చరన నాఇ సిరు బినతీ కీన్హీ। లఛిమన అభయ బాఁహ తేహి దీన్హీ ॥
క్రోధవంత లఛిమన సుని కానా। కహ కపీస అతి భయఁ అకులానా ॥
సును హనుమంత సంగ లై తారా। కరి బినతీ సముఝాఉ కుమారా ॥
తారా సహిత జాఇ హనుమానా। చరన బంది ప్రభు సుజస బఖానా ॥
కరి బినతీ మందిర లై ఆఏ। చరన పఖారి పలఁగ బైఠాఏ ॥
తబ కపీస చరనన్హి సిరు నావా। గహి భుజ లఛిమన కంఠ లగావా ॥
నాథ బిషయ సమ మద కఛు నాహీం। ముని మన మోహ కరి ఛన మాహీమ్ ॥
సునత బినీత బచన సుఖ పావా। లఛిమన తేహి బహు బిధి సముఝావా ॥
పవన తనయ సబ కథా సునాఈ। జేహి బిధి గే దూత సముదాఈ ॥
దో. హరషి చలే సుగ్రీవ తబ అంగదాది కపి సాథ।
రామానుజ ఆగేం కరి ఆఏ జహఁ రఘునాథ ॥ 20 ॥
నాఇ చరన సిరు కహ కర జోరీ। నాథ మోహి కఛు నాహిన ఖోరీ ॥
అతిసయ ప్రబల దేవ తబ మాయా। ఛూటి రామ కరహు జౌం దాయా ॥
బిషయ బస్య సుర నర ముని స్వామీ। మైం పావఁర పసు కపి అతి కామీ ॥
నారి నయన సర జాహి న లాగా। ఘోర క్రోధ తమ నిసి జో జాగా ॥
లోభ పాఁస జేహిం గర న బఁధాయా। సో నర తుమ్హ సమాన రఘురాయా ॥
యహ గున సాధన తేం నహిం హోఈ। తుమ్హరీ కృపాఁ పావ కోఇ కోఈ ॥
తబ రఘుపతి బోలే ముసకాఈ। తుమ్హ ప్రియ మోహి భరత జిమి భాఈ ॥
అబ సోఇ జతను కరహు మన లాఈ। జేహి బిధి సీతా కై సుధి పాఈ ॥
దో. ఏహి బిధి హోత బతకహీ ఆఏ బానర జూథ।
నానా బరన సకల దిసి దేఖిఅ కీస బరుథ ॥ 21 ॥
బానర కటక ఉమా మేం దేఖా। సో మూరుఖ జో కరన చహ లేఖా ॥
ఆఇ రామ పద నావహిం మాథా। నిరఖి బదను సబ హోహిం సనాథా ॥
అస కపి ఏక న సేనా మాహీం। రామ కుసల జేహి పూఛీ నాహీమ్ ॥
యహ కఛు నహిం ప్రభు కి అధికాఈ। బిస్వరూప బ్యాపక రఘురాఈ ॥
ఠాఢ఼ఏ జహఁ తహఁ ఆయసు పాఈ। కహ సుగ్రీవ సబహి సముఝాఈ ॥
రామ కాజు అరు మోర నిహోరా। బానర జూథ జాహు చహుఁ ఓరా ॥
జనకసుతా కహుఁ ఖోజహు జాఈ। మాస దివస మహఁ ఆఏహు భాఈ ॥
అవధి మేటి జో బిను సుధి పాఏఁ। ఆవి బనిహి సో మోహి మరాఏఁ ॥
దో. బచన సునత సబ బానర జహఁ తహఁ చలే తురంత ।
తబ సుగ్రీవఁ బోలాఏ అంగద నల హనుమంత ॥ 22 ॥
సునహు నీల అంగద హనుమానా। జామవంత మతిధీర సుజానా ॥
సకల సుభట మిలి దచ్ఛిన జాహూ। సీతా సుధి పూఁఛేఉ సబ కాహూ ॥
మన క్రమ బచన సో జతన బిచారేహు। రామచంద్ర కర కాజు సఁవారేహు ॥
భాను పీఠి సేఇఅ ఉర ఆగీ। స్వామిహి సర్బ భావ ఛల త్యాగీ ॥
తజి మాయా సేఇఅ పరలోకా। మిటహిం సకల భవ సంభవ సోకా ॥
దేహ ధరే కర యహ ఫలు భాఈ। భజిఅ రామ సబ కామ బిహాఈ ॥
సోఇ గునగ్య సోఈ బడ఼భాగీ । జో రఘుబీర చరన అనురాగీ ॥
ఆయసు మాగి చరన సిరు నాఈ। చలే హరషి సుమిరత రఘురాఈ ॥
పాఛేం పవన తనయ సిరు నావా। జాని కాజ ప్రభు నికట బోలావా ॥
పరసా సీస సరోరుహ పానీ। కరముద్రికా దీన్హి జన జానీ ॥
బహు ప్రకార సీతహి సముఝాఏహు। కహి బల బిరహ బేగి తుమ్హ ఆఏహు ॥
హనుమత జన్మ సుఫల కరి మానా। చలేఉ హృదయఁ ధరి కృపానిధానా ॥
జద్యపి ప్రభు జానత సబ బాతా। రాజనీతి రాఖత సురత్రాతా ॥
దో. చలే సకల బన ఖోజత సరితా సర గిరి ఖోహ।
రామ కాజ లయలీన మన బిసరా తన కర ఛోహ ॥ 23 ॥
కతహుఁ హోఇ నిసిచర సైం భేటా। ప్రాన లేహిం ఏక ఏక చపేటా ॥
బహు ప్రకార గిరి కానన హేరహిం। కౌ ముని మిలత తాహి సబ ఘేరహిమ్ ॥
లాగి తృషా అతిసయ అకులానే। మిలి న జల ఘన గహన భులానే ॥
మన హనుమాన కీన్హ అనుమానా। మరన చహత సబ బిను జల పానా ॥
చఢ఼ఇ గిరి సిఖర చహూఁ దిసి దేఖా। భూమి బిబిర ఏక కౌతుక పేఖా ॥
చక్రబాక బక హంస ఉడ఼ఆహీం। బహుతక ఖగ ప్రబిసహిం తేహి మాహీమ్ ॥
గిరి తే ఉతరి పవనసుత ఆవా। సబ కహుఁ లై సోఇ బిబర దేఖావా ॥
ఆగేం కై హనుమంతహి లీన్హా। పైఠే బిబర బిలంబు న కీన్హా ॥
దో. దీఖ జాఇ ఉపవన బర సర బిగసిత బహు కంజ।
మందిర ఏక రుచిర తహఁ బైఠి నారి తప పుంజ ॥ 24 ॥
దూరి తే తాహి సబన్హి సిర నావా। పూఛేం నిజ బృత్తాంత సునావా ॥
తేహిం తబ కహా కరహు జల పానా। ఖాహు సురస సుందర ఫల నానా ॥
మజ్జను కీన్హ మధుర ఫల ఖాఏ। తాసు నికట పుని సబ చలి ఆఏ ॥
తేహిం సబ ఆపని కథా సునాఈ। మైం అబ జాబ జహాఁ రఘురాఈ ॥
మూదహు నయన బిబర తజి జాహూ। పైహహు సీతహి జని పఛితాహూ ॥
నయన మూది పుని దేఖహిం బీరా। ఠాఢ఼ఏ సకల సింధు కేం తీరా ॥
సో పుని గీ జహాఁ రఘునాథా। జాఇ కమల పద నాఏసి మాథా ॥
నానా భాఁతి బినయ తేహిం కీన్హీ। అనపాయనీ భగతి ప్రభు దీన్హీ ॥
దో. బదరీబన కహుఁ సో గీ ప్రభు అగ్యా ధరి సీస ।
ఉర ధరి రామ చరన జుగ జే బందత అజ ఈస ॥ 25 ॥
ఇహాఁ బిచారహిం కపి మన మాహీం। బీతీ అవధి కాజ కఛు నాహీమ్ ॥
సబ మిలి కహహిం పరస్పర బాతా। బిను సుధి లేఁ కరబ కా భ్రాతా ॥
కహ అంగద లోచన భరి బారీ। దుహుఁ ప్రకార భి మృత్యు హమారీ ॥
ఇహాఁ న సుధి సీతా కై పాఈ। ఉహాఁ గేఁ మారిహి కపిరాఈ ॥
పితా బధే పర మారత మోహీ। రాఖా రామ నిహోర న ఓహీ ॥
పుని పుని అంగద కహ సబ పాహీం। మరన భయు కఛు సంసయ నాహీమ్ ॥
అంగద బచన సునత కపి బీరా। బోలి న సకహిం నయన బహ నీరా ॥
ఛన ఏక సోచ మగన హోఇ రహే। పుని అస వచన కహత సబ భే ॥
హమ సీతా కై సుధి లిన్హేం బినా। నహిం జైంహైం జుబరాజ ప్రబీనా ॥
అస కహి లవన సింధు తట జాఈ। బైఠే కపి సబ దర్భ డసాఈ ॥
జామవంత అంగద దుఖ దేఖీ। కహిం కథా ఉపదేస బిసేషీ ॥
తాత రామ కహుఁ నర జని మానహు। నిర్గున బ్రహ్మ అజిత అజ జానహు ॥
దో. నిజ ఇచ్ఛా ప్రభు అవతరి సుర మహి గో ద్విజ లాగి।
సగున ఉపాసక సంగ తహఁ రహహిం మోచ్ఛ సబ త్యాగి ॥ 26 ॥
ఏహి బిధి కథా కహహి బహు భాఁతీ గిరి కందరాఁ సునీ సంపాతీ ॥
బాహేర హోఇ దేఖి బహు కీసా। మోహి అహార దీన్హ జగదీసా ॥
ఆజు సబహి కహఁ భచ్ఛన కరూఁ। దిన బహు చలే అహార బిను మరూఁ ॥
కబహుఁ న మిల భరి ఉదర అహారా। ఆజు దీన్హ బిధి ఏకహిం బారా ॥
డరపే గీధ బచన సుని కానా। అబ భా మరన సత్య హమ జానా ॥
కపి సబ ఉఠే గీధ కహఁ దేఖీ। జామవంత మన సోచ బిసేషీ ॥
కహ అంగద బిచారి మన మాహీం। ధన్య జటాయూ సమ కౌ నాహీమ్ ॥
రామ కాజ కారన తను త్యాగీ । హరి పుర గయు పరమ బడ఼ భాగీ ॥
సుని ఖగ హరష సోక జుత బానీ । ఆవా నికట కపిన్హ భయ మానీ ॥
తిన్హహి అభయ కరి పూఛేసి జాఈ। కథా సకల తిన్హ తాహి సునాఈ ॥
సుని సంపాతి బంధు కై కరనీ। రఘుపతి మహిమా బధుబిధి బరనీ ॥
దో. మోహి లై జాహు సింధుతట దేఉఁ తిలాంజలి తాహి ।
బచన సహాఇ కరవి మైం పైహహు ఖోజహు జాహి ॥ 27 ॥
అనుజ క్రియా కరి సాగర తీరా। కహి నిజ కథా సునహు కపి బీరా ॥
హమ ద్వౌ బంధు ప్రథమ తరునాఈ । గగన గే రబి నికట ఉడాఈ ॥
తేజ న సహి సక సో ఫిరి ఆవా । మై అభిమానీ రబి నిఅరావా ॥
జరే పంఖ అతి తేజ అపారా । పరేఉఁ భూమి కరి ఘోర చికారా ॥
ముని ఏక నామ చంద్రమా ఓహీ। లాగీ దయా దేఖీ కరి మోహీ ॥
బహు ప్రకార తేంహి గ్యాన సునావా । దేహి జనిత అభిమానీ ఛడ఼ఆవా ॥
త్రేతాఁ బ్రహ్మ మనుజ తను ధరిహీ। తాసు నారి నిసిచర పతి హరిహీ ॥
తాసు ఖోజ పఠిహి ప్రభూ దూతా। తిన్హహి మిలేం తైం హోబ పునీతా ॥
జమిహహిం పంఖ కరసి జని చింతా । తిన్హహి దేఖాఇ దేహేసు తైం సీతా ॥
ముని కి గిరా సత్య భి ఆజూ । సుని మమ బచన కరహు ప్రభు కాజూ ॥
గిరి త్రికూట ఊపర బస లంకా । తహఁ రహ రావన సహజ అసంకా ॥
తహఁ అసోక ఉపబన జహఁ రహీ ॥ సీతా బైఠి సోచ రత అహీ ॥
దో. మైం దేఖుఁ తుమ్హ నాహి గీఘహి దష్టి అపార ॥
బూఢ భయుఁ న త కరతేఉఁ కఛుక సహాయ తుమ్హార ॥ 28 ॥
జో నాఘి సత జోజన సాగర । కరి సో రామ కాజ మతి ఆగర ॥
మోహి బిలోకి ధరహు మన ధీరా । రామ కృపాఁ కస భయు సరీరా ॥
పాపిఉ జా కర నామ సుమిరహీం। అతి అపార భవసాగర తరహీమ్ ॥
తాసు దూత తుమ్హ తజి కదరాఈ। రామ హృదయఁ ధరి కరహు ఉపాఈ ॥
అస కహి గరుడ఼ గీధ జబ గయూ। తిన్హ కేం మన అతి బిసమయ భయూ ॥
నిజ నిజ బల సబ కాహూఁ భాషా। పార జాఇ కర సంసయ రాఖా ॥
జరఠ భయుఁ అబ కహి రిఛేసా। నహిం తన రహా ప్రథమ బల లేసా ॥
జబహిం త్రిబిక్రమ భే ఖరారీ। తబ మైం తరున రహేఉఁ బల భారీ ॥
దో. బలి బాఁధత ప్రభు బాఢేఉ సో తను బరని న జాఈ।
ఉభయ ధరీ మహఁ దీన్హీ సాత ప్రదచ్ఛిన ధాఇ ॥ 29 ॥
అంగద కహి జాఉఁ మైం పారా। జియఁ సంసయ కఛు ఫిరతీ బారా ॥
జామవంత కహ తుమ్హ సబ లాయక। పఠిఅ కిమి సబ హీ కర నాయక ॥
కహి రీఛపతి సును హనుమానా। కా చుప సాధి రహేహు బలవానా ॥
పవన తనయ బల పవన సమానా। బుధి బిబేక బిగ్యాన నిధానా ॥
కవన సో కాజ కఠిన జగ మాహీం। జో నహిం హోఇ తాత తుమ్హ పాహీమ్ ॥
రామ కాజ లగి తబ అవతారా। సునతహిం భయు పర్వతాకారా ॥
కనక బరన తన తేజ బిరాజా। మానహు అపర గిరిన్హ కర రాజా ॥
సింహనాద కరి బారహిం బారా। లీలహీం నాషుఁ జలనిధి ఖారా ॥
సహిత సహాయ రావనహి మారీ। ఆనుఁ ఇహాఁ త్రికూట ఉపారీ ॥
జామవంత మైం పూఁఛుఁ తోహీ। ఉచిత సిఖావను దీజహు మోహీ ॥
ఏతనా కరహు తాత తుమ్హ జాఈ। సీతహి దేఖి కహహు సుధి ఆఈ ॥
తబ నిజ భుజ బల రాజివ నైనా। కౌతుక లాగి సంగ కపి సేనా ॥
ఛం. -కపి సేన సంగ సఁఘారి నిసిచర రాము సీతహి ఆనిహైం।
త్రైలోక పావన సుజసు సుర ముని నారదాది బఖానిహైమ్ ॥
జో సునత గావత కహత సముఝత పరమ పద నర పావీ।
రఘుబీర పద పాథోజ మధుకర దాస తులసీ గావీ ॥
దో. భవ భేషజ రఘునాథ జసు సునహి జే నర అరు నారి।
తిన్హ కర సకల మనోరథ సిద్ధ కరిహి త్రిసిరారి ॥ 30(క) ॥
సో. నీలోత్పల తన స్యామ కామ కోటి సోభా అధిక।
సునిఅ తాసు గున గ్రామ జాసు నామ అఘ ఖగ బధిక ॥ 30(ఖ) ॥
మాసపారాయణ, తేఈసవాఁ విశ్రామ
ఇతి శ్రీమద్రామచరితమానసే సకలకలికలుషవిధ్వంసనే
చతుర్థ సోపానః సమాప్తః।
(కిష్కింధాకాండ సమాప్త)
Read More Latest Post:
