసిన ఫలం లభిస్తుందని నమ్మకం.

ఏకాదశి శక్తి ఏమిటి?

శ్రీ విష్ణు మీద భక్తితో ఉపవాసాన్ని పాటించడం ద్వారా దేవతల ఆశీర్వాదాలను పొందవచ్చని నమ్ముతారు, ముఖ్యంగా శ్రీ విష్ణువు ద్వారా దైవిక ఆశీర్వాదాలను, ఆధ్యాత్మిక ఉద్ధరణ, మార్గదర్శకత్వం మరియు రక్షణ భావాన్ని తీసుకురాగలదు.

ఏకాదశి నాడు ఉపవాసం ఎందుకు పాటించాలి?

ఏకాదశి నాడు ఉపవాసం యొక్క ప్రాథమిక ఉద్దేశ్యం మనస్సు మరియు శారీరక ఇంద్రియాలపై నియంత్రణ సాధించడం మరియు దానిని ఆధ్యాత్మిక పురోగతి వైపు నడిపించడం. అదనంగా, ఉపవాసంతో అనేక ఆరోగ్య ప్రయోజనాలు ఉన్నాయి.