పర హిత సరిస ధర్మ నహిం భాఈ। పర పీడ఼ఆ సమ నహిం అధమాఈ ॥
నిర్నయ సకల పురాన బేద కర। కహేఉఁ తాత జానహిం కోబిద నర ॥
నర సరీర ధరి జే పర పీరా। కరహిం తే సహహిం మహా భవ భీరా ॥
కరహిం మోహ బస నర అఘ నానా। స్వారథ రత పరలోక నసానా ॥
కాలరూప తిన్హ కహఁ మైం భ్రాతా। సుభ అరు అసుభ కర్మ ఫల దాతా ॥
అస బిచారి జే పరమ సయానే। భజహిం మోహి సంసృత దుఖ జానే ॥
త్యాగహిం కర్మ సుభాసుభ దాయక। భజహిం మోహి సుర నర ముని నాయక ॥
సంత అసంతన్హ కే గున భాషే। తే న పరహిం భవ జిన్హ లఖి రాఖే ॥
దో. సునహు తాత మాయా కృత గున అరు దోష అనేక।
గున యహ ఉభయ న దేఖిఅహిం దేఖిఅ సో అబిబేక ॥ 41 ॥
శ్రీముఖ బచన సునత సబ భాఈ। హరషే ప్రేమ న హృదయఁ సమాఈ ॥
కరహిం బినయ అతి బారహిం బారా। హనూమాన హియఁ హరష అపారా ॥
పుని రఘుపతి నిజ మందిర గే। ఏహి బిధి చరిత కరత నిత నే ॥
బార బార నారద ముని ఆవహిం। చరిత పునీత రామ కే గావహిమ్ ॥
నిత నవ చరన దేఖి ముని జాహీం। బ్రహ్మలోక సబ కథా కహాహీమ్ ॥
సుని బిరంచి అతిసయ సుఖ మానహిం। పుని పుని తాత కరహు గున గానహిమ్ ॥
సనకాదిక నారదహి సరాహహిం। జద్యపి బ్రహ్మ నిరత ముని ఆహహిమ్ ॥
సుని గున గాన సమాధి బిసారీ ॥ సాదర సునహిం పరమ అధికారీ ॥
దో. జీవనముక్త బ్రహ్మపర చరిత సునహిం తజి ధ్యాన।
జే హరి కథాఁ న కరహిం రతి తిన్హ కే హియ పాషాన ॥ 42 ॥
ఏక బార రఘునాథ బోలాఏ। గుర ద్విజ పురబాసీ సబ ఆఏ ॥
బైఠే గుర ముని అరు ద్విజ సజ్జన। బోలే బచన భగత భవ భంజన ॥
సనహు సకల పురజన మమ బానీ। కహుఁ న కఛు మమతా ఉర ఆనీ ॥
నహిం అనీతి నహిం కఛు ప్రభుతాఈ। సునహు కరహు జో తుమ్హహి సోహాఈ ॥
సోఇ సేవక ప్రియతమ మమ సోఈ। మమ అనుసాసన మానై జోఈ ॥
జౌం అనీతి కఛు భాషౌం భాఈ। తౌం మోహి బరజహు భయ బిసరాఈ ॥
బడ఼ఏం భాగ మానుష తను పావా। సుర దుర్లభ సబ గ్రంథిన్హ గావా ॥
సాధన ధామ మోచ్ఛ కర ద్వారా। పాఇ న జేహిం పరలోక సఁవారా ॥
దో. సో పరత్ర దుఖ పావి సిర ధుని ధుని పఛితాఇ।
కాలహి కర్మహి ఈస్వరహి మిథ్యా దోష లగాఇ ॥ 43 ॥
ఏహి తన కర ఫల బిషయ న భాఈ। స్వర్గు స్వల్ప అంత దుఖదాఈ ॥
నర తను పాఇ బిషయఁ మన దేహీం। పలటి సుధా తే సఠ బిష లేహీమ్ ॥
తాహి కబహుఁ భల కహి న కోఈ। గుంజా గ్రహి పరస మని ఖోఈ ॥
ఆకర చారి లచ్ఛ చౌరాసీ। జోని భ్రమత యహ జివ అబినాసీ ॥
ఫిరత సదా మాయా కర ప్రేరా। కాల కర్మ సుభావ గున ఘేరా ॥
కబహుఁక కరి కరునా నర దేహీ। దేత ఈస బిను హేతు సనేహీ ॥
నర తను భవ బారిధి కహుఁ బేరో। సన్ముఖ మరుత అనుగ్రహ మేరో ॥
కరనధార సదగుర దృఢ఼ నావా। దుర్లభ సాజ సులభ కరి పావా ॥
దో. జో న తరై భవ సాగర నర సమాజ అస పాఇ।
సో కృత నిందక మందమతి ఆత్మాహన గతి జాఇ ॥ 44 ॥
జౌం పరలోక ఇహాఁ సుఖ చహహూ। సుని మమ బచన హ్రృదయఁ దృఢ఼ గహహూ ॥
సులభ సుఖద మారగ యహ భాఈ। భగతి మోరి పురాన శ్రుతి గాఈ ॥
గ్యాన అగమ ప్రత్యూహ అనేకా। సాధన కఠిన న మన కహుఁ టేకా ॥
కరత కష్ట బహు పావి కోఊ। భక్తి హీన మోహి ప్రియ నహిం సోఊ ॥
భక్తి సుతంత్ర సకల సుఖ ఖానీ। బిను సతసంగ న పావహిం ప్రానీ ॥
పున్య పుంజ బిను మిలహిం న సంతా। సతసంగతి సంసృతి కర అంతా ॥
పున్య ఏక జగ మహుఁ నహిం దూజా। మన క్రమ బచన బిప్ర పద పూజా ॥
సానుకూల తేహి పర ముని దేవా। జో తజి కపటు కరి ద్విజ సేవా ॥
దో. ఔరు ఏక గుపుత మత సబహి కహుఁ కర జోరి।
సంకర భజన బినా నర భగతి న పావి మోరి ॥ 45 ॥
కహహు భగతి పథ కవన ప్రయాసా। జోగ న మఖ జప తప ఉపవాసా ॥
సరల సుభావ న మన కుటిలాఈ। జథా లాభ సంతోష సదాఈ ॥
మోర దాస కహాఇ నర ఆసా। కరి తౌ కహహు కహా బిస్వాసా ॥
బహుత కహుఁ కా కథా బఢ఼ఆఈ। ఏహి ఆచరన బస్య మైం భాఈ ॥
బైర న బిగ్రహ ఆస న త్రాసా। సుఖమయ తాహి సదా సబ ఆసా ॥
అనారంభ అనికేత అమానీ। అనఘ అరోష దచ్ఛ బిగ్యానీ ॥
ప్రీతి సదా సజ్జన సంసర్గా। తృన సమ బిషయ స్వర్గ అపబర్గా ॥
భగతి పచ్ఛ హఠ నహిం సఠతాఈ। దుష్ట తర్క సబ దూరి బహాఈ ॥
దో. మమ గున గ్రామ నామ రత గత మమతా మద మోహ।
తా కర సుఖ సోఇ జాని పరానంద సందోహ ॥ 46 ॥
సునత సుధాసమ బచన రామ కే। గహే సబని పద కృపాధామ కే ॥
జనని జనక గుర బంధు హమారే। కృపా నిధాన ప్రాన తే ప్యారే ॥
తను ధను ధామ రామ హితకారీ। సబ బిధి తుమ్హ ప్రనతారతి హారీ ॥
అసి సిఖ తుమ్హ బిను దేఇ న కోఊ। మాతు పితా స్వారథ రత ఓఊ ॥
హేతు రహిత జగ జుగ ఉపకారీ। తుమ్హ తుమ్హార సేవక అసురారీ ॥
స్వారథ మీత సకల జగ మాహీం। సపనేహుఁ ప్రభు పరమారథ నాహీమ్ ॥
సబకే బచన ప్రేమ రస సానే। సుని రఘునాథ హృదయఁ హరషానే ॥
నిజ నిజ గృహ గే ఆయసు పాఈ। బరనత ప్రభు బతకహీ సుహాఈ ॥
దో. -ఉమా అవధబాసీ నర నారి కృతారథ రూప।
బ్రహ్మ సచ్చిదానంద ఘన రఘునాయక జహఁ భూప ॥ 47 ॥
ఏక బార బసిష్ట ముని ఆఏ। జహాఁ రామ సుఖధామ సుహాఏ ॥
అతి ఆదర రఘునాయక కీన్హా। పద పఖారి పాదోదక లీన్హా ॥
రామ సునహు ముని కహ కర జోరీ। కృపాసింధు బినతీ కఛు మోరీ ॥
దేఖి దేఖి ఆచరన తుమ్హారా। హోత మోహ మమ హృదయఁ అపారా ॥
మహిమా అమిత బేద నహిం జానా। మైం కేహి భాఁతి కహుఁ భగవానా ॥
ఉపరోహిత్య కర్మ అతి మందా। బేద పురాన సుమృతి కర నిందా ॥
జబ న లేఉఁ మైం తబ బిధి మోహీ। కహా లాభ ఆగేం సుత తోహీ ॥
పరమాతమా బ్రహ్మ నర రూపా। హోఇహి రఘుకుల భూషన భూపా ॥
దో. -తబ మైం హృదయఁ బిచారా జోగ జగ్య బ్రత దాన।
జా కహుఁ కరిఅ సో పైహుఁ ధర్మ న ఏహి సమ ఆన ॥ 48 ॥
జప తప నియమ జోగ నిజ ధర్మా। శ్రుతి సంభవ నానా సుభ కర్మా ॥
గ్యాన దయా దమ తీరథ మజ్జన। జహఁ లగి ధర్మ కహత శ్రుతి సజ్జన ॥
ఆగమ నిగమ పురాన అనేకా। పఢ఼ఏ సునే కర ఫల ప్రభు ఏకా ॥
తబ పద పంకజ ప్రీతి నిరంతర। సబ సాధన కర యహ ఫల సుందర ॥
ఛూటి మల కి మలహి కే ధోఏఁ। ఘృత కి పావ కోఇ బారి బిలోఏఁ ॥
ప్రేమ భగతి జల బిను రఘురాఈ। అభిఅంతర మల కబహుఁ న జాఈ ॥
సోఇ సర్బగ్య తగ్య సోఇ పండిత। సోఇ గున గృహ బిగ్యాన అఖండిత ॥
దచ్ఛ సకల లచ్ఛన జుత సోఈ। జాకేం పద సరోజ రతి హోఈ ॥
దో. నాథ ఏక బర మాగుఁ రామ కృపా కరి దేహు।
జన్మ జన్మ ప్రభు పద కమల కబహుఁ ఘటై జని నేహు ॥ 49 ॥
అస కహి ముని బసిష్ట గృహ ఆఏ। కృపాసింధు కే మన అతి భాఏ ॥
హనూమాన భరతాదిక భ్రాతా। సంగ లిఏ సేవక సుఖదాతా ॥
పుని కృపాల పుర బాహేర గే। గజ రథ తురగ మగావత భే ॥
దేఖి కృపా కరి సకల సరాహే। దిఏ ఉచిత జిన్హ జిన్హ తేఇ చాహే ॥
హరన సకల శ్రమ ప్రభు శ్రమ పాఈ। గే జహాఁ సీతల అవఁరాఈ ॥
భరత దీన్హ నిజ బసన డసాఈ। బైఠే ప్రభు సేవహిం సబ భాఈ ॥
మారుతసుత తబ మారూత కరీ। పులక బపుష లోచన జల భరీ ॥
హనూమాన సమ నహిం బడ఼భాగీ। నహిం కౌ రామ చరన అనురాగీ ॥
గిరిజా జాసు ప్రీతి సేవకాఈ। బార బార ప్రభు నిజ ముఖ గాఈ ॥
దో. తేహిం అవసర ముని నారద ఆఏ కరతల బీన।
గావన లగే రామ కల కీరతి సదా నబీన ॥ 50 ॥
మామవలోకయ పంకజ లోచన। కృపా బిలోకని సోచ బిమోచన ॥
నీల తామరస స్యామ కామ అరి। హృదయ కంజ మకరంద మధుప హరి ॥
జాతుధాన బరూథ బల భంజన। ముని సజ్జన రంజన అఘ గంజన ॥
భూసుర ససి నవ బృంద బలాహక। అసరన సరన దీన జన గాహక ॥
భుజ బల బిపుల భార మహి ఖండిత। ఖర దూషన బిరాధ బధ పండిత ॥
రావనారి సుఖరూప భూపబర। జయ దసరథ కుల కుముద సుధాకర ॥
సుజస పురాన బిదిత నిగమాగమ। గావత సుర ముని సంత సమాగమ ॥
కారునీక బ్యలీక మద ఖండన। సబ బిధి కుసల కోసలా మండన ॥
కలి మల మథన నామ మమతాహన। తులసీదాస ప్రభు పాహి ప్రనత జన ॥
దో. ప్రేమ సహిత ముని నారద బరని రామ గున గ్రామ।
సోభాసింధు హృదయఁ ధరి గే జహాఁ బిధి ధామ ॥ 51 ॥
గిరిజా సునహు బిసద యహ కథా। మైం సబ కహీ మోరి మతి జథా ॥
రామ చరిత సత కోటి అపారా। శ్రుతి సారదా న బరనై పారా ॥
రామ అనంత అనంత గునానీ। జన్మ కర్మ అనంత నామానీ ॥
జల సీకర మహి రజ గని జాహీం। రఘుపతి చరిత న బరని సిరాహీమ్ ॥
బిమల కథా హరి పద దాయనీ। భగతి హోఇ సుని అనపాయనీ ॥
ఉమా కహిఉఁ సబ కథా సుహాఈ। జో భుసుండి ఖగపతిహి సునాఈ ॥
కఛుక రామ గున కహేఉఁ బఖానీ। అబ కా కహౌం సో కహహు భవానీ ॥
సుని సుభ కథా ఉమా హరషానీ। బోలీ అతి బినీత మృదు బానీ ॥
ధన్య ధన్య మైం ధన్య పురారీ। సునేఉఁ రామ గున భవ భయ హారీ ॥
దో. తుమ్హరీ కృపాఁ కృపాయతన అబ కృతకృత్య న మోహ।
జానేఉఁ రామ ప్రతాప ప్రభు చిదానంద సందోహ ॥ 52(క) ॥
నాథ తవానన ససి స్రవత కథా సుధా రఘుబీర।
శ్రవన పుటన్హి మన పాన కరి నహిం అఘాత మతిధీర ॥ 52(ఖ) ॥
రామ చరిత జే సునత అఘాహీం। రస బిసేష జానా తిన్హ నాహీమ్ ॥
జీవనముక్త మహాముని జేఊ। హరి గున సునహీం నిరంతర తేఊ ॥
భవ సాగర చహ పార జో పావా। రామ కథా తా కహఁ దృఢ఼ నావా ॥
బిషిన్హ కహఁ పుని హరి గున గ్రామా। శ్రవన సుఖద అరు మన అభిరామా ॥
శ్రవనవంత అస కో జగ మాహీం। జాహి న రఘుపతి చరిత సోహాహీమ్ ॥
తే జడ఼ జీవ నిజాత్మక ఘాతీ। జిన్హహి న రఘుపతి కథా సోహాతీ ॥
హరిచరిత్ర మానస తుమ్హ గావా। సుని మైం నాథ అమితి సుఖ పావా ॥
తుమ్హ జో కహీ యహ కథా సుహాఈ। కాగభసుండి గరుడ఼ ప్రతి గాఈ ॥
దో. బిరతి గ్యాన బిగ్యాన దృఢ఼ రామ చరన అతి నేహ।
బాయస తన రఘుపతి భగతి మోహి పరమ సందేహ ॥ 53 ॥
నర సహస్ర మహఁ సునహు పురారీ। కౌ ఏక హోఇ ధర్మ బ్రతధారీ ॥
ధర్మసీల కోటిక మహఁ కోఈ। బిషయ బిముఖ బిరాగ రత హోఈ ॥
కోటి బిరక్త మధ్య శ్రుతి కహీ। సమ్యక గ్యాన సకృత కౌ లహీ ॥
గ్యానవంత కోటిక మహఁ కోఊ। జీవనముక్త సకృత జగ సోఊ ॥
తిన్హ సహస్ర మహుఁ సబ సుఖ ఖానీ। దుర్లభ బ్రహ్మలీన బిగ్యానీ ॥
ధర్మసీల బిరక్త అరు గ్యానీ। జీవనముక్త బ్రహ్మపర ప్రానీ ॥
సబ తే సో దుర్లభ సురరాయా। రామ భగతి రత గత మద మాయా ॥
సో హరిభగతి కాగ కిమి పాఈ। బిస్వనాథ మోహి కహహు బుఝాఈ ॥
దో. రామ పరాయన గ్యాన రత గునాగార మతి ధీర।
నాథ కహహు కేహి కారన పాయు కాక సరీర ॥ 54 ॥
యహ ప్రభు చరిత పవిత్ర సుహావా। కహహు కృపాల కాగ కహఁ పావా ॥
తుమ్హ కేహి భాఁతి సునా మదనారీ। కహహు మోహి అతి కౌతుక భారీ ॥
గరుడ఼ మహాగ్యానీ గున రాసీ। హరి సేవక అతి నికట నివాసీ ॥
తేహిం కేహి హేతు కాగ సన జాఈ। సునీ కథా ముని నికర బిహాఈ ॥
కహహు కవన బిధి భా సంబాదా। దౌ హరిభగత కాగ ఉరగాదా ॥
గౌరి గిరా సుని సరల సుహాఈ। బోలే సివ సాదర సుఖ పాఈ ॥
ధన్య సతీ పావన మతి తోరీ। రఘుపతి చరన ప్రీతి నహిం థోరీ ॥
సునహు పరమ పునీత ఇతిహాసా। జో సుని సకల లోక భ్రమ నాసా ॥
ఉపజి రామ చరన బిస్వాసా। భవ నిధి తర నర బినహిం ప్రయాసా ॥
దో. ఐసిఅ ప్రస్న బిహంగపతి కీన్హ కాగ సన జాఇ।
సో సబ సాదర కహిహుఁ సునహు ఉమా మన లాఇ ॥ 55 ॥