Shravana Masa Mahatmyam Day - 15 | శ్రావణమాస మహాత్మ్యము

15వ అధ్యాయం – “త్రయోదశీ వ్రత కథనం”, “చతుర్దశీ వ్రత కథనం”

భారతీయ సంస్కృతిలో శ్రావణమాస మహాత్మ్యమునకు – Shravana Masa Mahatmyam ఒక ప్రత్యేకత ఉంది. అందులో శ్రావణ మాసం (Shravan Month) అత్యంత విశిష్టమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది. ఈ మాసం శివారాధనకు, ఆధ్యాత్మిక చింతనకు అనుకూలమైనదిగా చెప్పబడుతుంది. శివభక్తులకు అత్యంత ప్రీతిపాత్రమైన ఈ మాసంలో పరమశివుని (Lord Shiva) ఆరాధించడం ద్వారా అనంతమైన పుణ్యఫలాలు లభిస్తాయని ప్రగాఢ విశ్వాసం.

శ్రీ స్కాందపురాణం పురాణం (Skanda Purana) నందు ఈశ్వరుడు మరియు సనత్కుమారుల మధ్య జరిగిన సంభాషణలో శ్రావణమాసం (Savan) యొక్క గొప్పదనాన్ని మరియు శ్రావణ మాస మహాత్మ్యాన్ని సవివరంగా వర్ణించడం జరిగింది. శ్రావణ మాసంలో చేసే పూజలు, వ్రతాలు, ధర్మకార్యాలు విశేష ఫలితాలను ఇస్తాయని మన పురాణాలు పేర్కొంటున్నాయి. శ్రావణ మాసం యొక్క మహిమ మరియు ప్రాముఖ్యత దానిని ఆచరించాల్సిన ధర్మాలు, వ్రతాల (Vrat) గురించి తెలుసుకోవడం ఆధ్యాత్మిక జీవితానికి అత్యంత ప్రయోజనకరం.

కథ క్లుప్తముగా

ఈ అధ్యాయంలో, ఈశ్వరుడు సనత్కుమారునికి శ్రావణమాసంలోని త్రయోదశి (Trayodashi) మరియు చతుర్దశి (Chaturdashi) తిథులలో చేయవలసిన వ్రతాల గురించి వివరిస్తాడు. త్రయోదశి నాడు మన్మథుడిని (Manmatha) పూజించాలని, ఆశోకం, మాలతి వంటి సుగంధ పుష్పాలు, పచ్చని గంధాలు, కుంకుమపువ్వు, తాంబూలం, మైనపు వత్తులతో దీపం పెట్టి పూజ చేయాలని సూచిస్తాడు. మన్మథుడు అందరికీ ఆనందం, బలం ఇస్తాడని, కోరికలు కలవారికి ఉత్తమమైన భార్యలను, పుత్రులను ప్రసాదిస్తాడని, కోరికలు లేనివారికి వికారాలను పోగొడతాడని తెలియజేస్తాడు. బ్రహ్మ (Lord Brahma), విష్ణు (Lord Vishnu), ఇంద్రుడు వంటి మహానుభావులు సైతం మన్మథుని ప్రభావానికి లోబడ్డారని, అతడి బాణాలు ఎవరినీ వదలవని శివుడు పేర్కొంటాడు. ఈ పూజ ఆచరించడం వల్ల మంచి భార్య, పుత్రులు లభిస్తారని వివరిస్తాడు.

తర్వాత, చతుర్దశి వ్రతం గురించి చెబుతూ, అష్టమి (Ashtami) నాడు పవిత్రారోపణ వ్రతం చేయలేనివారు చతుర్దశి నాడు శివుడికి పవిత్రం సమర్పించాలని సూచిస్తాడు. ఈ పవిత్రం 11, 38, లేదా 50 పోగులతో ఉండాలని, ప్రతి ముడి మధ్య సమాన దూరం ఉండాలని చెబుతాడు. 12, 8, లేదా 4 అంగుళాల లింగాన్ని పూజించి, శివుని (Siva) ప్రీతి కోసం పూర్వం చెప్పిన విధంగానే పూజలు చేయాలి. పూజావిధిలో శైవ శాస్త్రాల ప్రకారం నామాలను, మంత్రాలను ఉపయోగించవచ్చని పేర్కొంటాడు. ఈ వ్రతం ఆచరించడం వల్ల అష్టమి వ్రతం యొక్క ఫలం లభిస్తుందని, తనకు ప్రియమైన సనత్కుమారునికి ఈ రహస్య వ్రత విధానాన్ని తెలియజేశానని ఈశ్వరుడు ఈ అధ్యాయాన్ని ముగిస్తాడు.

Shravana Masa Mahatmyam Day – 14

శ్రావణమాస మహాత్మ్యము – 15వ అధ్యాయం

🍃🌷త్రయోదశీ వ్రత కథనం – చతుర్దశీ వ్రత కథనం:

(శ్రీమదష్టాదశ మహాపురాణాలలో ఒకటైన శ్రీ స్కాంద పురాణాంతర్గతం)

నారాయణం నమస్కృత్య నరం చైవనరోత్తమం l

దేవీం సరస్వతీం వ్యాసం తతోజయ ముదీరయేత్ ll

🌻ఈశ్వర ఉవాచ:

సాంబమూర్తి చెప్పుచున్నాడు…

ఓ సనత్కుమారా! త్రయోదశీ దినమందు చేయ దగిన విధానమును చెప్పెదను వినుము. ఈ త్రయోదశీ వ్రతము నందు షోడశోపచారములచే మన్మధుని పూజింపవలయును.

ఆశోక పుష్పములు, మాలతీ పుష్పములు, పద్మములు, దేవప్రియ పుష్పములు, కుంకుమ పువ్వులు పొగడ పుష్పములు, మరియు మత్తత కలిగించెడు నికర పుష్పములు, ఎర్రని అక్షతలు, పచ్చని గంధములు, శోభస్కరమగు సుగంధ ద్రవ్యంఋలు, బలకరమగు ద్రవ్యములు, రేతస్సును వృద్ధి చేసెడు ఇతర ద్రవ్యములు, మొదలగు వానిచే మన్మధుని పూజించవలయును.

అనంతరము నైవేద్యము చేయవలయును. పిమ్మట తాంబూలమును ఇవ్వవలయును, తాంబూలములో ఉంచు ద్రవ్యములేవి అనగా… చికిని పోక చెక్కలు, కవిరి ఉండలు, జాజిపత్రి, జాజికాయలు, లవంగములు, ఏలకులు (Cardamom), ఎండిన కొబ్బరి యొక్క చిన్న చిన్న ముక్కలు, పచ్చకర్పూరము కుంకుమపువ్వు (Saffron), మగధ దేశమందు పుట్టినటువంటివి, బంగారు వంటి వర్ణము కలవి గాని, తెల్లని వర్ణము కలవిగాని, ఎర్రగా నుండునవి గాని, మృదువైనవియు, దృఢమగు తమలపాకులతో కూడ తాంబూలమును ముఖమునందు సువాసన కొరకు ఇయ్యవలయును.

మైనముతో నిర్మింపబడిన వత్తులతో మన్మధునకు దీపమునిచ్చి పిమ్మట పుష్పాంజలులను సమర్పింపవలయును. ఆ మన్మధుని నామములను స్మరించుచు ప్రార్ధన చేయవలయును. కావున, ఆ మన్మధుని నామములను నీకు చెప్పెదను. సమస్తమైన వారి కంటె అధికమగు సౌందర్యము కలవాడును, విష్ణుమూర్తి కుమారుడును, ప్రద్యుమ్నుడను (Pradyumna) పేరుగల మన్మ ధుడు నన్ను రక్షించుగాక. మీనకేతన, కందర్ప, అనంగ, మన్మధ, మార, కామ, ఆత్మసంభూత, ఝుష కేతు, మనోభవ ఆను నామములచే చెప్పబడు మన్మథుడు నన్ను రక్షించుగాక.

రతీదేవిని (Rati Devi) ఆలింగనము చేసికొనుటవలన ఆమె ఉన్నతమగు కుచములందు కస్తూరిచే అలంకరింపబడిన మకరికాపత్ర రచనలు మన్మధుని భర్త స్థలంబు నందు చిహ్నితములైనవి అట్టి మనోహరుడుగు నన్ను రక్షించుచుండుగాక.

పుష్పములు ధనస్సుగా గలవాడును, శంబరాసురునకు శత్రువును, పుష్పములు బాణములుగా గలవాడును, రతీదేవికి పెనిమిటియు, మకరము ధ్వజముగా గలవాడును, అయిడుపుష్పములు బాణములుగా గలవాడును, సుందరుడునగు మన్మధుడు నన్ను రక్షింపుచుండుగాక.

దేవతుల యొక్క కార్యమును సాధించుటకు నీవు సాంబమూర్తి యొక్క తపో విఘ్నము చేయగా, నిన్ను తృతీయ నేత్రాగ్నిచే భస్మము చేసెను, కావున నీవు చేయునట్టి కృత్యములనన్నియు పరోపకారమునే చెప్పుచున్నవి.

నీకు యుద్ధము నందు వసంతుడు సహాయుడు అనుట మాటమాత్రమేగాని నీవు స్వయముగానే జయింప గలవాడవు. నీ మనస్సును సంతోష పెట్టుటయందు దేవేంద్రుడు రాత్రింబగలును ప్రయత్నము చేయుచుండును. ఎందువలననగా, ఎవరైనను కఠినముగ తపస్సు చేయగా తన ఇంద్ర పదవిని కోరుదురనే భయముచే వారి తపోవిఘ్నము చేయుటకు ఎల్లప్పుడు నీ సహాయమును కోరుచుండును. నీకంటె ఇతరమగు మరియొకడు థైర్యముకలవాడై ఎవడును సాంబమూర్తితో విరోధము పెట్టుకోగలవాడగును.

బ్రహ్మానందముతో సమానమగు ఆనందమును కలిగించుటయందు నీ కంటె ఇతరుడెవడును లేడు. ప్రపంచమును మోహింపచేయునట్టి సేనలలో నీతో సమానమగు పరాక్రమము కలవాడులేడు.

అనిరుద్ధునకు తండ్రియు, కృష్ణమూర్తి కుమారుడును, దేవతలకు ప్రభువును మరియు పర్వతము వలన పుట్టిన మంచి గంధము, అగరు మొదలగు వానిచే పరిమళించువాడవునై యుంటివి. శరత్కాల చంద్రుడు సహాయముగా గలవాడును ప్రపంచోత్పత్తికి కారణుడును అగు ఓ నవ మన్మధుడా! ప్రపంచమును జయించుటయందు మలయ మారుతము నీకు సహాయము.

ఓ స్వామీ! నీ యొక్క బాణము మిక్కిలి గొప్పదియు, వ్యర్ధము కానిదియు మిక్కిలి దూర ప్రదేశమునకైనను వెళ్లునదియు, ఎంత మాత్రమును దయ లేకుండా మర్మములను నొప్పించునదియు, ఎచ్చటను అడ్డు లేనిదియు, మృదువైనను తన పేరును వినినంత మాత్రముననే అమితమగు మనోవ్యాధిని కలిగించునదియు తనకు సమానమగు పదార్ధమును చూచినంత మాత్రముననే పొందుటకు సాధనమైయుండను.

ప్రపంచమును జయించుటకు మనుష్యుల యొక్క అలంకారమే నీకు ముఖ్యమగు సాధనము. ఓ ప్రభువా! గొప్పవారగు సమస్తమైన దేవతలను నీవు పరిహరించుచున్నావు. నీకు అందరును లోబడిరి, అది ఏ విధముగా అనగా… బ్రహ్మదేవుడు తన కూతురు యందు వాంఛగల వాడాయెను, విష్ణుమూర్తి బృంద యను స్త్రీ యందు ఆసక్తి గలవాడాయెను, సాంబమూర్తి పరభార్య రతుడగుట వలననే ఆయనను స్పృశింపగూడదు అనిరి, మరియు తన శక్తి యందే బహుకాలము సంభోగము చేసెను, దేవేంద్రుడు దుష్ట ప్రవర్తన కలవాడై గౌతమ మునీశ్వరుని భార్యతో సంభోగించెను, ద్విజులకు రాజు అని చెప్పబడుచుండెడి చంద్రుడును తన గురువగు బృహస్పతి యొక్క భార్యను బలాత్కారముగానే తీసుకొని వెళ్లెను, విశ్వామిత్ర మునియు అనేక పర్యాయములు తపోభ్రష్టుడై ఎట్టి దుష్కృత్యములు చేయలేదు.

ఓ మన్మధుడా! ఈ మొదలగువారిని కొందరినే ముఖ్యమగు వారిని జెప్పితిని, విశేషముగా చెప్పవలయుననిన మితియే లేదు కావున, నీ పుష్ప బాణములకు లోబడక జితేంద్రియులగువారు కొంచెముగానే యుందురు. ఓ స్వామీ! అందు వలన నే జేసిన ఈ పూజచే, నీవు నన్ను అనుగ్రహింపుము. శ్రావణ శుక్ల త్రయోదశీ (Shravan Shukla Trayodashi) యందు మన్మధుని పూజించిన ఎడల ప్రవృత్తి మార్గము నందు కోరిక గలవానికి వీర్యమును బలమునిచ్చుచున్నాడు, అపేక్షారహితునకు వికారములను పోగొట్టుచున్నాడు.

కోరికలు గలవాడై మన్మధుని శ్రావణమాసములో పూజించిన ఎడల మన్మధుడు సంతోషించినవాడై, ఉన్నతమగు కుచములు కలవారునూ, శరత్కాలము నందు సంపూర్ణుడగు చంద్రుని వంటి ముఖము గలవారును, పద్మముల వంటి నేత్రములు కలవారును, పొడవైన మృదువగు నల్లని వెంట్రుకలు ముంగురులు కలవారును, చక్కని ముక్కు కలవారును, ఆరటి స్తంబముల వంటి తొడలు కలవారును, రమ్యమగు పిక్కలు కలవారును, ఏనుగు నడకలను మించిన నడక గలవారును, రమ్యములగు రావి యాకుల వంటి యోనులు కలవారును, పెద్దవి యగు పిరుదులు కలవారును, శంఖము వంటి కంఠము కలవారును, చక్కని మొలచే ప్రకాశించువారును, దొండపండు వంటి ఆధరోష్టము కలవారును, సింహ నడుము వంటి నడుము కలవారును, ఆనేకమగు అలంకారములచే ప్రకాశించువారును, మనోహరులగు స్త్రీలను భార్యలనుగా సమకూర్చును.

మరియు శుక్ల పక్ష త్రయోదశి యందు పూజించిన యెడల చిరకాలం జీవించువారును, మంచిగుణములు కలవారును, సుందర రూపులును, యోగ్యులునగు అనేక పుత్రులను ఒసగువాడగును.

ఓ మన్మధుడా! త్రయోదశి యందు చేయతగినదియు, శుభప్రదమగు కృత్యమును చెప్పితిని, ఇకముందు చతుర్దశి యందు జేయతగిన కృత్యమును చెప్పెదను. ఓ మునీశ్వరుడా! ఆష్టమి అందు దేనిని గురించి పవిత్రారోపణ వ్రతమును చెప్పితినో… అప్పుడు ఆ వ్రతమును చేయకుండినట్లైన ఎడల చతుర్దశి యందు చేయవలయును.

చతుర్దశి యందు చేసినప్పుడు సాంబమూర్తికి పవిత్రమును అర్పించవలయును. పవిత్ర విధానమంతయు దేవిని గురించియు, విష్ణుమూర్తి గురించియు చెప్పిన విధముగానే జరుపవలయును. ప్రార్ధనాదులయందు చెప్పతగిన నామముల విషయమై శైవ శాస్త్రములయందు జాబాలాదులచే చెప్పబడిన గ్రంధములందునున్న రీతిగాను మరియు వాటికి అనుసరణగా తనకు గలిగిన ఊహ ప్రకారముగాను కల్పన చేసి చెప్పవలెను.

ఇక్కడ కొంచెము విశేషము కలదు, దానిని చెప్పెదను వినుము. పదకొండు పోగులు గాని, ముప్పది ఎనిమిది పోగులుగాని, యేబది పోగులు గాని పవిత్రమునకు పోయవలయును. ముడులు సమాన యెడము కలుగునట్లుగానే ముడి వేయవలయును, పండ్రెండు అంగుళములు గాని, ఎనిమిది అంగుళములు గాని, నాలుగు అంగుళములు గాని పొడవు యుండునట్టి లింగమును పూజింపవలయును. శివుని సంతోషము కొరకు పూజావిధియంతయు పూర్వము చెప్పబడిన రీతిగానే చేయవలయును.

ఓ చిన్న వాడా! దీనికి కలుగు ఫలమంతయు పూర్వము చెప్పబడిన విధముగానే కలుగును. కాబట్టి, ఇదియంతయు నీకు చెప్పితిని మరియు ఏదియైనను వినుటకు కోరిక కలిగిన ఎడల దానిని అడుగుము చెప్పెదను, అని సాంబమూర్తి సనత్కుమారునితో చెప్పెను.

♦️ఇతి శ్రీ స్కాందపురాణే శ్రావణమాస మాహాత్మ్యే ఈశ్వర సనత్కుమార సంవాదే “త్రయోదశీ వ్రత కథనం”, “చతుర్దశీ వ్రత కథనం” నామోధ్యాయస్సమాప్తః.