కృపాసింధు బోలే ముసుకాఈ। సోఇ కరు జేంహి తవ నావ న జాఈ ॥
వేగి ఆను జల పాయ పఖారూ। హోత బిలంబు ఉతారహి పారూ ॥
జాసు నామ సుమరత ఏక బారా। ఉతరహిం నర భవసింధు అపారా ॥
సోఇ కృపాలు కేవటహి నిహోరా। జేహిం జగు కియ తిహు పగహు తే థోరా ॥
పద నఖ నిరఖి దేవసరి హరషీ। సుని ప్రభు బచన మోహఁ మతి కరషీ ॥
కేవట రామ రజాయసు పావా। పాని కఠవతా భరి లేఇ ఆవా ॥
అతి ఆనంద ఉమగి అనురాగా। చరన సరోజ పఖారన లాగా ॥
బరషి సుమన సుర సకల సిహాహీం। ఏహి సమ పున్యపుంజ కౌ నాహీమ్ ॥
దో. పద పఖారి జలు పాన కరి ఆపు సహిత పరివార।
పితర పారు కరి ప్రభుహి పుని ముదిత గయు లేఇ పార ॥ 101 ॥
ఉతరి ఠాడ఼ భే సురసరి రేతా। సీయరామ గుహ లఖన సమేతా ॥
కేవట ఉతరి దండవత కీన్హా। ప్రభుహి సకుచ ఏహి నహిం కఛు దీన్హా ॥
పియ హియ కీ సియ జాననిహారీ। మని ముదరీ మన ముదిత ఉతారీ ॥
కహేఉ కృపాల లేహి ఉతరాఈ। కేవట చరన గహే అకులాఈ ॥
నాథ ఆజు మైం కాహ న పావా। మిటే దోష దుఖ దారిద దావా ॥
బహుత కాల మైం కీన్హి మజూరీ। ఆజు దీన్హ బిధి బని భలి భూరీ ॥
అబ కఛు నాథ న చాహిఅ మోరేం। దీనదయాల అనుగ్రహ తోరేమ్ ॥
ఫిరతీ బార మోహి జే దేబా। సో ప్రసాదు మైం సిర ధరి లేబా ॥
దో. బహుత కీన్హ ప్రభు లఖన సియఁ నహిం కఛు కేవటు లేఇ।
బిదా కీన్హ కరునాయతన భగతి బిమల బరు దేఇ ॥ 102 ॥
తబ మజ్జను కరి రఘుకులనాథా। పూజి పారథివ నాయు మాథా ॥
సియఁ సురసరిహి కహేఉ కర జోరీ। మాతు మనోరథ పురుబి మోరీ ॥
పతి దేవర సంగ కుసల బహోరీ। ఆఇ కరౌం జేహిం పూజా తోరీ ॥
సుని సియ బినయ ప్రేమ రస సానీ। భి తబ బిమల బారి బర బానీ ॥
సును రఘుబీర ప్రియా బైదేహీ। తవ ప్రభాఉ జగ బిదిత న కేహీ ॥
లోకప హోహిం బిలోకత తోరేం। తోహి సేవహిం సబ సిధి కర జోరేమ్ ॥
తుమ్హ జో హమహి బడ఼ఇ బినయ సునాఈ। కృపా కీన్హి మోహి దీన్హి బడ఼ఆఈ ॥
తదపి దేబి మైం దేబి అసీసా। సఫల హోపన హిత నిజ బాగీసా ॥
దో. ప్రాననాథ దేవర సహిత కుసల కోసలా ఆఇ।
పూజహి సబ మనకామనా సుజసు రహిహి జగ ఛాఇ ॥ 103 ॥
గంగ బచన సుని మంగల మూలా। ముదిత సీయ సురసరి అనుకులా ॥
తబ ప్రభు గుహహి కహేఉ ఘర జాహూ। సునత సూఖ ముఖు భా ఉర దాహూ ॥
దీన బచన గుహ కహ కర జోరీ। బినయ సునహు రఘుకులమని మోరీ ॥
నాథ సాథ రహి పంథు దేఖాఈ। కరి దిన చారి చరన సేవకాఈ ॥
జేహిం బన జాఇ రహబ రఘురాఈ। పరనకుటీ మైం కరబి సుహాఈ ॥
తబ మోహి కహఁ జసి దేబ రజాఈ। సోఇ కరిహుఁ రఘుబీర దోహాఈ ॥
సహజ సనేహ రామ లఖి తాసు। సంగ లీన్హ గుహ హృదయ హులాసూ ॥
పుని గుహఁ గ్యాతి బోలి సబ లీన్హే। కరి పరితోషు బిదా తబ కీన్హే ॥
దో. తబ గనపతి సివ సుమిరి ప్రభు నాఇ సురసరిహి మాథ। ì
సఖా అనుజ సియా సహిత బన గవను కీన్హ రధునాథ ॥ 104 ॥
తేహి దిన భయు బిటప తర బాసూ। లఖన సఖాఁ సబ కీన్హ సుపాసూ ॥
ప్రాత ప్రాతకృత కరి రధుసాఈ। తీరథరాజు దీఖ ప్రభు జాఈ ॥
సచివ సత్య శ్రధ్దా ప్రియ నారీ। మాధవ సరిస మీతు హితకారీ ॥
చారి పదారథ భరా భఁడారు। పున్య ప్రదేస దేస అతి చారు ॥
ఛేత్ర అగమ గఢ఼ఉ గాఢ఼ సుహావా। సపనేహుఁ నహిం ప్రతిపచ్ఛిన్హ పావా ॥
సేన సకల తీరథ బర బీరా। కలుష అనీక దలన రనధీరా ॥
సంగము సింహాసను సుఠి సోహా। ఛత్రు అఖయబటు ముని మను మోహా ॥
చవఁర జమున అరు గంగ తరంగా। దేఖి హోహిం దుఖ దారిద భంగా ॥
దో. సేవహిం సుకృతి సాధు సుచి పావహిం సబ మనకామ।
బందీ బేద పురాన గన కహహిం బిమల గున గ్రామ ॥ 105 ॥
కో కహి సకి ప్రయాగ ప్రభ్AU। కలుష పుంజ కుంజర మృగర్AU ॥
అస తీరథపతి దేఖి సుహావా। సుఖ సాగర రఘుబర సుఖు పావా ॥
కహి సియ లఖనహి సఖహి సునాఈ। శ్రీముఖ తీరథరాజ బడ఼ఆఈ ॥
కరి ప్రనాము దేఖత బన బాగా। కహత మహాతమ అతి అనురాగా ॥
ఏహి బిధి ఆఇ బిలోకీ బేనీ। సుమిరత సకల సుమంగల దేనీ ॥
ముదిత నహాఇ కీన్హి సివ సేవా। పుజి జథాబిధి తీరథ దేవా ॥
తబ ప్రభు భరద్వాజ పహిం ఆఏ। కరత దండవత ముని ఉర లాఏ ॥
ముని మన మోద న కఛు కహి జాఇ। బ్రహ్మానంద రాసి జను పాఈ ॥
దో. దీన్హి అసీస మునీస ఉర అతి అనందు అస జాని।
లోచన గోచర సుకృత ఫల మనహుఁ కిఏ బిధి ఆని ॥ 106 ॥
కుసల ప్రస్న కరి ఆసన దీన్హే। పూజి ప్రేమ పరిపూరన కీన్హే ॥
కంద మూల ఫల అంకుర నీకే। దిఏ ఆని ముని మనహుఁ అమీ కే ॥
సీయ లఖన జన సహిత సుహాఏ। అతి రుచి రామ మూల ఫల ఖాఏ ॥
భే బిగతశ్రమ రాము సుఖారే। భరవ్దాజ మృదు బచన ఉచారే ॥
ఆజు సుఫల తపు తీరథ త్యాగూ। ఆజు సుఫల జప జోగ బిరాగూ ॥
సఫల సకల సుభ సాధన సాజూ। రామ తుమ్హహి అవలోకత ఆజూ ॥
లాభ అవధి సుఖ అవధి న దూజీ। తుమ్హారేం దరస ఆస సబ పూజీ ॥
అబ కరి కృపా దేహు బర ఏహూ। నిజ పద సరసిజ సహజ సనేహూ ॥
దో. కరమ బచన మన ఛాడ఼ఇ ఛలు జబ లగి జను న తుమ్హార।
తబ లగి సుఖు సపనేహుఁ నహీం కిఏఁ కోటి ఉపచార ॥
సుని ముని బచన రాము సకుచానే। భావ భగతి ఆనంద అఘానే ॥
తబ రఘుబర ముని సుజసు సుహావా। కోటి భాఁతి కహి సబహి సునావా ॥
సో బడ సో సబ గున గన గేహూ। జేహి మునీస తుమ్హ ఆదర దేహూ ॥
ముని రఘుబీర పరసపర నవహీం। బచన అగోచర సుఖు అనుభవహీమ్ ॥
యహ సుధి పాఇ ప్రయాగ నివాసీ। బటు తాపస ముని సిద్ధ ఉదాసీ ॥
భరద్వాజ ఆశ్రమ సబ ఆఏ। దేఖన దసరథ సుఅన సుహాఏ ॥
రామ ప్రనామ కీన్హ సబ కాహూ। ముదిత భే లహి లోయన లాహూ ॥
దేహిం అసీస పరమ సుఖు పాఈ। ఫిరే సరాహత సుందరతాఈ ॥
దో. రామ కీన్హ బిశ్రామ నిసి ప్రాత ప్రయాగ నహాఇ।
చలే సహిత సియ లఖన జన ముదదిత మునిహి సిరు నాఇ ॥ 108 ॥
రామ సప్రేమ కహేఉ ముని పాహీం। నాథ కహిఅ హమ కేహి మగ జాహీమ్ ॥
ముని మన బిహసి రామ సన కహహీం। సుగమ సకల మగ తుమ్హ కహుఁ అహహీమ్ ॥
సాథ లాగి ముని సిష్య బోలాఏ। సుని మన ముదిత పచాసక ఆఏ ॥
సబన్హి రామ పర ప్రేమ అపారా। సకల కహహి మగు దీఖ హమారా ॥
ముని బటు చారి సంగ తబ దీన్హే। జిన్హ బహు జనమ సుకృత సబ కీన్హే ॥
కరి ప్రనాము రిషి ఆయసు పాఈ। ప్రముదిత హృదయఁ చలే రఘురాఈ ॥
గ్రామ నికట జబ నికసహి జాఈ। దేఖహి దరసు నారి నర ధాఈ ॥
హోహి సనాథ జనమ ఫలు పాఈ। ఫిరహి దుఖిత మను సంగ పఠాఈ ॥
దో. బిదా కిఏ బటు బినయ కరి ఫిరే పాఇ మన కామ।
ఉతరి నహాఏ జమున జల జో సరీర సమ స్యామ ॥ 109 ॥
సునత తీరవాసీ నర నారీ। ధాఏ నిజ నిజ కాజ బిసారీ ॥
లఖన రామ సియ సుందరతాఈ। దేఖి కరహిం నిజ భాగ్య బడ఼ఆఈ ॥
అతి లాలసా బసహిం మన మాహీం। నాఉఁ గాఉఁ బూఝత సకుచాహీమ్ ॥
జే తిన్హ మహుఁ బయబిరిధ సయానే। తిన్హ కరి జుగుతి రాము పహిచానే ॥
సకల కథా తిన్హ సబహి సునాఈ। బనహి చలే పితు ఆయసు పాఈ ॥
సుని సబిషాద సకల పఛితాహీం। రానీ రాయఁ కీన్హ భల నాహీమ్ ॥
తేహి అవసర ఏక తాపసు ఆవా। తేజపుంజ లఘుబయస సుహావా ॥
కవి అలఖిత గతి బేషు బిరాగీ। మన క్రమ బచన రామ అనురాగీ ॥
దో. సజల నయన తన పులకి నిజ ఇష్టదేఉ పహిచాని।
పరేఉ దండ జిమి ధరనితల దసా న జాఇ బఖాని ॥ 110 ॥
రామ సప్రేమ పులకి ఉర లావా। పరమ రంక జను పారసు పావా ॥
మనహుఁ ప్రేము పరమారథు దోఊ। మిలత ధరే తన కహ సబు కోఊ ॥
బహురి లఖన పాయన్హ సోఇ లాగా। లీన్హ ఉఠాఇ ఉమగి అనురాగా ॥
పుని సియ చరన ధూరి ధరి సీసా। జనని జాని సిసు దీన్హి అసీసా ॥
కీన్హ నిషాద దండవత తేహీ। మిలేఉ ముదిత లఖి రామ సనేహీ ॥
పిఅత నయన పుట రూపు పియూషా। ముదిత సుఅసను పాఇ జిమి భూఖా ॥
తే పితు మాతు కహహు సఖి కైసే। జిన్హ పఠే బన బాలక ఐసే ॥
రామ లఖన సియ రూపు నిహారీ। హోహిం సనేహ బికల నర నారీ ॥
దో. తబ రఘుబీర అనేక బిధి సఖహి సిఖావను దీన్హ।
రామ రజాయసు సీస ధరి భవన గవను తేఁఇఁ కీన్హ ॥ 111 ॥
పుని సియఁ రామ లఖన కర జోరీ। జమునహి కీన్హ ప్రనాము బహోరీ ॥
చలే ససీయ ముదిత దౌ భాఈ। రబితనుజా కి కరత బడ఼ఆఈ ॥
పథిక అనేక మిలహిం మగ జాతా। కహహిం సప్రేమ దేఖి దౌ భ్రాతా ॥
రాజ లఖన సబ అంగ తుమ్హారేం। దేఖి సోచు అతి హృదయ హమారేమ్ ॥
మారగ చలహు పయాదేహి పాఏఁ। జ్యోతిషు ఝూఠ హమారేం భాఏఁ ॥
అగము పంథ గిరి కానన భారీ। తేహి మహఁ సాథ నారి సుకుమారీ ॥
కరి కేహరి బన జాఇ న జోఈ। హమ సఁగ చలహి జో ఆయసు హోఈ ॥
జాబ జహాఁ లగి తహఁ పహుఁచాఈ। ఫిరబ బహోరి తుమ్హహి సిరు నాఈ ॥
దో. ఏహి బిధి పూఁఛహిం ప్రేమ బస పులక గాత జలు నైన।
కృపాసింధు ఫేరహి తిన్హహి కహి బినీత మృదు బైన ॥ 112 ॥
జే పుర గాఁవ బసహిం మగ మాహీం। తిన్హహి నాగ సుర నగర సిహాహీమ్ ॥
కేహి సుకృతీం కేహి ఘరీం బసాఏ। ధన్య పున్యమయ పరమ సుహాఏ ॥
జహఁ జహఁ రామ చరన చలి జాహీం। తిన్హ సమాన అమరావతి నాహీమ్ ॥
పున్యపుంజ మగ నికట నివాసీ। తిన్హహి సరాహహిం సురపురబాసీ ॥
జే భరి నయన బిలోకహిం రామహి। సీతా లఖన సహిత ఘనస్యామహి ॥
జే సర సరిత రామ అవగాహహిం। తిన్హహి దేవ సర సరిత సరాహహిమ్ ॥
జేహి తరు తర ప్రభు బైఠహిం జాఈ। కరహిం కలపతరు తాసు బడ఼ఆఈ ॥
పరసి రామ పద పదుమ పరాగా। మానతి భూమి భూరి నిజ భాగా ॥
దో. ఛాఁహ కరహి ఘన బిబుధగన బరషహి సుమన సిహాహిం।
దేఖత గిరి బన బిహగ మృగ రాము చలే మగ జాహిమ్ ॥ 113 ॥
సీతా లఖన సహిత రఘురాఈ। గాఁవ నికట జబ నికసహిం జాఈ ॥
సుని సబ బాల బృద్ధ నర నారీ। చలహిం తురత గృహకాజు బిసారీ ॥
రామ లఖన సియ రూప నిహారీ। పాఇ నయనఫలు హోహిం సుఖారీ ॥
సజల బిలోచన పులక సరీరా। సబ భే మగన దేఖి దౌ బీరా ॥
బరని న జాఇ దసా తిన్హ కేరీ। లహి జను రంకన్హ సురమని ఢేరీ ॥
ఏకన్హ ఏక బోలి సిఖ దేహీం। లోచన లాహు లేహు ఛన ఏహీమ్ ॥
రామహి దేఖి ఏక అనురాగే। చితవత చలే జాహిం సఁగ లాగే ॥
ఏక నయన మగ ఛబి ఉర ఆనీ। హోహిం సిథిల తన మన బర బానీ ॥
దో. ఏక దేఖిం బట ఛాఁహ భలి డాసి మృదుల తృన పాత।
కహహిం గవాఁఇఅ ఛినుకు శ్రము గవనబ అబహిం కి ప్రాత ॥ 114 ॥
ఏక కలస భరి ఆనహిం పానీ। అఁచిఅ నాథ కహహిం మృదు బానీ ॥
సుని ప్రియ బచన ప్రీతి అతి దేఖీ। రామ కృపాల సుసీల బిసేషీ ॥
జానీ శ్రమిత సీయ మన మాహీం। ఘరిక బిలంబు కీన్హ బట ఛాహీమ్ ॥
ముదిత నారి నర దేఖహిం సోభా। రూప అనూప నయన మను లోభా ॥
ఏకటక సబ సోహహిం చహుఁ ఓరా। రామచంద్ర ముఖ చంద చకోరా ॥
తరున తమాల బరన తను సోహా। దేఖత కోటి మదన మను మోహా ॥
దామిని బరన లఖన సుఠి నీకే। నఖ సిఖ సుభగ భావతే జీ కే ॥
మునిపట కటిన్హ కసేం తూనీరా। సోహహిం కర కమలిని ధను తీరా ॥
దో. జటా ముకుట సీసని సుభగ ఉర భుజ నయన బిసాల।
సరద పరబ బిధు బదన బర లసత స్వేద కన జాల ॥ 115 ॥
బరని న జాఇ మనోహర జోరీ। సోభా బహుత థోరి మతి మోరీ ॥
రామ లఖన సియ సుందరతాఈ। సబ చితవహిం చిత మన మతి లాఈ ॥
థకే నారి నర ప్రేమ పిఆసే। మనహుఁ మృగీ మృగ దేఖి దిఆ సే ॥
సీయ సమీప గ్రామతియ జాహీం। పూఁఛత అతి సనేహఁ సకుచాహీమ్ ॥
బార బార సబ లాగహిం పాఏఁ। కహహిం బచన మృదు సరల సుభాఏఁ ॥
రాజకుమారి బినయ హమ కరహీం। తియ సుభాయఁ కఛు పూఁఛత డరహీం।
స్వామిని అబినయ ఛమబి హమారీ। బిలగు న మానబ జాని గవాఁరీ ॥
రాజకుఅఁర దౌ సహజ సలోనే। ఇన్హ తేం లహీ దుతి మరకత సోనే ॥
దో. స్యామల గౌర కిసోర బర సుందర సుషమా ఐన।
సరద సర్బరీనాథ ముఖు సరద సరోరుహ నైన ॥ 116 ॥
మాసపారాయణ, సోలహవాఁ విశ్రామ
నవాన్హపారాయణ, చౌథా విశ్రామ
కోటి మనోజ లజావనిహారే। సుముఖి కహహు కో ఆహిం తుమ్హారే ॥
సుని సనేహమయ మంజుల బానీ। సకుచీ సియ మన మహుఁ ముసుకానీ ॥
తిన్హహి బిలోకి బిలోకతి ధరనీ। దుహుఁ సకోచ సకుచిత బరబరనీ ॥
సకుచి సప్రేమ బాల మృగ నయనీ। బోలీ మధుర బచన పికబయనీ ॥
సహజ సుభాయ సుభగ తన గోరే। నాము లఖను లఘు దేవర మోరే ॥
బహురి బదను బిధు అంచల ఢాఁకీ। పియ తన చితి భౌంహ కరి బాఁకీ ॥
ఖంజన మంజు తిరీఛే నయనని। నిజ పతి కహేఉ తిన్హహి సియఁ సయనని ॥
భి ముదిత సబ గ్రామబధూటీం। రంకన్హ రాయ రాసి జను లూటీమ్ ॥
దో. అతి సప్రేమ సియ పాయఁ పరి బహుబిధి దేహిం అసీస।
సదా సోహాగిని హోహు తుమ్హ జబ లగి మహి అహి సీస ॥ 117 ॥
పారబతీ సమ పతిప్రియ హోహూ। దేబి న హమ పర ఛాడ఼బ ఛోహూ ॥
పుని పుని బినయ కరిఅ కర జోరీ। జౌం ఏహి మారగ ఫిరిఅ బహోరీ ॥
దరసను దేబ జాని నిజ దాసీ। లఖీం సీయఁ సబ ప్రేమ పిఆసీ ॥
మధుర బచన కహి కహి పరితోషీం। జను కుముదినీం కౌముదీం పోషీమ్ ॥
తబహిం లఖన రఘుబర రుఖ జానీ। పూఁఛేఉ మగు లోగన్హి మృదు బానీ ॥
సునత నారి నర భే దుఖారీ। పులకిత గాత బిలోచన బారీ ॥
మిటా మోదు మన భే మలీనే। బిధి నిధి దీన్హ లేత జను ఛీనే ॥
సముఝి కరమ గతి ధీరజు కీన్హా। సోధి సుగమ మగు తిన్హ కహి దీన్హా ॥
దో. లఖన జానకీ సహిత తబ గవను కీన్హ రఘునాథ।
ఫేరే సబ ప్రియ బచన కహి లిఏ లాఇ మన సాథ ॥ 118 ॥ ý
ఫిరత నారి నర అతి పఛితాహీం। దేఅహి దోషు దేహిం మన మాహీమ్ ॥
సహిత బిషాద పరసపర కహహీం। బిధి కరతబ ఉలటే సబ అహహీమ్ ॥
నిపట నిరంకుస నిఠుర నిసంకూ। జేహిం ససి కీన్హ సరుజ సకలంకూ ॥
రూఖ కలపతరు సాగరు ఖారా। తేహిం పఠే బన రాజకుమారా ॥
జౌం పే ఇన్హహి దీన్హ బనబాసూ। కీన్హ బాది బిధి భోగ బిలాసూ ॥
ఏ బిచరహిం మగ బిను పదత్రానా। రచే బాది బిధి బాహన నానా ॥
ఏ మహి పరహిం డాసి కుస పాతా। సుభగ సేజ కత సృజత బిధాతా ॥
తరుబర బాస ఇన్హహి బిధి దీన్హా। ధవల ధామ రచి రచి శ్రము కీన్హా ॥
దో. జౌం ఏ ముని పట ధర జటిల సుందర సుఠి సుకుమార।
బిబిధ భాఁతి భూషన బసన బాది కిఏ కరతార ॥ 119 ॥
జౌం ఏ కంద మూల ఫల ఖాహీం। బాది సుధాది అసన జగ మాహీమ్ ॥
ఏక కహహిం ఏ సహజ సుహాఏ। ఆపు ప్రగట భే బిధి న బనాఏ ॥
జహఁ లగి బేద కహీ బిధి కరనీ। శ్రవన నయన మన గోచర బరనీ ॥
దేఖహు ఖోజి భుఅన దస చారీ। కహఁ అస పురుష కహాఁ అసి నారీ ॥
ఇన్హహి దేఖి బిధి మను అనురాగా। పటతర జోగ బనావై లాగా ॥
కీన్హ బహుత శ్రమ ఐక న ఆఏ। తేహిం ఇరిషా బన ఆని దురాఏ ॥
ఏక కహహిం హమ బహుత న జానహిం। ఆపుహి పరమ ధన్య కరి మానహిమ్ ॥
తే పుని పున్యపుంజ హమ లేఖే। జే దేఖహిం దేఖిహహిం జిన్హ దేఖే ॥
దో. ఏహి బిధి కహి కహి బచన ప్రియ లేహిం నయన భరి నీర।
కిమి చలిహహి మారగ అగమ సుఠి సుకుమార సరీర ॥ 120 ॥
నారి సనేహ బికల బస హోహీం। చకీ సాఁఝ సమయ జను సోహీమ్ ॥
మృదు పద కమల కఠిన మగు జానీ। గహబరి హృదయఁ కహహిం బర బానీ ॥
పరసత మృదుల చరన అరునారే। సకుచతి మహి జిమి హృదయ హమారే ॥
జౌం జగదీస ఇన్హహి బను దీన్హా। కస న సుమనమయ మారగు కీన్హా ॥
జౌం మాగా పాఇఅ బిధి పాహీం। ఏ రఖిఅహిం సఖి ఆఁఖిన్హ మాహీమ్ ॥
జే నర నారి న అవసర ఆఏ। తిన్హ సియ రాము న దేఖన పాఏ ॥
సుని సురుప బూఝహిం అకులాఈ। అబ లగి గే కహాఁ లగి భాఈ ॥
సమరథ ధాఇ బిలోకహిం జాఈ। ప్రముదిత ఫిరహిం జనమఫలు పాఈ ॥
దో. అబలా బాలక బృద్ధ జన కర మీజహిం పఛితాహిమ్ ॥
హోహిం ప్రేమబస లోగ ఇమి రాము జహాఁ జహఁ జాహిమ్ ॥ 121 ॥
గాఁవ గాఁవ అస హోఇ అనందూ। దేఖి భానుకుల కైరవ చందూ ॥
జే కఛు సమాచార సుని పావహిం। తే నృప రానిహి దోసు లగావహిమ్ ॥
కహహిం ఏక అతి భల నరనాహూ। దీన్హ హమహి జోఇ లోచన లాహూ ॥
కహహిం పరస్పర లోగ లోగాఈం। బాతేం సరల సనేహ సుహాఈమ్ ॥
తే పితు మాతు ధన్య జిన్హ జాఏ। ధన్య సో నగరు జహాఁ తేం ఆఏ ॥
ధన్య సో దేసు సైలు బన గ్AUఁ। జహఁ జహఁ జాహిం ధన్య సోఇ ఠ్AUఁ ॥
సుఖ పాయు బిరంచి రచి తేహీ। ఏ జేహి కే సబ భాఁతి సనేహీ ॥
రామ లఖన పథి కథా సుహాఈ। రహీ సకల మగ కానన ఛాఈ ॥
దో. ఏహి బిధి రఘుకుల కమల రబి మగ లోగన్హ సుఖ దేత।
జాహిం చలే దేఖత బిపిన సియ సౌమిత్రి సమేత ॥ 122 ॥
ఆగే రాము లఖను బనే పాఛేం। తాపస బేష బిరాజత కాఛేమ్ ॥
ఉభయ బీచ సియ సోహతి కైసే। బ్రహ్మ జీవ బిచ మాయా జైసే ॥
బహురి కహుఁ ఛబి జసి మన బసీ। జను మధు మదన మధ్య రతి లసీ ॥
ఉపమా బహురి కహుఁ జియఁ జోహీ। జను బుధ బిధు బిచ రోహిని సోహీ ॥
ప్రభు పద రేఖ బీచ బిచ సీతా। ధరతి చరన మగ చలతి సభీతా ॥
సీయ రామ పద అంక బరాఏఁ। లఖన చలహిం మగు దాహిన లాఏఁ ॥
రామ లఖన సియ ప్రీతి సుహాఈ। బచన అగోచర కిమి కహి జాఈ ॥
ఖగ మృగ మగన దేఖి ఛబి హోహీం। లిఏ చోరి చిత రామ బటోహీమ్ ॥
దో. జిన్హ జిన్హ దేఖే పథిక ప్రియ సియ సమేత దౌ భాఇ।
భవ మగు అగము అనందు తేఇ బిను శ్రమ రహే సిరాఇ ॥ 123 ॥
అజహుఁ జాసు ఉర సపనేహుఁ క్AU। బసహుఁ లఖను సియ రాము బట్AU ॥
రామ ధామ పథ పాఇహి సోఈ। జో పథ పావ కబహుఁ ముని కోఈ ॥
తబ రఘుబీర శ్రమిత సియ జానీ। దేఖి నికట బటు సీతల పానీ ॥
తహఁ బసి కంద మూల ఫల ఖాఈ। ప్రాత నహాఇ చలే రఘురాఈ ॥
దేఖత బన సర సైల సుహాఏ। బాలమీకి ఆశ్రమ ప్రభు ఆఏ ॥
రామ దీఖ ముని బాసు సుహావన। సుందర గిరి కానను జలు పావన ॥
సరని సరోజ బిటప బన ఫూలే। గుంజత మంజు మధుప రస భూలే ॥
ఖగ మృగ బిపుల కోలాహల కరహీం। బిరహిత బైర ముదిత మన చరహీమ్ ॥
దో. సుచి సుందర ఆశ్రము నిరఖి హరషే రాజివనేన।
సుని రఘుబర ఆగమను ముని ఆగేం ఆయు లేన ॥ 124 ॥
ముని కహుఁ రామ దండవత కీన్హా। ఆసిరబాదు బిప్రబర దీన్హా ॥
దేఖి రామ ఛబి నయన జుడ఼ఆనే। కరి సనమాను ఆశ్రమహిం ఆనే ॥
మునిబర అతిథి ప్రానప్రియ పాఏ। కంద మూల ఫల మధుర మగాఏ ॥
సియ సౌమిత్రి రామ ఫల ఖాఏ। తబ ముని ఆశ్రమ దిఏ సుహాఏ ॥
బాలమీకి మన ఆనఁదు భారీ। మంగల మూరతి నయన నిహారీ ॥
తబ కర కమల జోరి రఘురాఈ। బోలే బచన శ్రవన సుఖదాఈ ॥
తుమ్హ త్రికాల దరసీ మునినాథా। బిస్వ బదర జిమి తుమ్హరేం హాథా ॥
అస కహి ప్రభు సబ కథా బఖానీ। జేహి జేహి భాఁతి దీన్హ బను రానీ ॥
దో. తాత బచన పుని మాతు హిత భాఇ భరత అస రాఉ।
మో కహుఁ దరస తుమ్హార ప్రభు సబు మమ పున్య ప్రభాఉ ॥ 125 ॥
దేఖి పాయ మునిరాయ తుమ్హారే। భే సుకృత సబ సుఫల హమారే ॥
అబ జహఁ రాఉర ఆయసు హోఈ। ముని ఉదబేగు న పావై కోఈ ॥
ముని తాపస జిన్హ తేం దుఖు లహహీం। తే నరేస బిను పావక దహహీమ్ ॥
మంగల మూల బిప్ర పరితోషూ। దహి కోటి కుల భూసుర రోషూ ॥
అస జియఁ జాని కహిఅ సోఇ ఠ్AUఁ। సియ సౌమిత్రి సహిత జహఁ జ్AUఁ ॥
తహఁ రచి రుచిర పరన తృన సాలా। బాసు కరౌ కఛు కాల కృపాలా ॥
సహజ సరల సుని రఘుబర బానీ। సాధు సాధు బోలే ముని గ్యానీ ॥
కస న కహహు అస రఘుకులకేతూ। తుమ్హ పాలక సంతత శ్రుతి సేతూ ॥
ఛం. శ్రుతి సేతు పాలక రామ తుమ్హ జగదీస మాయా జానకీ।
జో సృజతి జగు పాలతి హరతి రూఖ పాఇ కృపానిధాన కీ ॥
జో సహససీసు అహీసు మహిధరు లఖను సచరాచర ధనీ।
సుర కాజ ధరి నరరాజ తను చలే దలన ఖల నిసిచర అనీ ॥
సో. రామ సరుప తుమ్హార బచన అగోచర బుద్ధిపర।
అబిగత అకథ అపార నేతి నిత నిగమ కహ ॥ 126 ॥
జగు పేఖన తుమ్హ దేఖనిహారే। బిధి హరి సంభు నచావనిహారే ॥
తేఉ న జానహిం మరము తుమ్హారా। ఔరు తుమ్హహి కో జాననిహారా ॥
సోఇ జాని జేహి దేహు జనాఈ। జానత తుమ్హహి తుమ్హి హోఇ జాఈ ॥
తుమ్హరిహి కృపాఁ తుమ్హహి రఘునందన। జానహిం భగత భగత ఉర చందన ॥
చిదానందమయ దేహ తుమ్హారీ। బిగత బికార జాన అధికారీ ॥
నర తను ధరేహు సంత సుర కాజా। కహహు కరహు జస ప్రాకృత రాజా ॥
రామ దేఖి సుని చరిత తుమ్హారే। జడ఼ మోహహిం బుధ హోహిం సుఖారే ॥
తుమ్హ జో కహహు కరహు సబు సాఁచా। జస కాఛిఅ తస చాహిఅ నాచా ॥
దో. పూఁఛేహు మోహి కి రహౌం కహఁ మైం పూఁఛత సకుచాఉఁ।
జహఁ న హోహు తహఁ దేహు కహి తుమ్హహి దేఖావౌం ఠాఉఁ ॥ 127 ॥
సుని ముని బచన ప్రేమ రస సానే। సకుచి రామ మన మహుఁ ముసుకానే ॥
బాలమీకి హఁసి కహహిం బహోరీ। బానీ మధుర అమిఅ రస బోరీ ॥
సునహు రామ అబ కహుఁ నికేతా। జహాఁ బసహు సియ లఖన సమేతా ॥
జిన్హ కే శ్రవన సముద్ర సమానా। కథా తుమ్హారి సుభగ సరి నానా ॥
భరహిం నిరంతర హోహిం న పూరే। తిన్హ కే హియ తుమ్హ కహుఁ గృహ రూరే ॥
లోచన చాతక జిన్హ కరి రాఖే। రహహిం దరస జలధర అభిలాషే ॥
నిదరహిం సరిత సింధు సర భారీ। రూప బిందు జల హోహిం సుఖారీ ॥
తిన్హ కే హృదయ సదన సుఖదాయక। బసహు బంధు సియ సహ రఘునాయక ॥
దో. జసు తుమ్హార మానస బిమల హంసిని జీహా జాసు।
ముకుతాహల గున గన చుని రామ బసహు హియఁ తాసు ॥ 128 ॥
ప్రభు ప్రసాద సుచి సుభగ సుబాసా। సాదర జాసు లహి నిత నాసా ॥
తుమ్హహి నిబేదిత భోజన కరహీం। ప్రభు ప్రసాద పట భూషన ధరహీమ్ ॥
సీస నవహిం సుర గురు ద్విజ దేఖీ। ప్రీతి సహిత కరి బినయ బిసేషీ ॥
కర నిత కరహిం రామ పద పూజా। రామ భరోస హృదయఁ నహి దూజా ॥
చరన రామ తీరథ చలి జాహీం। రామ బసహు తిన్హ కే మన మాహీమ్ ॥
మంత్రరాజు నిత జపహిం తుమ్హారా। పూజహిం తుమ్హహి సహిత పరివారా ॥
తరపన హోమ కరహిం బిధి నానా। బిప్ర జేవాఁఇ దేహిం బహు దానా ॥
తుమ్హ తేం అధిక గురహి జియఁ జానీ। సకల భాయఁ సేవహిం సనమానీ ॥
దో. సబు కరి మాగహిం ఏక ఫలు రామ చరన రతి హౌ।
తిన్హ కేం మన మందిర బసహు సియ రఘునందన దౌ ॥ 129 ॥
కామ కోహ మద మాన న మోహా। లోభ న ఛోభ న రాగ న ద్రోహా ॥
జిన్హ కేం కపట దంభ నహిం మాయా। తిన్హ కేం హృదయ బసహు రఘురాయా ॥
సబ కే ప్రియ సబ కే హితకారీ। దుఖ సుఖ సరిస ప్రసంసా గారీ ॥
కహహిం సత్య ప్రియ బచన బిచారీ। జాగత సోవత సరన తుమ్హారీ ॥
తుమ్హహి ఛాడ఼ఇ గతి దూసరి నాహీం। రామ బసహు తిన్హ కే మన మాహీమ్ ॥
జననీ సమ జానహిం పరనారీ। ధను పరావ బిష తేం బిష భారీ ॥
జే హరషహిం పర సంపతి దేఖీ। దుఖిత హోహిం పర బిపతి బిసేషీ ॥
జిన్హహి రామ తుమ్హ ప్రానపిఆరే। తిన్హ కే మన సుభ సదన తుమ్హారే ॥
దో. స్వామి సఖా పితు మాతు గుర జిన్హ కే సబ తుమ్హ తాత।
మన మందిర తిన్హ కేం బసహు సీయ సహిత దౌ భ్రాత ॥ 130 ॥
అవగున తజి సబ కే గున గహహీం। బిప్ర ధేను హిత సంకట సహహీమ్ ॥
నీతి నిపున జిన్హ కి జగ లీకా। ఘర తుమ్హార తిన్హ కర మను నీకా ॥
గున తుమ్హార సముఝి నిజ దోసా। జేహి సబ భాఁతి తుమ్హార భరోసా ॥
రామ భగత ప్రియ లాగహిం జేహీ। తేహి ఉర బసహు సహిత బైదేహీ ॥
జాతి పాఁతి ధను ధరమ బడ఼ఆఈ। ప్రియ పరివార సదన సుఖదాఈ ॥
సబ తజి తుమ్హహి రహి ఉర లాఈ। తేహి కే హృదయఁ రహహు రఘురాఈ ॥
సరగు నరకు అపబరగు సమానా। జహఁ తహఁ దేఖ ధరేం ధను బానా ॥
కరమ బచన మన రాఉర చేరా। రామ కరహు తేహి కేం ఉర డేరా ॥
దో. జాహి న చాహిఅ కబహుఁ కఛు తుమ్హ సన సహజ సనేహు।
బసహు నిరంతర తాసు మన సో రాఉర నిజ గేహు ॥ 131 ॥
ఏహి బిధి మునిబర భవన దేఖాఏ। బచన సప్రేమ రామ మన భాఏ ॥
కహ ముని సునహు భానుకులనాయక। ఆశ్రమ కహుఁ సమయ సుఖదాయక ॥
చిత్రకూట గిరి కరహు నివాసూ। తహఁ తుమ్హార సబ భాఁతి సుపాసూ ॥
సైలు సుహావన కానన చారూ। కరి కేహరి మృగ బిహగ బిహారూ ॥
నదీ పునీత పురాన బఖానీ। అత్రిప్రియా నిజ తపబల ఆనీ ॥
సురసరి ధార నాఉఁ మందాకిని। జో సబ పాతక పోతక డాకిని ॥
అత్రి ఆది మునిబర బహు బసహీం। కరహిం జోగ జప తప తన కసహీమ్ ॥
చలహు సఫల శ్రమ సబ కర కరహూ। రామ దేహు గౌరవ గిరిబరహూ ॥
దో. చిత్రకూట మహిమా అమిత కహీం మహాముని గాఇ।
ఆఏ నహాఏ సరిత బర సియ సమేత దౌ భాఇ ॥ 132 ॥
రఘుబర కహేఉ లఖన భల ఘాటూ। కరహు కతహుఁ అబ ఠాహర ఠాటూ ॥
లఖన దీఖ పయ ఉతర కరారా। చహుఁ దిసి ఫిరేఉ ధనుష జిమి నారా ॥
నదీ పనచ సర సమ దమ దానా। సకల కలుష కలి సాఉజ నానా ॥
చిత్రకూట జను అచల అహేరీ। చుకి న ఘాత మార ముఠభేరీ ॥
అస కహి లఖన ఠాఉఁ దేఖరావా। థలు బిలోకి రఘుబర సుఖు పావా ॥
రమేఉ రామ మను దేవన్హ జానా। చలే సహిత సుర థపతి ప్రధానా ॥
కోల కిరాత బేష సబ ఆఏ। రచే పరన తృన సదన సుహాఏ ॥
బరని న జాహి మంజు దుఇ సాలా। ఏక లలిత లఘు ఏక బిసాలా ॥
దో. లఖన జానకీ సహిత ప్రభు రాజత రుచిర నికేత।
సోహ మదను ముని బేష జను రతి రితురాజ సమేత ॥ 133 ॥
మాసపారాయణ, సత్రహఁవా విశ్రామ
అమర నాగ కింనర దిసిపాలా। చిత్రకూట ఆఏ తేహి కాలా ॥
రామ ప్రనాము కీన్హ సబ కాహూ। ముదిత దేవ లహి లోచన లాహూ ॥
బరషి సుమన కహ దేవ సమాజూ। నాథ సనాథ భే హమ ఆజూ ॥
కరి బినతీ దుఖ దుసహ సునాఏ। హరషిత నిజ నిజ సదన సిధాఏ ॥
చిత్రకూట రఘునందను ఛాఏ। సమాచార సుని సుని ముని ఆఏ ॥
ఆవత దేఖి ముదిత మునిబృందా। కీన్హ దండవత రఘుకుల చందా ॥
ముని రఘుబరహి లాఇ ఉర లేహీం। సుఫల హోన హిత ఆసిష దేహీమ్ ॥
సియ సౌమిత్ర రామ ఛబి దేఖహిం। సాధన సకల సఫల కరి లేఖహిమ్ ॥
దో. జథాజోగ సనమాని ప్రభు బిదా కిఏ మునిబృంద।
కరహి జోగ జప జాగ తప నిజ ఆశ్రమన్హి సుఛంద ॥ 134 ॥
యహ సుధి కోల కిరాతన్హ పాఈ। హరషే జను నవ నిధి ఘర ఆఈ ॥
కంద మూల ఫల భరి భరి దోనా। చలే రంక జను లూటన సోనా ॥
తిన్హ మహఁ జిన్హ దేఖే దౌ భ్రాతా। అపర తిన్హహి పూఁఛహి మగు జాతా ॥
కహత సునత రఘుబీర నికాఈ। ఆఇ సబన్హి దేఖే రఘురాఈ ॥
కరహిం జోహారు భేంట ధరి ఆగే। ప్రభుహి బిలోకహిం అతి అనురాగే ॥
చిత్ర లిఖే జను జహఁ తహఁ ఠాఢ఼ఏ। పులక సరీర నయన జల బాఢ఼ఏ ॥
రామ సనేహ మగన సబ జానే। కహి ప్రియ బచన సకల సనమానే ॥
ప్రభుహి జోహారి బహోరి బహోరీ। బచన బినీత కహహిం కర జోరీ ॥
దో. అబ హమ నాథ సనాథ సబ భే దేఖి ప్రభు పాయ।
భాగ హమారే ఆగమను రాఉర కోసలరాయ ॥ 135 ॥
ధన్య భూమి బన పంథ పహారా। జహఁ జహఁ నాథ పాఉ తుమ్హ ధారా ॥
ధన్య బిహగ మృగ కాననచారీ। సఫల జనమ భే తుమ్హహి నిహారీ ॥
హమ సబ ధన్య సహిత పరివారా। దీఖ దరసు భరి నయన తుమ్హారా ॥
కీన్హ బాసు భల ఠాఉఁ బిచారీ। ఇహాఁ సకల రితు రహబ సుఖారీ ॥
హమ సబ భాఁతి కరబ సేవకాఈ। కరి కేహరి అహి బాఘ బరాఈ ॥
బన బేహడ఼ గిరి కందర ఖోహా। సబ హమార ప్రభు పగ పగ జోహా ॥
తహఁ తహఁ తుమ్హహి అహేర ఖేలాఉబ। సర నిరఝర జలఠాఉఁ దేఖాఉబ ॥
హమ సేవక పరివార సమేతా। నాథ న సకుచబ ఆయసు దేతా ॥
దో. బేద బచన ముని మన అగమ తే ప్రభు కరునా ఐన।
బచన కిరాతన్హ కే సునత జిమి పితు బాలక బైన ॥ 136 ॥
రామహి కేవల ప్రేము పిఆరా। జాని లేఉ జో జాననిహారా ॥
రామ సకల బనచర తబ తోషే। కహి మృదు బచన ప్రేమ పరిపోషే ॥
బిదా కిఏ సిర నాఇ సిధాఏ। ప్రభు గున కహత సునత ఘర ఆఏ ॥
ఏహి బిధి సియ సమేత దౌ భాఈ। బసహిం బిపిన సుర ముని సుఖదాఈ ॥
జబ తే ఆఇ రహే రఘునాయకు। తబ తేం భయు బను మంగలదాయకు ॥
ఫూలహిం ఫలహిం బిటప బిధి నానా ॥ మంజు బలిత బర బేలి బితానా ॥
సురతరు సరిస సుభాయఁ సుహాఏ। మనహుఁ బిబుధ బన పరిహరి ఆఏ ॥
గంజ మంజుతర మధుకర శ్రేనీ। త్రిబిధ బయారి బహి సుఖ దేనీ ॥
దో. నీలకంఠ కలకంఠ సుక చాతక చక్క చకోర।
భాఁతి భాఁతి బోలహిం బిహగ శ్రవన సుఖద చిత చోర ॥ 137 ॥
కేరి కేహరి కపి కోల కురంగా। బిగతబైర బిచరహిం సబ సంగా ॥
ఫిరత అహేర రామ ఛబి దేఖీ। హోహిం ముదిత మృగబంద బిసేషీ ॥
బిబుధ బిపిన జహఁ లగి జగ మాహీం। దేఖి రామ బను సకల సిహాహీమ్ ॥
సురసరి సరసి దినకర కన్యా। మేకలసుతా గోదావరి ధన్యా ॥
సబ సర సింధు నదీ నద నానా। మందాకిని కర కరహిం బఖానా ॥
ఉదయ అస్త గిరి అరు కైలాసూ। మందర మేరు సకల సురబాసూ ॥
సైల హిమాచల ఆదిక జేతే। చిత్రకూట జసు గావహిం తేతే ॥
బింధి ముదిత మన సుఖు న సమాఈ। శ్రమ బిను బిపుల బడ఼ఆఈ పాఈ ॥
దో. చిత్రకూట కే బిహగ మృగ బేలి బిటప తృన జాతి।
పున్య పుంజ సబ ధన్య అస కహహిం దేవ దిన రాతి ॥ 138 ॥
నయనవంత రఘుబరహి బిలోకీ। పాఇ జనమ ఫల హోహిం బిసోకీ ॥
పరసి చరన రజ అచర సుఖారీ। భే పరమ పద కే అధికారీ ॥
సో బను సైలు సుభాయఁ సుహావన। మంగలమయ అతి పావన పావన ॥
మహిమా కహిఅ కవని బిధి తాసూ। సుఖసాగర జహఁ కీన్హ నివాసూ ॥
పయ పయోధి తజి అవధ బిహాఈ। జహఁ సియ లఖను రాము రహే ఆఈ ॥
కహి న సకహిం సుషమా జసి కానన। జౌం సత సహస హోంహిం సహసానన ॥
సో మైం బరని కహౌం బిధి కేహీం। డాబర కమఠ కి మందర లేహీమ్ ॥
సేవహిం లఖను కరమ మన బానీ। జాఇ న సీలు సనేహు బఖానీ ॥
దో. -ఛిను ఛిను లఖి సియ రామ పద జాని ఆపు పర నేహు।
కరత న సపనేహుఁ లఖను చితు బంధు మాతు పితు గేహు ॥ 139 ॥
రామ సంగ సియ రహతి సుఖారీ। పుర పరిజన గృహ సురతి బిసారీ ॥
ఛిను ఛిను పియ బిధు బదను నిహారీ। ప్రముదిత మనహుఁ చకోరకుమారీ ॥
నాహ నేహు నిత బఢ఼త బిలోకీ। హరషిత రహతి దివస జిమి కోకీ ॥
సియ మను రామ చరన అనురాగా। అవధ సహస సమ బను ప్రియ లాగా ॥
పరనకుటీ ప్రియ ప్రియతమ సంగా। ప్రియ పరివారు కురంగ బిహంగా ॥
సాసు ససుర సమ మునితియ మునిబర। అసను అమిఅ సమ కంద మూల ఫర ॥
నాథ సాథ సాఁథరీ సుహాఈ। మయన సయన సయ సమ సుఖదాఈ ॥
లోకప హోహిం బిలోకత జాసూ। తేహి కి మోహి సక బిషయ బిలాసూ ॥
దో. -సుమిరత రామహి తజహిం జన తృన సమ బిషయ బిలాసు।
రామప్రియా జగ జనని సియ కఛు న ఆచరజు తాసు ॥ 140 ॥
సీయ లఖన జేహి బిధి సుఖు లహహీం। సోఇ రఘునాథ కరహి సోఇ కహహీమ్ ॥
కహహిం పురాతన కథా కహానీ। సునహిం లఖను సియ అతి సుఖు మానీ।
జబ జబ రాము అవధ సుధి కరహీం। తబ తబ బారి బిలోచన భరహీమ్ ॥
సుమిరి మాతు పితు పరిజన భాఈ। భరత సనేహు సీలు సేవకాఈ ॥
కృపాసింధు ప్రభు హోహిం దుఖారీ। ధీరజు ధరహిం కుసము బిచారీ ॥
లఖి సియ లఖను బికల హోఇ జాహీం। జిమి పురుషహి అనుసర పరిఛాహీమ్ ॥
ప్రియా బంధు గతి లఖి రఘునందను। ధీర కృపాల భగత ఉర చందను ॥
లగే కహన కఛు కథా పునీతా। సుని సుఖు లహహిం లఖను అరు సీతా ॥
దో. రాము లఖన సీతా సహిత సోహత పరన నికేత।
జిమి బాసవ బస అమరపుర సచీ జయంత సమేత ॥ 141 ॥
జోగవహిం ప్రభు సియ లఖనహిం కైసేం। పలక బిలోచన గోలక జైసేమ్ ॥
సేవహిం లఖను సీయ రఘుబీరహి। జిమి అబిబేకీ పురుష సరీరహి ॥
ఏహి బిధి ప్రభు బన బసహిం సుఖారీ। ఖగ మృగ సుర తాపస హితకారీ ॥
కహేఉఁ రామ బన గవను సుహావా। సునహు సుమంత్ర అవధ జిమి ఆవా ॥
ఫిరేఉ నిషాదు ప్రభుహి పహుఁచాఈ। సచివ సహిత రథ దేఖేసి ఆఈ ॥
మంత్రీ బికల బిలోకి నిషాదూ। కహి న జాఇ జస భయు బిషాదూ ॥
రామ రామ సియ లఖన పుకారీ। పరేఉ ధరనితల బ్యాకుల భారీ ॥
దేఖి దఖిన దిసి హయ హిహినాహీం। జను బిను పంఖ బిహగ అకులాహీమ్ ॥
దో. నహిం తృన చరహిం పిఅహిం జలు మోచహిం లోచన బారి।
బ్యాకుల భే నిషాద సబ రఘుబర బాజి నిహారి ॥ 142 ॥
ధరి ధీరజ తబ కహి నిషాదూ। అబ సుమంత్ర పరిహరహు బిషాదూ ॥
తుమ్హ పండిత పరమారథ గ్యాతా। ధరహు ధీర లఖి బిముఖ బిధాతా
బిబిధ కథా కహి కహి మృదు బానీ। రథ బైఠారేఉ బరబస ఆనీ ॥
సోక సిథిల రథ సకి న హాఁకీ। రఘుబర బిరహ పీర ఉర బాఁకీ ॥
చరఫరాహిఁ మగ చలహిం న ఘోరే। బన మృగ మనహుఁ ఆని రథ జోరే ॥
అఢ఼ఉకి పరహిం ఫిరి హేరహిం పీఛేం। రామ బియోగి బికల దుఖ తీఛేమ్ ॥
జో కహ రాము లఖను బైదేహీ। హింకరి హింకరి హిత హేరహిం తేహీ ॥
బాజి బిరహ గతి కహి కిమి జాతీ। బిను మని ఫనిక బికల జేహి భాఁతీ ॥
దో. భయు నిషాద బిషాదబస దేఖత సచివ తురంగ।
బోలి సుసేవక చారి తబ దిఏ సారథీ సంగ ॥ 143 ॥
గుహ సారథిహి ఫిరేఉ పహుఁచాఈ। బిరహు బిషాదు బరని నహిం జాఈ ॥
చలే అవధ లేఇ రథహి నిషాదా। హోహి ఛనహిం ఛన మగన బిషాదా ॥
సోచ సుమంత్ర బికల దుఖ దీనా। ధిగ జీవన రఘుబీర బిహీనా ॥
రహిహి న అంతహుఁ అధమ సరీరూ। జసు న లహేఉ బిఛురత రఘుబీరూ ॥
భే అజస అఘ భాజన ప్రానా। కవన హేతు నహిం కరత పయానా ॥
అహహ మంద మను అవసర చూకా। అజహుఁ న హృదయ హోత దుఇ టూకా ॥
మీజి హాథ సిరు ధుని పఛితాఈ। మనహఁ కృపన ధన రాసి గవాఁఈ ॥
బిరిద బాఁధి బర బీరు కహాఈ। చలేఉ సమర జను సుభట పరాఈ ॥
దో. బిప్ర బిబేకీ బేదబిద సంమత సాధు సుజాతి।
జిమి ధోఖేం మదపాన కర సచివ సోచ తేహి భాఁతి ॥ 144 ॥
జిమి కులీన తియ సాధు సయానీ। పతిదేవతా కరమ మన బానీ ॥
రహై కరమ బస పరిహరి నాహూ। సచివ హృదయఁ తిమి దారున దాహు ॥
లోచన సజల డీఠి భి థోరీ। సుని న శ్రవన బికల మతి భోరీ ॥
సూఖహిం అధర లాగి ముహఁ లాటీ। జిఉ న జాఇ ఉర అవధి కపాటీ ॥
బిబరన భయు న జాఇ నిహారీ। మారేసి మనహుఁ పితా మహతారీ ॥
హాని గలాని బిపుల మన బ్యాపీ। జమపుర పంథ సోచ జిమి పాపీ ॥
బచను న ఆవ హృదయఁ పఛితాఈ। అవధ కాహ మైం దేఖబ జాఈ ॥
రామ రహిత రథ దేఖిహి జోఈ। సకుచిహి మోహి బిలోకత సోఈ ॥
దో. -ధాఇ పూఁఛిహహిం మోహి జబ బికల నగర నర నారి।
ఉతరు దేబ మైం సబహి తబ హృదయఁ బజ్రు బైఠారి ॥ 145 ॥
పుఛిహహిం దీన దుఖిత సబ మాతా। కహబ కాహ మైం తిన్హహి బిధాతా ॥
పూఛిహి జబహిం లఖన మహతారీ। కహిహుఁ కవన సఁదేస సుఖారీ ॥
రామ జనని జబ ఆఇహి ధాఈ। సుమిరి బచ్ఛు జిమి ధేను లవాఈ ॥
పూఁఛత ఉతరు దేబ మైం తేహీ। గే బను రామ లఖను బైదేహీ ॥
జోఇ పూఁఛిహి తేహి ఊతరు దేబా।జాఇ అవధ అబ యహు సుఖు లేబా ॥
పూఁఛిహి జబహిం రాఉ దుఖ దీనా। జివను జాసు రఘునాథ అధీనా ॥
దేహుఁ ఉతరు కౌను ముహు లాఈ। ఆయుఁ కుసల కుఅఁర పహుఁచాఈ ॥
సునత లఖన సియ రామ సఁదేసూ। తృన జిమి తను పరిహరిహి నరేసూ ॥
దో. -హ్రదు న బిదరేఉ పంక జిమి బిఛురత ప్రీతము నీరు ॥
జానత హౌం మోహి దీన్హ బిధి యహు జాతనా సరీరు ॥ 146 ॥
ఏహి బిధి కరత పంథ పఛితావా। తమసా తీర తురత రథు ఆవా ॥
బిదా కిఏ కరి బినయ నిషాదా। ఫిరే పాయఁ పరి బికల బిషాదా ॥
పైఠత నగర సచివ సకుచాఈ। జను మారేసి గుర బాఁభన గాఈ ॥
బైఠి బిటప తర దివసు గవాఁవా। సాఁఝ సమయ తబ అవసరు పావా ॥
అవధ ప్రబేసు కీన్హ అఁధిఆరేం। పైఠ భవన రథు రాఖి దుఆరేమ్ ॥
జిన్హ జిన్హ సమాచార సుని పాఏ। భూప ద్వార రథు దేఖన ఆఏ ॥
రథు పహిచాని బికల లఖి ఘోరే। గరహిం గాత జిమి ఆతప ఓరే ॥
నగర నారి నర బ్యాకుల కైంసేం। నిఘటత నీర మీనగన జైంసేమ్ ॥
దో. -సచివ ఆగమను సునత సబు బికల భయు రనివాసు।
భవన భయంకరు లాగ తేహి మానహుఁ ప్రేత నివాసు ॥ 147 ॥
అతి ఆరతి సబ పూఁఛహిం రానీ। ఉతరు న ఆవ బికల భి బానీ ॥
సుని న శ్రవన నయన నహిం సూఝా। కహహు కహాఁ నృప తేహి తేహి బూఝా ॥
దాసిన్హ దీఖ సచివ బికలాఈ। కౌసల్యా గృహఁ గీం లవాఈ ॥
జాఇ సుమంత్ర దీఖ కస రాజా। అమిఅ రహిత జను చందు బిరాజా ॥
ఆసన సయన బిభూషన హీనా। పరేఉ భూమితల నిపట మలీనా ॥
లేఇ ఉసాసు సోచ ఏహి భాఁతీ। సురపుర తేం జను ఖఁసేఉ జజాతీ ॥
లేత సోచ భరి ఛిను ఛిను ఛాతీ। జను జరి పంఖ పరేఉ సంపాతీ ॥
రామ రామ కహ రామ సనేహీ। పుని కహ రామ లఖన బైదేహీ ॥
దో. దేఖి సచివఁ జయ జీవ కహి కీన్హేఉ దండ ప్రనాము।
సునత ఉఠేఉ బ్యాకుల నృపతి కహు సుమంత్ర కహఁ రాము ॥ 148 ॥
భూప సుమంత్రు లీన్హ ఉర లాఈ। బూడ఼త కఛు అధార జను పాఈ ॥
సహిత సనేహ నికట బైఠారీ। పూఁఛత రాఉ నయన భరి బారీ ॥
రామ కుసల కహు సఖా సనేహీ। కహఁ రఘునాథు లఖను బైదేహీ ॥
ఆనే ఫేరి కి బనహి సిధాఏ। సునత సచివ లోచన జల ఛాఏ ॥
సోక బికల పుని పూఁఛ నరేసూ। కహు సియ రామ లఖన సందేసూ ॥
రామ రూప గున సీల సుభ్AU। సుమిరి సుమిరి ఉర సోచత ర్AU ॥
రాఉ సునాఇ దీన్హ బనబాసూ। సుని మన భయు న హరషు హరాఁసూ ॥
సో సుత బిఛురత గే న ప్రానా। కో పాపీ బడ఼ మోహి సమానా ॥
దో. సఖా రాము సియ లఖను జహఁ తహాఁ మోహి పహుఁచాఉ।
నాహిం త చాహత చలన అబ ప్రాన కహుఁ సతిభాఉ ॥ 149 ॥
పుని పుని పూఁఛత మంత్రహి ర్AU। ప్రియతమ సుఅన సఁదేస సున్AU ॥
కరహి సఖా సోఇ బేగి ఉప్AU। రాము లఖను సియ నయన దేఖ్AU ॥
సచివ ధీర ధరి కహ ముదు బానీ। మహారాజ తుమ్హ పండిత గ్యానీ ॥
బీర సుధీర ధురంధర దేవా। సాధు సమాజు సదా తుమ్హ సేవా ॥
జనమ మరన సబ దుఖ భోగా। హాని లాభ ప్రియ మిలన బియోగా ॥
కాల కరమ బస హౌహిం గోసాఈం। బరబస రాతి దివస కీ నాఈమ్ ॥
సుఖ హరషహిం జడ఼ దుఖ బిలఖాహీం। దౌ సమ ధీర ధరహిం మన మాహీమ్ ॥
ధీరజ ధరహు బిబేకు బిచారీ। ఛాడ఼ఇఅ సోచ సకల హితకారీ ॥దో. ప్రథమ బాసు తమసా భయు దూసర సురసరి తీర।
న్హాఈ రహే జలపాను కరి సియ సమేత దౌ బీర ॥ 150 ॥