రామ సునా దుఖు కాన న క్AU। జీవనతరు జిమి జోగవి ర్AU ॥
పలక నయన ఫని మని జేహి భాఁతీ। జోగవహిం జనని సకల దిన రాతీ ॥
తే అబ ఫిరత బిపిన పదచారీ। కంద మూల ఫల ఫూల అహారీ ॥
ధిగ కైకేఈ అమంగల మూలా। భిసి ప్రాన ప్రియతమ ప్రతికూలా ॥
మైం ధిగ ధిగ అఘ ఉదధి అభాగీ। సబు ఉతపాతు భయు జేహి లాగీ ॥
కుల కలంకు కరి సృజేఉ బిధాతాఁ। సాఇఁదోహ మోహి కీన్హ కుమాతాఁ ॥
సుని సప్రేమ సముఝావ నిషాదూ। నాథ కరిఅ కత బాది బిషాదూ ॥
రామ తుమ్హహి ప్రియ తుమ్హ ప్రియ రామహి। యహ నిరజోసు దోసు బిధి బామహి ॥
ఛం. బిధి బామ కీ కరనీ కఠిన జేంహిం మాతు కీన్హీ బావరీ।
తేహి రాతి పుని పుని కరహిం ప్రభు సాదర సరహనా రావరీ ॥
తులసీ న తుమ్హ సో రామ ప్రీతము కహతు హౌం సౌహేం కిఏఁ।
పరినామ మంగల జాని అపనే ఆనిఏ ధీరజు హిఏఁ ॥
సో. అంతరజామీ రాము సకుచ సప్రేమ కృపాయతన।
చలిఅ కరిఅ బిశ్రాము యహ బిచారి దృఢ఼ ఆని మన ॥ 201 ॥
సఖా బచన సుని ఉర ధరి ధీరా। బాస చలే సుమిరత రఘుబీరా ॥
యహ సుధి పాఇ నగర నర నారీ। చలే బిలోకన ఆరత భారీ ॥
పరదఖినా కరి కరహిం ప్రనామా। దేహిం కైకిహి ఖోరి నికామా ॥
భరీ భరి బారి బిలోచన లేంహీం। బామ బిధాతాహి దూషన దేహీమ్ ॥
ఏక సరాహహిం భరత సనేహూ। కౌ కహ నృపతి నిబాహేఉ నేహూ ॥
నిందహిం ఆపు సరాహి నిషాదహి। కో కహి సకి బిమోహ బిషాదహి ॥
ఏహి బిధి రాతి లోగు సబు జాగా। భా భినుసార గుదారా లాగా ॥
గురహి సునావఁ చఢ఼ఆఇ సుహాఈం। నీం నావ సబ మాతు చఢ఼ఆఈమ్ ॥
దండ చారి మహఁ భా సబు పారా। ఉతరి భరత తబ సబహి సఁభారా ॥
దో. ప్రాతక్రియా కరి మాతు పద బంది గురహి సిరు నాఇ।
ఆగేం కిఏ నిషాద గన దీన్హేఉ కటకు చలాఇ ॥ 202 ॥
కియు నిషాదనాథు అగుఆఈం। మాతు పాలకీం సకల చలాఈమ్ ॥
సాథ బోలాఇ భాఇ లఘు దీన్హా। బిప్రన్హ సహిత గవను గుర కీన్హా ॥
ఆపు సురసరిహి కీన్హ ప్రనామూ। సుమిరే లఖన సహిత సియ రామూ ॥
గవనే భరత పయోదేహిం పాఏ। కోతల సంగ జాహిం డోరిఆఏ ॥
కహహిం సుసేవక బారహిం బారా। హోఇఅ నాథ అస్వ అసవారా ॥
రాము పయోదేహి పాయఁ సిధాఏ। హమ కహఁ రథ గజ బాజి బనాఏ ॥
సిర భర జాఉఁ ఉచిత అస మోరా। సబ తేం సేవక ధరము కఠోరా ॥
దేఖి భరత గతి సుని మృదు బానీ। సబ సేవక గన గరహిం గలానీ ॥
దో. భరత తీసరే పహర కహఁ కీన్హ ప్రబేసు ప్రయాగ।
కహత రామ సియ రామ సియ ఉమగి ఉమగి అనురాగ ॥ 203 ॥
ఝలకా ఝలకత పాయన్హ కైంసేం। పంకజ కోస ఓస కన జైసేమ్ ॥
భరత పయాదేహిం ఆఏ ఆజూ। భయు దుఖిత సుని సకల సమాజూ ॥
ఖబరి లీన్హ సబ లోగ నహాఏ। కీన్హ ప్రనాము త్రిబేనిహిం ఆఏ ॥
సబిధి సితాసిత నీర నహానే। దిఏ దాన మహిసుర సనమానే ॥
దేఖత స్యామల ధవల హలోరే। పులకి సరీర భరత కర జోరే ॥
సకల కామ ప్రద తీరథర్AU। బేద బిదిత జగ ప్రగట ప్రభ్AU ॥
మాగుఁ భీఖ త్యాగి నిజ ధరమూ। ఆరత కాహ న కరి కుకరమూ ॥
అస జియఁ జాని సుజాన సుదానీ। సఫల కరహిం జగ జాచక బానీ ॥
దో. అరథ న ధరమ న కామ రుచి గతి న చహుఁ నిరబాన।
జనమ జనమ రతి రామ పద యహ బరదాను న ఆన ॥ 204 ॥
జానహుఁ రాము కుటిల కరి మోహీ। లోగ కహు గుర సాహిబ ద్రోహీ ॥
సీతా రామ చరన రతి మోరేం। అనుదిన బఢ఼ఉ అనుగ్రహ తోరేమ్ ॥
జలదు జనమ భరి సురతి బిసారు। జాచత జలు పబి పాహన డారు ॥
చాతకు రటని ఘటేం ఘటి జాఈ। బఢ఼ఏ ప్రేము సబ భాఁతి భలాఈ ॥
కనకహిం బాన చఢ఼ఇ జిమి దాహేం। తిమి ప్రియతమ పద నేమ నిబాహేమ్ ॥
భరత బచన సుని మాఝ త్రిబేనీ। భి మృదు బాని సుమంగల దేనీ ॥
తాత భరత తుమ్హ సబ బిధి సాధూ। రామ చరన అనురాగ అగాధూ ॥
బాద గలాని కరహు మన మాహీం। తుమ్హ సమ రామహి కౌ ప్రియ నాహీమ్ ॥
దో. తను పులకేఉ హియఁ హరషు సుని బేని బచన అనుకూల।
భరత ధన్య కహి ధన్య సుర హరషిత బరషహిం ఫూల ॥ 205 ॥
ప్రముదిత తీరథరాజ నివాసీ। బైఖానస బటు గృహీ ఉదాసీ ॥
కహహిం పరసపర మిలి దస పాఁచా। భరత సనేహ సీలు సుచి సాఁచా ॥
సునత రామ గున గ్రామ సుహాఏ। భరద్వాజ మునిబర పహిం ఆఏ ॥
దండ ప్రనాము కరత ముని దేఖే। మూరతిమంత భాగ్య నిజ లేఖే ॥
ధాఇ ఉఠాఇ లాఇ ఉర లీన్హే। దీన్హి అసీస కృతారథ కీన్హే ॥
ఆసను దీన్హ నాఇ సిరు బైఠే। చహత సకుచ గృహఁ జను భజి పైఠే ॥
ముని పూఁఛబ కఛు యహ బడ఼ సోచూ। బోలే రిషి లఖి సీలు సఁకోచూ ॥
సునహు భరత హమ సబ సుధి పాఈ। బిధి కరతబ పర కిఛు న బసాఈ ॥
దో. తుమ్హ గలాని జియఁ జని కరహు సముఝీ మాతు కరతూతి।
తాత కైకిహి దోసు నహిం గీ గిరా మతి ధూతి ॥ 206 ॥
యహు కహత భల కహిహి న కోఊ। లోకు బేద బుధ సంమత దోఊ ॥
తాత తుమ్హార బిమల జసు గాఈ। పాఇహి లోకు బేదు బడ఼ఆఈ ॥
లోక బేద సంమత సబు కహీ। జేహి పితు దేఇ రాజు సో లహీ ॥
రాఉ సత్యబ్రత తుమ్హహి బోలాఈ। దేత రాజు సుఖు ధరము బడ఼ఆఈ ॥
రామ గవను బన అనరథ మూలా। జో సుని సకల బిస్వ భి సూలా ॥
సో భావీ బస రాని అయానీ। కరి కుచాలి అంతహుఁ పఛితానీ ॥
తహఁఉఁ తుమ్హార అలప అపరాధూ। కహై సో అధమ అయాన అసాధూ ॥
కరతేహు రాజు త తుమ్హహి న దోషూ। రామహి హోత సునత సంతోషూ ॥
దో. అబ అతి కీన్హేహు భరత భల తుమ్హహి ఉచిత మత ఏహు।
సకల సుమంగల మూల జగ రఘుబర చరన సనేహు ॥ 207 ॥
సో తుమ్హార ధను జీవను ప్రానా। భూరిభాగ కో తుమ్హహి సమానా ॥
యహ తమ్హార ఆచరజు న తాతా। దసరథ సుఅన రామ ప్రియ భ్రాతా ॥
సునహు భరత రఘుబర మన మాహీం। పేమ పాత్రు తుమ్హ సమ కౌ నాహీమ్ ॥
లఖన రామ సీతహి అతి ప్రీతీ। నిసి సబ తుమ్హహి సరాహత బీతీ ॥
జానా మరము నహాత ప్రయాగా। మగన హోహిం తుమ్హరేం అనురాగా ॥
తుమ్హ పర అస సనేహు రఘుబర కేం। సుఖ జీవన జగ జస జడ఼ నర కేమ్ ॥
యహ న అధిక రఘుబీర బడ఼ఆఈ। ప్రనత కుటుంబ పాల రఘురాఈ ॥
తుమ్హ తౌ భరత మోర మత ఏహూ। ధరేం దేహ జను రామ సనేహూ ॥
దో. తుమ్హ కహఁ భరత కలంక యహ హమ సబ కహఁ ఉపదేసు।
రామ భగతి రస సిద్ధి హిత భా యహ సము గనేసు ॥ 208 ॥
నవ బిధు బిమల తాత జసు తోరా। రఘుబర కింకర కుముద చకోరా ॥
ఉదిత సదా అఁథిహి కబహూఁ నా। ఘటిహి న జగ నభ దిన దిన దూనా ॥
కోక తిలోక ప్రీతి అతి కరిహీ। ప్రభు ప్రతాప రబి ఛబిహి న హరిహీ ॥
నిసి దిన సుఖద సదా సబ కాహూ। గ్రసిహి న కైకి కరతబు రాహూ ॥
పూరన రామ సుపేమ పియూషా। గుర అవమాన దోష నహిం దూషా ॥
రామ భగత అబ అమిఅఁ అఘాహూఁ। కీన్హేహు సులభ సుధా బసుధాహూఁ ॥
భూప భగీరథ సురసరి ఆనీ। సుమిరత సకల సుంమగల ఖానీ ॥
దసరథ గున గన బరని న జాహీం। అధికు కహా జేహి సమ జగ నాహీమ్ ॥
దో. జాసు సనేహ సకోచ బస రామ ప్రగట భే ఆఇ ॥
జే హర హియ నయనని కబహుఁ నిరఖే నహీం అఘాఇ ॥ 209 ॥
కీరతి బిధు తుమ్హ కీన్హ అనూపా। జహఁ బస రామ పేమ మృగరూపా ॥
తాత గలాని కరహు జియఁ జాఏఁ। డరహు దరిద్రహి పారసు పాఏఁ ॥ ॥
సునహు భరత హమ ఝూఠ న కహహీం। ఉదాసీన తాపస బన రహహీమ్ ॥
సబ సాధన కర సుఫల సుహావా। లఖన రామ సియ దరసను పావా ॥
తేహి ఫల కర ఫలు దరస తుమ్హారా। సహిత పయాగ సుభాగ హమారా ॥
భరత ధన్య తుమ్హ జసు జగు జయూ। కహి అస పేమ మగన పుని భయూ ॥
సుని ముని బచన సభాసద హరషే। సాధు సరాహి సుమన సుర బరషే ॥
ధన్య ధన్య ధుని గగన పయాగా। సుని సుని భరతు మగన అనురాగా ॥
దో. పులక గాత హియఁ రాము సియ సజల సరోరుహ నైన।
కరి ప్రనాము ముని మండలిహి బోలే గదగద బైన ॥ 210 ॥
ముని సమాజు అరు తీరథరాజూ। సాఁచిహుఁ సపథ అఘాఇ అకాజూ ॥
ఏహిం థల జౌం కిఛు కహిఅ బనాఈ। ఏహి సమ అధిక న అఘ అధమాఈ ॥
తుమ్హ సర్బగ్య కహుఁ సతిభ్AU। ఉర అంతరజామీ రఘుర్AU ॥
మోహి న మాతు కరతబ కర సోచూ। నహిం దుఖు జియఁ జగు జానిహి పోచూ ॥
నాహిన డరు బిగరిహి పరలోకూ। పితహు మరన కర మోహి న సోకూ ॥
సుకృత సుజస భరి భుఅన సుహాఏ। లఛిమన రామ సరిస సుత పాఏ ॥
రామ బిరహఁ తజి తను ఛనభంగూ। భూప సోచ కర కవన ప్రసంగూ ॥
రామ లఖన సియ బిను పగ పనహీం। కరి ముని బేష ఫిరహిం బన బనహీ ॥
దో. అజిన బసన ఫల అసన మహి సయన డాసి కుస పాత।
బసి తరు తర నిత సహత హిమ ఆతప బరషా బాత ॥ 211 ॥
ఏహి దుఖ దాహఁ దహి దిన ఛాతీ। భూఖ న బాసర నీద న రాతీ ॥
ఏహి కురోగ కర ఔషధు నాహీం। సోధేఉఁ సకల బిస్వ మన మాహీమ్ ॥
మాతు కుమత బఢ఼ఈ అఘ మూలా। తేహిం హమార హిత కీన్హ బఁసూలా ॥
కలి కుకాఠ కర కీన్హ కుజంత్రూ। గాడ఼ఇ అవధి పఢ఼ఇ కఠిన కుమంత్రు ॥
మోహి లగి యహు కుఠాటు తేహిం ఠాటా। ఘాలేసి సబ జగు బారహబాటా ॥
మిటి కుజోగు రామ ఫిరి ఆఏఁ। బసి అవధ నహిం ఆన ఉపాఏఁ ॥
భరత బచన సుని ముని సుఖు పాఈ। సబహిం కీన్హ బహు భాఁతి బడ఼ఆఈ ॥
తాత కరహు జని సోచు బిసేషీ। సబ దుఖు మిటహి రామ పగ దేఖీ ॥
దో. కరి ప్రబోధ మునిబర కహేఉ అతిథి పేమప్రియ హోహు।
కంద మూల ఫల ఫూల హమ దేహిం లేహు కరి ఛోహు ॥ 212 ॥
సుని ముని బచన భరత హిఁయ సోచూ। భయు కుఅవసర కఠిన సఁకోచూ ॥
జాని గరుఇ గుర గిరా బహోరీ। చరన బంది బోలే కర జోరీ ॥
సిర ధరి ఆయసు కరిఅ తుమ్హారా। పరమ ధరమ యహు నాథ హమారా ॥
భరత బచన మునిబర మన భాఏ। సుచి సేవక సిష నికట బోలాఏ ॥
చాహిఏ కీన్హ భరత పహునాఈ। కంద మూల ఫల ఆనహు జాఈ ॥
భలేహీం నాథ కహి తిన్హ సిర నాఏ। ప్రముదిత నిజ నిజ కాజ సిధాఏ ॥
మునిహి సోచ పాహున బడ఼ నేవతా। తసి పూజా చాహిఅ జస దేవతా ॥
సుని రిధి సిధి అనిమాదిక ఆఈ। ఆయసు హోఇ సో కరహిం గోసాఈ ॥
దో. రామ బిరహ బ్యాకుల భరతు సానుజ సహిత సమాజ।
పహునాఈ కరి హరహు శ్రమ కహా ముదిత మునిరాజ ॥ 213 ॥
రిధి సిధి సిర ధరి మునిబర బానీ। బడ఼భాగిని ఆపుహి అనుమానీ ॥
కహహిం పరసపర సిధి సముదాఈ। అతులిత అతిథి రామ లఘు భాఈ ॥
ముని పద బంది కరిఅ సోఇ ఆజూ। హోఇ సుఖీ సబ రాజ సమాజూ ॥
అస కహి రచేఉ రుచిర గృహ నానా। జేహి బిలోకి బిలఖాహిం బిమానా ॥
భోగ బిభూతి భూరి భరి రాఖే। దేఖత జిన్హహి అమర అభిలాషే ॥
దాసీం దాస సాజు సబ లీన్హేం। జోగవత రహహిం మనహి మను దీన్హేమ్ ॥
సబ సమాజు సజి సిధి పల మాహీం। జే సుఖ సురపుర సపనేహుఁ నాహీమ్ ॥
ప్రథమహిం బాస దిఏ సబ కేహీ। సుందర సుఖద జథా రుచి జేహీ ॥
దో. బహురి సపరిజన భరత కహుఁ రిషి అస ఆయసు దీన్హ।
బిధి బిసమయ దాయకు బిభవ మునిబర తపబల కీన్హ ॥ 214 ॥
ముని ప్రభాఉ జబ భరత బిలోకా। సబ లఘు లగే లోకపతి లోకా ॥
సుఖ సమాజు నహిం జాఇ బఖానీ। దేఖత బిరతి బిసారహీం గ్యానీ ॥
ఆసన సయన సుబసన బితానా। బన బాటికా బిహగ మృగ నానా ॥
సురభి ఫూల ఫల అమిఅ సమానా। బిమల జలాసయ బిబిధ బిధానా।
అసన పాన సుచ అమిఅ అమీ సే। దేఖి లోగ సకుచాత జమీ సే ॥
సుర సురభీ సురతరు సబహీ కేం। లఖి అభిలాషు సురేస సచీ కేమ్ ॥
రితు బసంత బహ త్రిబిధ బయారీ। సబ కహఁ సులభ పదారథ చారీ ॥
స్త్రక చందన బనితాదిక భోగా। దేఖి హరష బిసమయ బస లోగా ॥
దో. సంపత చకీ భరతు చక ముని ఆయస ఖేలవార ॥
తేహి నిసి ఆశ్రమ పింజరాఁ రాఖే భా భినుసార ॥ 215 ॥
మాసపారాయణ, ఉన్నీసవాఁ విశ్రామ
కీన్హ నిమజ్జను తీరథరాజా। నాఇ మునిహి సిరు సహిత సమాజా ॥
రిషి ఆయసు అసీస సిర రాఖీ। కరి దండవత బినయ బహు భాషీ ॥
పథ గతి కుసల సాథ సబ లీన్హే। చలే చిత్రకూటహిం చితు దీన్హేమ్ ॥
రామసఖా కర దీన్హేం లాగూ। చలత దేహ ధరి జను అనురాగూ ॥
నహిం పద త్రాన సీస నహిం ఛాయా। పేము నేము బ్రతు ధరము అమాయా ॥
లఖన రామ సియ పంథ కహానీ। పూఁఛత సఖహి కహత మృదు బానీ ॥
రామ బాస థల బిటప బిలోకేం। ఉర అనురాగ రహత నహిం రోకైమ్ ॥
దైఖి దసా సుర బరిసహిం ఫూలా। భి మృదు మహి మగు మంగల మూలా ॥
దో. కిఏఁ జాహిం ఛాయా జలద సుఖద బహి బర బాత।
తస మగు భయు న రామ కహఁ జస భా భరతహి జాత ॥ 216 ॥
జడ఼ చేతన మగ జీవ ఘనేరే। జే చితే ప్రభు జిన్హ ప్రభు హేరే ॥
తే సబ భే పరమ పద జోగూ। భరత దరస మేటా భవ రోగూ ॥
యహ బడ఼ఇ బాత భరత కి నాహీం। సుమిరత జినహి రాము మన మాహీమ్ ॥
బారక రామ కహత జగ జేఊ। హోత తరన తారన నర తేఊ ॥
భరతు రామ ప్రియ పుని లఘు భ్రాతా। కస న హోఇ మగు మంగలదాతా ॥
సిద్ధ సాధు మునిబర అస కహహీం। భరతహి నిరఖి హరషు హియఁ లహహీమ్ ॥
దేఖి ప్రభాఉ సురేసహి సోచూ। జగు భల భలేహి పోచ కహుఁ పోచూ ॥
గుర సన కహేఉ కరిఅ ప్రభు సోఈ। రామహి భరతహి భేంట న హోఈ ॥
దో. రాము సఁకోచీ ప్రేమ బస భరత సపేమ పయోధి।
బనీ బాత బేగరన చహతి కరిఅ జతను ఛలు సోధి ॥ 217 ॥
బచన సునత సురగురు ముసకానే। సహస్రనయన బిను లోచన జానే ॥
మాయాపతి సేవక సన మాయా। కరి త ఉలటి పరి సురరాయా ॥
తబ కిఛు కీన్హ రామ రుఖ జానీ। అబ కుచాలి కరి హోఇహి హానీ ॥
సును సురేస రఘునాథ సుభ్AU। నిజ అపరాధ రిసాహిం న క్AU ॥
జో అపరాధు భగత కర కరీ। రామ రోష పావక సో జరీ ॥
లోకహుఁ బేద బిదిత ఇతిహాసా। యహ మహిమా జానహిం దురబాసా ॥
భరత సరిస కో రామ సనేహీ। జగు జప రామ రాము జప జేహీ ॥
దో. మనహుఁ న ఆనిఅ అమరపతి రఘుబర భగత అకాజు।
అజసు లోక పరలోక దుఖ దిన దిన సోక సమాజు ॥ 218 ॥
సును సురేస ఉపదేసు హమారా। రామహి సేవకు పరమ పిఆరా ॥
మానత సుఖు సేవక సేవకాఈ। సేవక బైర బైరు అధికాఈ ॥
జద్యపి సమ నహిం రాగ న రోషూ। గహహిం న పాప పూను గున దోషూ ॥
కరమ ప్రధాన బిస్వ కరి రాఖా। జో జస కరి సో తస ఫలు చాఖా ॥
తదపి కరహిం సమ బిషమ బిహారా। భగత అభగత హృదయ అనుసారా ॥
అగున అలేప అమాన ఏకరస। రాము సగున భే భగత పేమ బస ॥
రామ సదా సేవక రుచి రాఖీ। బేద పురాన సాధు సుర సాఖీ ॥
అస జియఁ జాని తజహు కుటిలాఈ। కరహు భరత పద ప్రీతి సుహాఈ ॥
దో. రామ భగత పరహిత నిరత పర దుఖ దుఖీ దయాల।
భగత సిరోమని భరత తేం జని డరపహు సురపాల ॥ 219 ॥
సత్యసంధ ప్రభు సుర హితకారీ। భరత రామ ఆయస అనుసారీ ॥
స్వారథ బిబస బికల తుమ్హ హోహూ। భరత దోసు నహిం రాఉర మోహూ ॥
సుని సురబర సురగుర బర బానీ। భా ప్రమోదు మన మిటీ గలానీ ॥
బరషి ప్రసూన హరషి సురర్AU। లగే సరాహన భరత సుభ్AU ॥
ఏహి బిధి భరత చలే మగ జాహీం। దసా దేఖి ముని సిద్ధ సిహాహీమ్ ॥
జబహిం రాము కహి లేహిం ఉసాసా। ఉమగత పేము మనహఁ చహు పాసా ॥
ద్రవహిం బచన సుని కులిస పషానా। పురజన పేము న జాఇ బఖానా ॥
బీచ బాస కరి జమునహిం ఆఏ। నిరఖి నీరు లోచన జల ఛాఏ ॥
దో. రఘుబర బరన బిలోకి బర బారి సమేత సమాజ।
హోత మగన బారిధి బిరహ చఢ఼ఏ బిబేక జహాజ ॥ 220 ॥
జమున తీర తేహి దిన కరి బాసూ। భయు సమయ సమ సబహి సుపాసూ ॥
రాతహిం ఘాట ఘాట కీ తరనీ। ఆఈం అగనిత జాహిం న బరనీ ॥
ప్రాత పార భే ఏకహి ఖేంవాఁ। తోషే రామసఖా కీ సేవాఁ ॥
చలే నహాఇ నదిహి సిర నాఈ। సాథ నిషాదనాథ దౌ భాఈ ॥
ఆగేం మునిబర బాహన ఆఛేం। రాజసమాజ జాఇ సబు పాఛేమ్ ॥
తేహిం పాఛేం దౌ బంధు పయాదేం। భూషన బసన బేష సుఠి సాదేమ్ ॥
సేవక సుహ్రద సచివసుత సాథా। సుమిరత లఖను సీయ రఘునాథా ॥
జహఁ జహఁ రామ బాస బిశ్రామా। తహఁ తహఁ కరహిం సప్రేమ ప్రనామా ॥
దో. మగబాసీ నర నారి సుని ధామ కామ తజి ధాఇ।
దేఖి సరూప సనేహ సబ ముదిత జనమ ఫలు పాఇ ॥ 221 ॥
కహహిం సపేమ ఏక ఏక పాహీం। రాము లఖను సఖి హోహిం కి నాహీమ్ ॥
బయ బపు బరన రూప సోఇ ఆలీ। సీలు సనేహు సరిస సమ చాలీ ॥
బేషు న సో సఖి సీయ న సంగా। ఆగేం అనీ చలీ చతురంగా ॥
నహిం ప్రసన్న ముఖ మానస ఖేదా। సఖి సందేహు హోఇ ఏహిం భేదా ॥
తాసు తరక తియగన మన మానీ। కహహిం సకల తేహి సమ న సయానీ ॥
తేహి సరాహి బానీ ఫురి పూజీ। బోలీ మధుర బచన తియ దూజీ ॥
కహి సపేమ సబ కథాప్రసంగూ। జేహి బిధి రామ రాజ రస భంగూ ॥
భరతహి బహురి సరాహన లాగీ। సీల సనేహ సుభాయ సుభాగీ ॥
దో. చలత పయాదేం ఖాత ఫల పితా దీన్హ తజి రాజు।
జాత మనావన రఘుబరహి భరత సరిస కో ఆజు ॥ 222 ॥
భాయప భగతి భరత ఆచరనూ। కహత సునత దుఖ దూషన హరనూ ॥
జో కఛు కహబ థోర సఖి సోఈ। రామ బంధు అస కాహే న హోఈ ॥
హమ సబ సానుజ భరతహి దేఖేం। భిన్హ ధన్య జుబతీ జన లేఖేమ్ ॥
సుని గున దేఖి దసా పఛితాహీం। కైకి జనని జోగు సుతు నాహీమ్ ॥
కౌ కహ దూషను రానిహి నాహిన। బిధి సబు కీన్హ హమహి జో దాహిన ॥
కహఁ హమ లోక బేద బిధి హీనీ। లఘు తియ కుల కరతూతి మలీనీ ॥
బసహిం కుదేస కుగాఁవ కుబామా। కహఁ యహ దరసు పున్య పరినామా ॥
అస అనందు అచిరిజు ప్రతి గ్రామా। జను మరుభూమి కలపతరు జామా ॥
దో. భరత దరసు దేఖత ఖులేఉ మగ లోగన్హ కర భాగు।
జను సింఘలబాసిన్హ భయు బిధి బస సులభ ప్రయాగు ॥ 223 ॥
నిజ గున సహిత రామ గున గాథా। సునత జాహిం సుమిరత రఘునాథా ॥
తీరథ ముని ఆశ్రమ సురధామా। నిరఖి నిమజ్జహిం కరహిం ప్రనామా ॥
మనహీం మన మాగహిం బరు ఏహూ। సీయ రామ పద పదుమ సనేహూ ॥
మిలహిం కిరాత కోల బనబాసీ। బైఖానస బటు జతీ ఉదాసీ ॥
కరి ప్రనాము పూఁఛహిం జేహిం తేహీ। కేహి బన లఖను రాము బైదేహీ ॥
తే ప్రభు సమాచార సబ కహహీం। భరతహి దేఖి జనమ ఫలు లహహీమ్ ॥
జే జన కహహిం కుసల హమ దేఖే। తే ప్రియ రామ లఖన సమ లేఖే ॥
ఏహి బిధి బూఝత సబహి సుబానీ। సునత రామ బనబాస కహానీ ॥
దో. తేహి బాసర బసి ప్రాతహీం చలే సుమిరి రఘునాథ।
రామ దరస కీ లాలసా భరత సరిస సబ సాథ ॥ 224 ॥
మంగల సగున హోహిం సబ కాహూ। ఫరకహిం సుఖద బిలోచన బాహూ ॥
భరతహి సహిత సమాజ ఉఛాహూ। మిలిహహిం రాము మిటహి దుఖ దాహూ ॥
కరత మనోరథ జస జియఁ జాకే। జాహిం సనేహ సురాఁ సబ ఛాకే ॥
సిథిల అంగ పగ మగ డగి డోలహిం। బిహబల బచన పేమ బస బోలహిమ్ ॥
రామసఖాఁ తేహి సమయ దేఖావా। సైల సిరోమని సహజ సుహావా ॥
జాసు సమీప సరిత పయ తీరా। సీయ సమేత బసహిం దౌ బీరా ॥
దేఖి కరహిం సబ దండ ప్రనామా। కహి జయ జానకి జీవన రామా ॥
ప్రేమ మగన అస రాజ సమాజూ। జను ఫిరి అవధ చలే రఘురాజూ ॥
దో. భరత ప్రేము తేహి సమయ జస తస కహి సకి న సేషు।
కబిహిం అగమ జిమి బ్రహ్మసుఖు అహ మమ మలిన జనేషు ॥ 225।
సకల సనేహ సిథిల రఘుబర కేం। గే కోస దుఇ దినకర ఢరకేమ్ ॥
జలు థలు దేఖి బసే నిసి బీతేం। కీన్హ గవన రఘునాథ పిరీతేమ్ ॥
ఉహాఁ రాము రజనీ అవసేషా। జాగే సీయఁ సపన అస దేఖా ॥
సహిత సమాజ భరత జను ఆఏ। నాథ బియోగ తాప తన తాఏ ॥
సకల మలిన మన దీన దుఖారీ। దేఖీం సాసు ఆన అనుహారీ ॥
సుని సియ సపన భరే జల లోచన। భే సోచబస సోచ బిమోచన ॥
లఖన సపన యహ నీక న హోఈ। కఠిన కుచాహ సునాఇహి కోఈ ॥
అస కహి బంధు సమేత నహానే। పూజి పురారి సాధు సనమానే ॥
ఛం. సనమాని సుర ముని బంది బైఠే ఉత్తర దిసి దేఖత భే।
నభ ధూరి ఖగ మృగ భూరి భాగే బికల ప్రభు ఆశ్రమ గే ॥
తులసీ ఉఠే అవలోకి కారను కాహ చిత సచకిత రహే।
సబ సమాచార కిరాత కోలన్హి ఆఇ తేహి అవసర కహే ॥
దో. సునత సుమంగల బైన మన ప్రమోద తన పులక భర।
సరద సరోరుహ నైన తులసీ భరే సనేహ జల ॥ 226 ॥
బహురి సోచబస భే సియరవనూ। కారన కవన భరత ఆగవనూ ॥
ఏక ఆఇ అస కహా బహోరీ। సేన సంగ చతురంగ న థోరీ ॥
సో సుని రామహి భా అతి సోచూ। ఇత పితు బచ ఇత బంధు సకోచూ ॥
భరత సుభాఉ సముఝి మన మాహీం। ప్రభు చిత హిత థితి పావత నాహీ ॥
సమాధాన తబ భా యహ జానే। భరతు కహే మహుఁ సాధు సయానే ॥
లఖన లఖేఉ ప్రభు హృదయఁ ఖభారూ। కహత సమయ సమ నీతి బిచారూ ॥
బిను పూఁఛ కఛు కహుఁ గోసాఈం। సేవకు సమయఁ న ఢీఠ ఢిఠాఈ ॥
తుమ్హ సర్బగ్య సిరోమని స్వామీ। ఆపని సముఝి కహుఁ అనుగామీ ॥
దో. నాథ సుహ్రద సుఠి సరల చిత సీల సనేహ నిధాన ॥
సబ పర ప్రీతి ప్రతీతి జియఁ జానిఅ ఆపు సమాన ॥ 227 ॥
బిషీ జీవ పాఇ ప్రభుతాఈ। మూఢ఼ మోహ బస హోహిం జనాఈ ॥
భరతు నీతి రత సాధు సుజానా। ప్రభు పద ప్రేమ సకల జగు జానా ॥
తేఊ ఆజు రామ పదు పాఈ। చలే ధరమ మరజాద మేటాఈ ॥
కుటిల కుబంధ కుఅవసరు తాకీ। జాని రామ బనవాస ఏకాకీ ॥
కరి కుమంత్రు మన సాజి సమాజూ। ఆఏ కరై అకంటక రాజూ ॥
కోటి ప్రకార కలపి కుటలాఈ। ఆఏ దల బటోరి దౌ భాఈ ॥
జౌం జియఁ హోతి న కపట కుచాలీ। కేహి సోహాతి రథ బాజి గజాలీ ॥
భరతహి దోసు దేఇ కో జాఏఁ। జగ బౌరాఇ రాజ పదు పాఏఁ ॥
దో. ససి గుర తియ గామీ నఘుషు చఢ఼ఏఉ భూమిసుర జాన।
లోక బేద తేం బిముఖ భా అధమ న బేన సమాన ॥ 228 ॥
సహసబాహు సురనాథు త్రిసంకూ। కేహి న రాజమద దీన్హ కలంకూ ॥
భరత కీన్హ యహ ఉచిత ఉప్AU। రిపు రిన రంచ న రాఖబ క్AU ॥
ఏక కీన్హి నహిం భరత భలాఈ। నిదరే రాము జాని అసహాఈ ॥
సముఝి పరిహి సౌ ఆజు బిసేషీ। సమర సరోష రామ ముఖు పేఖీ ॥
ఏతనా కహత నీతి రస భూలా। రన రస బిటపు పులక మిస ఫూలా ॥
ప్రభు పద బంది సీస రజ రాఖీ। బోలే సత్య సహజ బలు భాషీ ॥
అనుచిత నాథ న మానబ మోరా। భరత హమహి ఉపచార న థోరా ॥
కహఁ లగి సహిఅ రహిఅ మను మారేం। నాథ సాథ ధను హాథ హమారేమ్ ॥
దో. ఛత్రి జాతి రఘుకుల జనము రామ అనుగ జగు జాన।
లాతహుఁ మారేం చఢ఼తి సిర నీచ కో ధూరి సమాన ॥ 229 ॥
ఉఠి కర జోరి రజాయసు మాగా। మనహుఁ బీర రస సోవత జాగా ॥
బాఁధి జటా సిర కసి కటి భాథా। సాజి సరాసను సాయకు హాథా ॥
ఆజు రామ సేవక జసు లేఊఁ। భరతహి సమర సిఖావన దేఊఁ ॥
రామ నిరాదర కర ఫలు పాఈ। సోవహుఁ సమర సేజ దౌ భాఈ ॥
ఆఇ బనా భల సకల సమాజూ। ప్రగట కరుఁ రిస పాఛిల ఆజూ ॥
జిమి కరి నికర దలి మృగరాజూ। లేఇ లపేటి లవా జిమి బాజూ ॥
తైసేహిం భరతహి సేన సమేతా। సానుజ నిదరి నిపాతుఁ ఖేతా ॥
జౌం సహాయ కర సంకరు ఆఈ। తౌ మారుఁ రన రామ దోహాఈ ॥
దో. అతి సరోష మాఖే లఖను లఖి సుని సపథ ప్రవాన।
సభయ లోక సబ లోకపతి చాహత భభరి భగాన ॥ 230 ॥
జగు భయ మగన గగన భి బానీ। లఖన బాహుబలు బిపుల బఖానీ ॥
తాత ప్రతాప ప్రభాఉ తుమ్హారా। కో కహి సకి కో జాననిహారా ॥
అనుచిత ఉచిత కాజు కిఛు హోఊ। సముఝి కరిఅ భల కహ సబు కోఊ ॥
సహసా కరి పాఛైం పఛితాహీం। కహహిం బేద బుధ తే బుధ నాహీమ్ ॥
సుని సుర బచన లఖన సకుచానే। రామ సీయఁ సాదర సనమానే ॥
కహీ తాత తుమ్హ నీతి సుహాఈ। సబ తేం కఠిన రాజమదు భాఈ ॥
జో అచవఁత నృప మాతహిం తేఈ। నాహిన సాధుసభా జేహిం సేఈ ॥
సునహు లఖన భల భరత సరీసా। బిధి ప్రపంచ మహఁ సునా న దీసా ॥
దో. భరతహి హోఇ న రాజమదు బిధి హరి హర పద పాఇ ॥
కబహుఁ కి కాఁజీ సీకరని ఛీరసింధు బినసాఇ ॥ 231 ॥
తిమిరు తరున తరనిహి మకు గిలీ। గగను మగన మకు మేఘహిం మిలీ ॥
గోపద జల బూడ఼హిం ఘటజోనీ। సహజ ఛమా బరు ఛాడ఼ఐ ఛోనీ ॥
మసక ఫూఁక మకు మేరు ఉడ఼ఆఈ। హోఇ న నృపమదు భరతహి భాఈ ॥
లఖన తుమ్హార సపథ పితు ఆనా। సుచి సుబంధు నహిం భరత సమానా ॥
సగున ఖీరు అవగున జలు తాతా। మిలి రచి పరపంచు బిధాతా ॥
భరతు హంస రబిబంస తడ఼ఆగా। జనమి కీన్హ గున దోష బిభాగా ॥
గహి గున పయ తజి అవగున బారీ। నిజ జస జగత కీన్హి ఉజిఆరీ ॥
కహత భరత గున సీలు సుభ్AU। పేమ పయోధి మగన రఘుర్AU ॥
దో. సుని రఘుబర బానీ బిబుధ దేఖి భరత పర హేతు।
సకల సరాహత రామ సో ప్రభు కో కృపానికేతు ॥ 232 ॥
జౌం న హోత జగ జనమ భరత కో। సకల ధరమ ధుర ధరని ధరత కో ॥
కబి కుల అగమ భరత గున గాథా। కో జాని తుమ్హ బిను రఘునాథా ॥
లఖన రామ సియఁ సుని సుర బానీ। అతి సుఖు లహేఉ న జాఇ బఖానీ ॥
ఇహాఁ భరతు సబ సహిత సహాఏ। మందాకినీం పునీత నహాఏ ॥
సరిత సమీప రాఖి సబ లోగా। మాగి మాతు గుర సచివ నియోగా ॥
చలే భరతు జహఁ సియ రఘురాఈ। సాథ నిషాదనాథు లఘు భాఈ ॥
సముఝి మాతు కరతబ సకుచాహీం। కరత కుతరక కోటి మన మాహీమ్ ॥
రాము లఖను సియ సుని మమ న్AUఁ। ఉఠి జని అనత జాహిం తజి ఠ్AUఁ ॥
దో. మాతు మతే మహుఁ మాని మోహి జో కఛు కరహిం సో థోర।
అఘ అవగున ఛమి ఆదరహిం సముఝి ఆపనీ ఓర ॥ 233 ॥
జౌం పరిహరహిం మలిన మను జానీ। జౌ సనమానహిం సేవకు మానీ ॥
మోరేం సరన రామహి కీ పనహీ। రామ సుస్వామి దోసు సబ జనహీ ॥
జగ జస భాజన చాతక మీనా। నేమ పేమ నిజ నిపున నబీనా ॥
అస మన గునత చలే మగ జాతా। సకుచ సనేహఁ సిథిల సబ గాతా ॥
ఫేరత మనహుఁ మాతు కృత ఖోరీ। చలత భగతి బల ధీరజ ధోరీ ॥
జబ సముఝత రఘునాథ సుభ్AU। తబ పథ పరత ఉతాఇల ప్AU ॥
భరత దసా తేహి అవసర కైసీ। జల ప్రబాహఁ జల అలి గతి జైసీ ॥
దేఖి భరత కర సోచు సనేహూ। భా నిషాద తేహి సమయఁ బిదేహూ ॥
దో. లగే హోన మంగల సగున సుని గుని కహత నిషాదు।
మిటిహి సోచు హోఇహి హరషు పుని పరినామ బిషాదు ॥ 234 ॥
సేవక బచన సత్య సబ జానే। ఆశ్రమ నికట జాఇ నిఅరానే ॥
భరత దీఖ బన సైల సమాజూ। ముదిత ఛుధిత జను పాఇ సునాజూ ॥
ఈతి భీతి జను ప్రజా దుఖారీ। త్రిబిధ తాప పీడ఼ఇత గ్రహ మారీ ॥
జాఇ సురాజ సుదేస సుఖారీ। హోహిం భరత గతి తేహి అనుహారీ ॥
రామ బాస బన సంపతి భ్రాజా। సుఖీ ప్రజా జను పాఇ సురాజా ॥
సచివ బిరాగు బిబేకు నరేసూ। బిపిన సుహావన పావన దేసూ ॥
భట జమ నియమ సైల రజధానీ। సాంతి సుమతి సుచి సుందర రానీ ॥
సకల అంగ సంపన్న సుర్AU। రామ చరన ఆశ్రిత చిత చ్AU ॥
దో. జీతి మోహ మహిపాలు దల సహిత బిబేక భుఆలు।
కరత అకంటక రాజు పురఁ సుఖ సంపదా సుకాలు ॥ 235 ॥
బన ప్రదేస ముని బాస ఘనేరే। జను పుర నగర గాఉఁ గన ఖేరే ॥
బిపుల బిచిత్ర బిహగ మృగ నానా। ప్రజా సమాజు న జాఇ బఖానా ॥
ఖగహా కరి హరి బాఘ బరాహా। దేఖి మహిష బృష సాజు సరాహా ॥
బయరు బిహాఇ చరహిం ఏక సంగా। జహఁ తహఁ మనహుఁ సేన చతురంగా ॥
ఝరనా ఝరహిం మత్త గజ గాజహిం। మనహుఁ నిసాన బిబిధి బిధి బాజహిమ్ ॥
చక చకోర చాతక సుక పిక గన। కూజత మంజు మరాల ముదిత మన ॥
అలిగన గావత నాచత మోరా। జను సురాజ మంగల చహు ఓరా ॥
బేలి బిటప తృన సఫల సఫూలా। సబ సమాజు ముద మంగల మూలా ॥
దో. రామ సైల సోభా నిరఖి భరత హృదయఁ అతి పేము।
తాపస తప ఫలు పాఇ జిమి సుఖీ సిరానేం నేము ॥ 236 ॥
మాసపారాయణ, బీసవాఁ విశ్రామ
నవాహ్నపారాయణ, పాఁచవాఁ విశ్రామ
తబ కేవట ఊఁచేం చఢ఼ఇ ధాఈ। కహేఉ భరత సన భుజా ఉఠాఈ ॥
నాథ దేఖిఅహిం బిటప బిసాలా। పాకరి జంబు రసాల తమాలా ॥
జిన్హ తరుబరన్హ మధ్య బటు సోహా। మంజు బిసాల దేఖి మను మోహా ॥
నీల సఘన పల్ల్వ ఫల లాలా। అబిరల ఛాహఁ సుఖద సబ కాలా ॥
మానహుఁ తిమిర అరునమయ రాసీ। బిరచీ బిధి సఁకేలి సుషమా సీ ॥
ఏ తరు సరిత సమీప గోసాఁఈ। రఘుబర పరనకుటీ జహఁ ఛాఈ ॥
తులసీ తరుబర బిబిధ సుహాఏ। కహుఁ కహుఁ సియఁ కహుఁ లఖన లగాఏ ॥
బట ఛాయాఁ బేదికా బనాఈ। సియఁ నిజ పాని సరోజ సుహాఈ ॥
దో. జహాఁ బైఠి మునిగన సహిత నిత సియ రాము సుజాన।
సునహిం కథా ఇతిహాస సబ ఆగమ నిగమ పురాన ॥ 237 ॥
సఖా బచన సుని బిటప నిహారీ। ఉమగే భరత బిలోచన బారీ ॥
కరత ప్రనామ చలే దౌ భాఈ। కహత ప్రీతి సారద సకుచాఈ ॥
హరషహిం నిరఖి రామ పద అంకా। మానహుఁ పారసు పాయు రంకా ॥
రజ సిర ధరి హియఁ నయనన్హి లావహిం। రఘుబర మిలన సరిస సుఖ పావహిమ్ ॥
దేఖి భరత గతి అకథ అతీవా। ప్రేమ మగన మృగ ఖగ జడ఼ జీవా ॥
సఖహి సనేహ బిబస మగ భూలా। కహి సుపంథ సుర బరషహిం ఫూలా ॥
నిరఖి సిద్ధ సాధక అనురాగే। సహజ సనేహు సరాహన లాగే ॥
హోత న భూతల భాఉ భరత కో। అచర సచర చర అచర కరత కో ॥
దో. పేమ అమిఅ మందరు బిరహు భరతు పయోధి గఁభీర।
మథి ప్రగటేఉ సుర సాధు హిత కృపాసింధు రఘుబీర ॥ 238 ॥
సఖా సమేత మనోహర జోటా। లఖేఉ న లఖన సఘన బన ఓటా ॥
భరత దీఖ ప్రభు ఆశ్రము పావన। సకల సుమంగల సదను సుహావన ॥
కరత ప్రబేస మిటే దుఖ దావా। జను జోగీం పరమారథు పావా ॥
దేఖే భరత లఖన ప్రభు ఆగే। పూఁఛే బచన కహత అనురాగే ॥
సీస జటా కటి ముని పట బాఁధేం। తూన కసేం కర సరు ధను కాఁధేమ్ ॥
బేదీ పర ముని సాధు సమాజూ। సీయ సహిత రాజత రఘురాజూ ॥
బలకల బసన జటిల తను స్యామా। జను ముని బేష కీన్హ రతి కామా ॥
కర కమలని ధను సాయకు ఫేరత। జియ కీ జరని హరత హఁసి హేరత ॥
దో. లసత మంజు ముని మండలీ మధ్య సీయ రఘుచందు।
గ్యాన సభాఁ జను తను ధరే భగతి సచ్చిదానందు ॥ 239 ॥
సానుజ సఖా సమేత మగన మన। బిసరే హరష సోక సుఖ దుఖ గన ॥
పాహి నాథ కహి పాహి గోసాఈ। భూతల పరే లకుట కీ నాఈ ॥
బచన సపేమ లఖన పహిచానే। కరత ప్రనాము భరత జియఁ జానే ॥
బంధు సనేహ సరస ఏహి ఓరా। ఉత సాహిబ సేవా బస జోరా ॥
మిలి న జాఇ నహిం గుదరత బనీ। సుకబి లఖన మన కీ గతి భనీ ॥
రహే రాఖి సేవా పర భారూ। చఢ఼ఈ చంగ జను ఖైంచ ఖేలారూ ॥
కహత సప్రేమ నాఇ మహి మాథా। భరత ప్రనామ కరత రఘునాథా ॥
ఉఠే రాము సుని పేమ అధీరా। కహుఁ పట కహుఁ నిషంగ ధను తీరా ॥
దో. బరబస లిఏ ఉఠాఇ ఉర లాఏ కృపానిధాన।
భరత రామ కీ మిలని లఖి బిసరే సబహి అపాన ॥ 240 ॥
మిలని ప్రీతి కిమి జాఇ బఖానీ। కబికుల అగమ కరమ మన బానీ ॥
పరమ పేమ పూరన దౌ భాఈ। మన బుధి చిత అహమితి బిసరాఈ ॥
కహహు సుపేమ ప్రగట కో కరీ। కేహి ఛాయా కబి మతి అనుసరీ ॥
కబిహి అరథ ఆఖర బలు సాఁచా। అనుహరి తాల గతిహి నటు నాచా ॥
అగమ సనేహ భరత రఘుబర కో। జహఁ న జాఇ మను బిధి హరి హర కో ॥
సో మైం కుమతి కహౌం కేహి భాఁతీ। బాజ సురాగ కి గాఁడర తాఁతీ ॥
మిలని బిలోకి భరత రఘుబర కీ। సురగన సభయ ధకధకీ ధరకీ ॥
సముఝాఏ సురగురు జడ఼ జాగే। బరషి ప్రసూన ప్రసంసన లాగే ॥
దో. మిలి సపేమ రిపుసూదనహి కేవటు భేంటేఉ రామ।
భూరి భాయఁ భేంటే భరత లఛిమన కరత ప్రనామ ॥ 241 ॥
భేంటేఉ లఖన లలకి లఘు భాఈ। బహురి నిషాదు లీన్హ ఉర లాఈ ॥
పుని మునిగన దుహుఁ భాఇన్హ బందే। అభిమత ఆసిష పాఇ అనందే ॥
సానుజ భరత ఉమగి అనురాగా। ధరి సిర సియ పద పదుమ పరాగా ॥
పుని పుని కరత ప్రనామ ఉఠాఏ। సిర కర కమల పరసి బైఠాఏ ॥
సీయఁ అసీస దీన్హి మన మాహీం। మగన సనేహఁ దేహ సుధి నాహీమ్ ॥
సబ బిధి సానుకూల లఖి సీతా। భే నిసోచ ఉర అపడర బీతా ॥
కౌ కిఛు కహి న కౌ కిఛు పూఁఛా। ప్రేమ భరా మన నిజ గతి ఛూఁఛా ॥
తేహి అవసర కేవటు ధీరజు ధరి। జోరి పాని బినవత ప్రనాము కరి ॥
దో. నాథ సాథ మునినాథ కే మాతు సకల పుర లోగ।
సేవక సేనప సచివ సబ ఆఏ బికల బియోగ ॥ 242 ॥
సీలసింధు సుని గుర ఆగవనూ। సియ సమీప రాఖే రిపుదవనూ ॥
చలే సబేగ రాము తేహి కాలా। ధీర ధరమ ధుర దీనదయాలా ॥
గురహి దేఖి సానుజ అనురాగే। దండ ప్రనామ కరన ప్రభు లాగే ॥
మునిబర ధాఇ లిఏ ఉర లాఈ। ప్రేమ ఉమగి భేంటే దౌ భాఈ ॥
ప్రేమ పులకి కేవట కహి నామూ। కీన్హ దూరి తేం దండ ప్రనామూ ॥
రామసఖా రిషి బరబస భేంటా। జను మహి లుఠత సనేహ సమేటా ॥
రఘుపతి భగతి సుమంగల మూలా। నభ సరాహి సుర బరిసహిం ఫూలా ॥
ఏహి సమ నిపట నీచ కౌ నాహీం। బడ఼ బసిష్ఠ సమ కో జగ మాహీమ్ ॥
దో. జేహి లఖి లఖనహు తేం అధిక మిలే ముదిత మునిరాఉ।
సో సీతాపతి భజన కో ప్రగట ప్రతాప ప్రభాఉ ॥ 243 ॥
ఆరత లోగ రామ సబు జానా। కరునాకర సుజాన భగవానా ॥
జో జేహి భాయఁ రహా అభిలాషీ। తేహి తేహి కై తసి తసి రుఖ రాఖీ ॥
సానుజ మిలి పల మహు సబ కాహూ। కీన్హ దూరి దుఖు దారున దాహూ ॥
యహ బడ఼ఇ బాతఁ రామ కై నాహీం। జిమి ఘట కోటి ఏక రబి ఛాహీమ్ ॥
మిలి కేవటిహి ఉమగి అనురాగా। పురజన సకల సరాహహిం భాగా ॥
దేఖీం రామ దుఖిత మహతారీం। జను సుబేలి అవలీం హిమ మారీమ్ ॥
ప్రథమ రామ భేంటీ కైకేఈ। సరల సుభాయఁ భగతి మతి భేఈ ॥
పగ పరి కీన్హ ప్రబోధు బహోరీ। కాల కరమ బిధి సిర ధరి ఖోరీ ॥
దో. భేటీం రఘుబర మాతు సబ కరి ప్రబోధు పరితోషు ॥
అంబ ఈస ఆధీన జగు కాహు న దేఇఅ దోషు ॥ 244 ॥
గురతియ పద బందే దుహు భాఈ। సహిత బిప్రతియ జే సఁగ ఆఈ ॥
గంగ గౌరి సమ సబ సనమానీమ్ ॥ దేహిం అసీస ముదిత మృదు బానీ ॥
గహి పద లగే సుమిత్రా అంకా। జను భేటీం సంపతి అతి రంకా ॥
పుని జనని చరనని దౌ భ్రాతా। పరే పేమ బ్యాకుల సబ గాతా ॥
అతి అనురాగ అంబ ఉర లాఏ। నయన సనేహ సలిల అన్హవాఏ ॥
తేహి అవసర కర హరష బిషాదూ। కిమి కబి కహై మూక జిమి స్వాదూ ॥
మిలి జననహి సానుజ రఘుర్AU। గుర సన కహేఉ కి ధారిఅ ప్AU ॥
పురజన పాఇ మునీస నియోగూ। జల థల తకి తకి ఉతరేఉ లోగూ ॥
దో. మహిసుర మంత్రీ మాతు గుర గనే లోగ లిఏ సాథ ॥
పావన ఆశ్రమ గవను కియ భరత లఖన రఘునాథ ॥ 245 ॥
సీయ ఆఇ మునిబర పగ లాగీ। ఉచిత అసీస లహీ మన మాగీ ॥
గురపతినిహి మునితియన్హ సమేతా। మిలీ పేము కహి జాఇ న జేతా ॥
బంది బంది పగ సియ సబహీ కే। ఆసిరబచన లహే ప్రియ జీ కే ॥
సాసు సకల జబ సీయఁ నిహారీం। మూదే నయన సహమి సుకుమారీమ్ ॥
పరీం బధిక బస మనహుఁ మరాలీం। కాహ కీన్హ కరతార కుచాలీమ్ ॥
తిన్హ సియ నిరఖి నిపట దుఖు పావా। సో సబు సహిఅ జో దైఉ సహావా ॥
జనకసుతా తబ ఉర ధరి ధీరా। నీల నలిన లోయన భరి నీరా ॥
మిలీ సకల సాసున్హ సియ జాఈ। తేహి అవసర కరునా మహి ఛాఈ ॥
దో. లాగి లాగి పగ సబని సియ భేంటతి అతి అనురాగ ॥
హృదయఁ అసీసహిం పేమ బస రహిఅహు భరీ సోహాగ ॥ 246 ॥
బికల సనేహఁ సీయ సబ రానీం। బైఠన సబహి కహేఉ గుర గ్యానీమ్ ॥
కహి జగ గతి మాయిక మునినాథా। కహే కఛుక పరమారథ గాథా ॥
నృప కర సురపుర గవను సునావా। సుని రఘునాథ దుసహ దుఖు పావా ॥
మరన హేతు నిజ నేహు బిచారీ। భే అతి బికల ధీర ధుర ధారీ ॥
కులిస కఠోర సునత కటు బానీ। బిలపత లఖన సీయ సబ రానీ ॥
సోక బికల అతి సకల సమాజూ। మానహుఁ రాజు అకాజేఉ ఆజూ ॥
మునిబర బహురి రామ సముఝాఏ। సహిత సమాజ సుసరిత నహాఏ ॥
బ్రతు నిరంబు తేహి దిన ప్రభు కీన్హా। మునిహు కహేం జలు కాహుఁ న లీన్హా ॥
దో. భోరు భేఁ రఘునందనహి జో ముని ఆయసు దీన్హ ॥
శ్రద్ధా భగతి సమేత ప్రభు సో సబు సాదరు కీన్హ ॥ 247 ॥
కరి పితు క్రియా బేద జసి బరనీ। భే పునీత పాతక తమ తరనీ ॥
జాసు నామ పావక అఘ తూలా। సుమిరత సకల సుమంగల మూలా ॥
సుద్ధ సో భయు సాధు సంమత అస। తీరథ ఆవాహన సురసరి జస ॥
సుద్ధ భేఁ దుఇ బాసర బీతే। బోలే గుర సన రామ పిరీతే ॥
నాథ లోగ సబ నిపట దుఖారీ। కంద మూల ఫల అంబు అహారీ ॥
సానుజ భరతు సచివ సబ మాతా। దేఖి మోహి పల జిమి జుగ జాతా ॥
సబ సమేత పుర ధారిఅ ప్AU। ఆపు ఇహాఁ అమరావతి ర్AU ॥
బహుత కహేఉఁ సబ కియుఁ ఢిఠాఈ। ఉచిత హోఇ తస కరిఅ గోసాఁఈ ॥
దో. ధర్మ సేతు కరునాయతన కస న కహహు అస రామ।
లోగ దుఖిత దిన దుఇ దరస దేఖి లహహుఁ బిశ్రామ ॥ 248 ॥
రామ బచన సుని సభయ సమాజూ। జను జలనిధి మహుఁ బికల జహాజూ ॥
సుని గుర గిరా సుమంగల మూలా। భయు మనహుఁ మారుత అనుకులా ॥
పావన పయఁ తిహుఁ కాల నహాహీం। జో బిలోకి అంఘ ఓఘ నసాహీమ్ ॥
మంగలమూరతి లోచన భరి భరి। నిరఖహిం హరషి దండవత కరి కరి ॥
రామ సైల బన దేఖన జాహీం। జహఁ సుఖ సకల సకల దుఖ నాహీమ్ ॥
ఝరనా ఝరిహిం సుధాసమ బారీ। త్రిబిధ తాపహర త్రిబిధ బయారీ ॥
బిటప బేలి తృన అగనిత జాతీ। ఫల ప్రసూన పల్లవ బహు భాఁతీ ॥
సుందర సిలా సుఖద తరు ఛాహీం। జాఇ బరని బన ఛబి కేహి పాహీమ్ ॥
దో. సరని సరోరుహ జల బిహగ కూజత గుంజత భృంగ।
బైర బిగత బిహరత బిపిన మృగ బిహంగ బహురంగ ॥ 249 ॥
కోల కిరాత భిల్ల బనబాసీ। మధు సుచి సుందర స్వాదు సుధా సీ ॥
భరి భరి పరన పుటీం రచి రురీ। కంద మూల ఫల అంకుర జూరీ ॥
సబహి దేహిం కరి బినయ ప్రనామా। కహి కహి స్వాద భేద గున నామా ॥
దేహిం లోగ బహు మోల న లేహీం। ఫేరత రామ దోహాఈ దేహీమ్ ॥
కహహిం సనేహ మగన మృదు బానీ। మానత సాధు పేమ పహిచానీ ॥
తుమ్హ సుకృతీ హమ నీచ నిషాదా। పావా దరసను రామ ప్రసాదా ॥
హమహి అగమ అతి దరసు తుమ్హారా। జస మరు ధరని దేవధుని ధారా ॥
రామ కృపాల నిషాద నేవాజా। పరిజన ప్రజు చహిఅ జస రాజా ॥
దో. యహ జిఁయఁ జాని సఁకోచు తజి కరిఅ ఛోహు లఖి నేహు।
హమహి కృతారథ కరన లగి ఫల తృన అంకుర లేహు ॥ 250 ॥