నటరాజ స్తోత్రం: శివుడి అద్భుత నృత్య స్తుతి
నటరాజు – విశ్వ నృత్యకారుడు
Nataraja Stotram నందు, నటరాజు (Nataraja) అంటే నాట్యం చేసే రాజు అని అర్థం. శివుడు (Lord Shiva), సృష్టి, స్థితి, లయలకు అధిపతి. ఈ రూపంలో, శివుడు విశ్వ నృత్యం చేస్తూ చిత్రీకరించబడ్డాడు. ఈ నృత్యం విశ్వ సృష్టి, సంరక్షణ మరియు వినాశాన్ని సూచిస్తుంది. తన నృత్యంతో, శివుడు సమతుల్యతను సృష్టిస్తాడు మరియు విశ్వం యొక్క శాశ్వతమైన చక్రాన్ని నడిపిస్తాడు.
నటరాజ స్తోత్రం – వివరణ
ఈ స్తోత్రాన్ని ప్రసిద్ధ పురాణ గ్రంథాలలో ఒకటైన “వాయు పురాణం” “Vayu Purana” లో కనుగొనవచ్చు. దీన్ని మహా యోగి మరియు పతంజలి యోగ సూత్రాల రచయిత అయిన పతంజలి (Patanjali) రచించారు. వాటిలో ప్రతిదీ శివుడి నటరాజ రూపాన్ని వివరంగా మరియు అందంగా వర్ణిస్తుంది.
మొదటి శ్లోకంలో, పతంజలి శివుడి నృత్యం యొక్క శబ్దాలు మరియు కదలికలను వర్ణిస్తాడు. ఆయన పాదాల ఊగడం, కంకణాల ఝలఝల, మరియు ఆయన దయతో కూడిన శక్తిని వివరిస్తాడు.
రెండవ శ్లోకంలో, పతంజలి శివుడిని త్రిపురాసుర సంహారిగా మరియు విశ్వ నిర్వాహకుడిగా స్తుతిస్తాడు. ఆయన ఆయుధాల శక్తి, ఆయన దయ యొక్క గొప్పదనం మరియు ఆయన శాశ్వతమైన స్వరూపాన్ని కూడా స్తుతిస్తాడు.
నటరాజ స్తోత్రం లోని విశేషాలు:
- శివుడి నటరాజ రూపం: స్తోత్రంలో, శివుడి పాదాల ఊపు, ఆయన అలంకరణలు, ఆయన కళ్ళ కాంతి, ఆయన ధరించిన పులి చర్మం – ఇవన్నీ చాలా వివరంగా వర్ణించబడతాయి.
- నృత్యం యొక్క శక్తి: స్తోత్రం ప్రకారం, శివుడి నృత్యం విశ్వ సృష్టి, సంరక్షణ, లయకు కారణం.
- చిదంబరం: స్తోత్రంలో, శివుడు ‘చిదంబరం’ లో నివసిస్తున్నాడని చెప్పబడింది. చిదంబరం (Chidambaram) అంటే – ‘జ్ఞానం’ ని ‘ఆకాశం’ లాగా విస్తరించి ఉన్న ప్రదేశం.
స్తోత్రం యొక్క ప్రాముఖ్యత
నటరాజ స్తోత్రం చాలా శక్తివంతమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది మరియు దీన్ని పఠించడం వల్ల శివుడి అనుగ్రహం లభిస్తుందని భక్తులు నమ్ముతారు. ఇది మన ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధికి మరియు మన జీవితంలో సమతుల్యతను సాధించడానికి సహాయపడుతుంది. నటరాజ స్తోత్రం, శివుడి అద్భుతమైన నటరాజ రూపాన్ని మనకు చూపించడమే కాకుండా, ఆయన నృత్యం యొక్క గొప్పతనం, విశ్వంలో ఆయన పాత్ర గురించి కూడా తెలియజేస్తుంది. ఈ స్తోత్రాన్ని పఠించడం ద్వారా, మనం శివుడి అనుగ్రహాన్ని పొందడంతో పాటు, ఆధ్యాత్మిక శాంతిని కూడా అనుభవించవచ్చు.
Nataraja Stotram (Patanjali Krutam)
నటరాజ స్తోత్రం (పతంజలి కృతం)
అథ చరణశృంగరహిత శ్రీ నటరాజ స్తోత్రం
సదంచిత-ముదంచిత నికుంచిత పదం ఝలఝలం-చలిత మంజు కటకమ్ ।
పతంజలి దృగంజన-మనంజన-మచంచలపదం జనన భంజన కరమ్ ।
కదంబరుచిమంబరవసం పరమమంబుద కదంబ కవిడంబక గలం
చిదంబుధి మణిం బుధ హృదంబుజ రవిం పర చిదంబర నటం హృది భజ ॥ 1 ॥
హరం త్రిపుర భంజన-మనంతకృతకంకణ-మఖండదయ-మంతరహితం
విరించిసురసంహతిపురంధర విచింతితపదం తరుణచంద్రమకుటమ్ ।
పరం పద విఖండితయమం భసిత మండితతనుం మదనవంచన పరం
చిరంతనమముం ప్రణవసంచితనిధిం పర చిదంబర నటం హృది భజ ॥ 2 ॥
అవంతమఖిలం జగదభంగ గుణతుంగమమతం ధృతవిధుం సురసరిత్-
తరంగ నికురుంబ ధృతి లంపట జటం శమనదంభసుహరం భవహరమ్ ।
శివం దశదిగంతర విజృంభితకరం కరలసన్మృగశిశుం పశుపతిం
హరం శశిధనంజయపతంగనయనం పర చిదంబర నటం హృది భజ ॥ 3 ॥
అనంతనవరత్నవిలసత్కటకకింకిణిఝలం ఝలఝలం ఝలరవం
ముకుందవిధి హస్తగతమద్దల లయధ్వనిధిమిద్ధిమిత నర్తన పదమ్ ।
శకుంతరథ బర్హిరథ నందిముఖ భృంగిరిటిసంఘనికటం భయహరం
సనంద సనక ప్రముఖ వందిత పదం పర చిదంబర నటం హృది భజ ॥ 4 ॥
అనంతమహసం త్రిదశవంద్య చరణం ముని హృదంతర వసంతమమలం
కబంధ వియదింద్వవని గంధవహ వహ్నిమఖ బంధురవిమంజు వపుషమ్ ।
అనంతవిభవం త్రిజగదంతర మణిం త్రినయనం త్రిపుర ఖండన పరం
సనంద ముని వందిత పదం సకరుణం పర చిదంబర నటం హృది భజ ॥ 5 ॥
అచింత్యమలివృంద రుచి బంధురగలం కురిత కుంద నికురుంబ ధవలం
ముకుంద సుర వృంద బల హంతృ కృత వందన లసంతమహికుండల ధరమ్ ।
అకంపమనుకంపిత రతిం సుజన మంగలనిధిం గజహరం పశుపతిం
ధనంజయ నుతం ప్రణత రంజనపరం పర చిదంబర నటం హృది భజ ॥ 6 ॥
పరం సురవరం పురహరం పశుపతిం జనిత దంతిముఖ షణ్ముఖమముం
మృడం కనక పింగల జటం సనక పంకజ రవిం సుమనసం హిమరుచిమ్ ।
అసంఘమనసం జలధి జన్మగరలం కవలయంత మతులం గుణనిధిం
సనంద వరదం శమితమిందు వదనం పర చిదంబర నటం హృది భజ ॥ 7 ॥
అజం క్షితిరథం భుజగపుంగవగుణం కనక శృంగి ధనుషం కరలసత్
కురంగ పృథు టంక పరశుం రుచిర కుంకుమ రుచిం డమరుకం చ దధతమ్ ।
ముకుంద విశిఖం నమదవంధ్య ఫలదం నిగమ వృంద తురగం నిరుపమం
స చండికమముం ఝటితి సంహృతపురం పర చిదంబర నటం హృది భజ ॥ 8 ॥
అనంగపరిపంథినమజం క్షితి ధురంధరమలం కరుణయంతమఖిలం
జ్వలంతమనలం దధతమంతకరిపుం సతతమింద్ర సురవందితపదమ్ ।
ఉదంచదరవిందకుల బంధుశత బింబరుచి సంహతి సుగంధి వపుషం
పతంజలి నుతం ప్రణవ పంజర శుకం పర చిదంబర నటం హృది భజ ॥ 9 ॥
ఇతి స్తవమముం భుజగపుంగవ కృతం ప్రతిదినం పఠతి యః కృతముఖః
సదః ప్రభుపద ద్వితయదర్శనపదం సులలితం చరణ శృంగ రహితమ్ ।
సరః ప్రభవ సంభవ హరిత్పతి హరిప్రముఖ దివ్యనుత శంకరపదం
స గచ్ఛతి పరం న తు జనుర్జలనిధిం పరమదుఃఖజనకం దురితదమ్ ॥ 10 ॥
ఇతి శ్రీ పతంజలిముని ప్రణీతం చరణశృంగరహిత నటరాజ స్తోత్రం సంపూర్ణమ్ ॥
Credits : @SSTALKSS
Read Latest Post:
