నాగుల చవితి: పరిచయం
నాగుల చవితి – Nagula Chavithi భారతీయ సంస్కృతిలో ప్రత్యేకమైన స్థానాన్ని కలిగి ఉన్న పండుగ. ప్రతి సంవత్సరం శ్రావణ మాసంలోని శుద్ధ చవితి తిథి రోజున ఈ పండుగను వైభవంగా జరుపుకుంటారు. నాగులను దేవుళ్ళతో సమానంగా పూజించే సంప్రదాయం మన దేశంలో ఎప్పటి నుంచో వస్తోంది. నాగులకు సంబంధించిన పురాణాలు, ఇతిహాసాలు, కథలు మన సంస్కృతిలో లోతుగా నాటుకుపోయాయి. ఇంకా కొన్ని ప్రాంతాలలో నాగ చతుర్థి (Naga Chaturthi) అని కూడా పిలుస్తారు.
నాగు పామును భక్తులు ప్రత్యక్ష దైవంగా భావిస్తారు. నాగు పామును భక్తులు నాగరాజుగా, నాగ దేవతగా (Lord Naga) పూజిస్తారు. చవితి రోజున శుచితో కుటుంబ సభ్యులు అందరు పాముల పుట్ట యందు ఆవు పాలు (Cow Milk) పోసి నావేద్యాలను సమర్పించి పూజలు చేస్తారు. పాముల పుట్ట అందుబాటులో లేనివారు నాగ దేవత విగ్రహాలను పూజిస్తారు.
నాగుల చవితి రోజు నాగులను పూజించడం, వారికి ప్రీతికరమైన వస్తువులు నైవేద్యంగా సమర్పించడం వంటి ఆచారాలు ప్రధానంగా ఉంటాయి. ఈ పండుగ భారతదేశంలోని వివిధ ప్రాంతాలలో విభిన్న విధాలుగా జరుపుకుంటారు. కొన్ని ప్రాంతాల్లో నాగుల చవితిని పెద్ద పండుగగా జరుపుకుంటే, మరికొన్ని ప్రాంతాల్లో ఇది సాధారణ పండుగగానే జరుగుతుంది.
నాగుల చవితి పురాణాలు మరియు కథలు
నాగుల చవితి పండుగకు సంబంధించి అనేక పురాణ కథలు (Puranas) ప్రచారంలో ఉన్నాయి. ఈ కథలు నాగులను దేవతలుగా భావించే సంప్రదాయాన్ని ప్రతిబింబిస్తాయి. పురాణాల ప్రకారం, నాగులు భూమికి ధన్వంతరి (Dhanwantari) అనే వైద్యుడిని అందించారు. అందుకే వారిని ఆయుర్వేదానికి (Ayurveda) అధిదేవతలుగా కూడా భావిస్తారు.
శివపార్వతులకు నాగులు ఎంతో ప్రీతికరమైనవి. శివుడు (Lord Shiva) తన గొంతులో నాగయజ్ఞను ధరించి నాగ భూషణంగా (వాసుకి – Vasuki) కలిగి ఉన్నాడు. పార్వతి దేవి (Parvati Devi) కూడా తన శరీరంలో నాగులను ఆభరణాలుగా ధరిస్తుంది. నాగులు భూమికి అధిపతులుగా కూడా భావించబడతారు. వారు భూమిని కాపాడతారు అని నమ్మకం.
కొన్ని ప్రాంతాలలో నాగ దేవతను భక్తితో పూజిస్తే సంతానం లేనివారికి సంతానం కలుగుతుందని నమ్మకము. ఇంకా కుటుంబమునందున్న పూర్వ సర్ప దోషాలు (Dosha) ఉన్నా నాగ దేవతకు సర్పదోష పూజలు నిర్వహిస్తారు. చవితి నాడు నాగదేవతను పూజిస్తే సర్వ రోగాలు, వైవాహిక దాంపత్య దోషాలు తొలగుతాయని భక్తుల విశ్వాసం. కుజ దోషం, కాలసర్పదోషంనకు శ్రీ సుబ్రమణ్య స్వామి (Sri Subramanya Swamy) అధిదేవత కావున నాగుపాము పుట్టకు పూజ చేస్తే దోషాలు తొలగుతాయని శాస్త్రాలు సూచిస్తున్నాయి.
నాగుల చవితి రోజు నాగులను పూజించడం వల్ల వ్యాధులు తొలగిపోతాయి, ఆయుర్దాయం పెరుగుతుంది, సంపద వృద్ధి అవుతుంది అని నమ్మకం. కొన్ని ప్రాంతాలలో నాగులను గృహ దైవాలుగా పూజిస్తారు. నాగులను తృప్తి పరచడానికి పాలను, పండ్లను నైవేద్యంగా సమర్పిస్తారు.
Nagula Chavithi ఆచారాలు
నాగుల చవితి రోజు భారతదేశంలోని వివిధ ప్రాంతాలలో విభిన్న విధాలుగా ఆచారాలు పాటిస్తారు. అయితే, కొన్ని ఆచారాలు అన్ని ప్రాంతాలలో సర్వసాధారణంగా ఉంటాయి.
నాగులకు పూజలు:
- నాగుల చవితి రోజు ఉదయం లేచి స్నానం చేసి శుభ్రమైన వస్త్రాలు ధరించి నాగులను పూజిస్తారు.
- నాగుల చిత్రాన్ని లేదా విగ్రహాన్ని పూజామందిరంలో ప్రతిష్ఠించి పూలు, అక్షింతలు, దీపాలు వెలిగించి పూజిస్తారు.
- దగ్గరగా ఉన్న నాగుపాముల పుట్టను లేదా నాగుల విగ్రహాలకు ఆవు పాలతో అభిషేకం చేస్తారు.
- ప్రతి ఊరియందు నాగుల దేవాలయాలు కలవు. శ్రీ సుబ్రమణ్య స్వామి ను కూడా నాగ దేవతగా భావించి పూజలు, వృత్తాలు చేసుకొంటారు.
- ఇంకొన్ని ప్రాంతలలో ఆలయాలలో ఉన్న రావి, వేప చెట్టు (Neem Tree) క్రింద నాగ ప్రతిమను ప్రతిష్ట చేస్తారు.
నైవేద్యాలు:
- నాగులకు ప్రీతికరమైన పాలతో చేసిన బెల్లంతో చేసిన పరమాన్నము, పాలు, పండ్లు, చలిమిడి వంటి నైవేద్యాలను సమర్పిస్తారు.
- కొన్ని ప్రాంతాలలో నాగులకు ప్రీతికరమైన పుష్పాలతో హారాలు తయారు చేసి అర్పిస్తారు.
వ్రతాలు:
- నాగుల చవితి రోజు ఉపవాసం ఉండడం ఒక ముఖ్యమైన ఆచారం.
- కొందరు భక్తులు ఈ రోజు మొత్తం ఉపవాసం ఉంటారు, మరికొందరు ఒక భోజనం మాత్రమే చేస్తారు.
ప్రత్యేక ఆచారాలు:
- కొన్ని ప్రాంతాలలో నాగుల చవితి రోజు నాగుల పాటలు పాడుతారు.
- కొన్ని ప్రాంతాలలో నాగుల స్తోత్రాలు, కథలు చెప్పబడతాయి.
- కొన్ని ప్రాంతాలలో నాగుల చవితి రోజు నాగులను తయారు చేసి పూజిస్తారు.
నాగుల చవితి రోజు నాగులను కించపరచకుండా జాగ్రత్త వహించాలి. నాగులను కించపరిస్తే అశుభం జరుగుతుందని నమ్మకం. ఈ పండుగను కుటుంబ సభ్యులతో కలిసి జరుపుకోవడం ఆనవాయితీ.
నాగుల చవితి యొక్క సామాజిక మరియు సాంస్కృతిక ప్రాముఖ్యత
నాగుల చవితి పండుగ భారతీయ సంస్కృతిలో లోతుగా నాటుకుపోయి ఉన్న ఒక ఆచారం. ఈ పండుగ కేవలం ఒక ఆచారం మాత్రమే కాకుండా, సామాజిక మరియు సాంస్కృతికంగా కూడా ఎంతో ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంది.
- కుటుంబ సభ్యులను ఒకచోట చేర్చడం: నాగుల చవితి రోజు కుటుంబ సభ్యులందరూ ఒకచోట చేరి పండుగను జరుపుకుంటారు. ఇది కుటుంబ బంధాలను బలోపేతం చేస్తుంది.
- గ్రామీణ జీవనంలో ప్రాముఖ్యత: గ్రామీణ ప్రాంతాలలో నాగుల చవితి పండుగను ఎంతో వైభవంగా జరుపుకుంటారు. ఈ పండుగ గ్రామీణ జీవనానికి ఒక ప్రత్యేకమైన రంగును అందిస్తుంది. వారు నాగదేవతను భూమిని సంరక్షించే దేవతగా భావిస్తారు.
- సాంస్కృతిక వారసత్వం: నాగుల చవితి పండుగ మన పూర్వీకుల నుండి వస్తున్న ఒక సాంస్కృతిక వారసత్వం (Cultural Heritage). ఈ పండుగను జరుపుకోవడం ద్వారా మన సంస్కృతిని భవిష్యత్తు తరాలకు అందించగలుగుతాము.
- ప్రకృతితో సామరస్యం: నాగులు భూమికి అధిపతులుగా భావించబడతారు. నాగులను పూజించడం ద్వారా ప్రకృతితో మన సామరస్యాన్ని పెంచుకోవచ్చు.
- ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధి: నాగుల చవితి రోజు ఉపవాసం ఉండడం, పూజలు చేయడం వంటి ఆచారాలు ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధికి దోహదపడతాయి.
నాగుల చవితి పండుగ మన భారతీయ సంస్కృతికి ఒక అద్భుతమైన ఉదాహరణ. ఈ పండుగ మన సంస్కృతిని, ఆచారాలను, విలువలను భవిష్యత్తు తరాలకు అందించడంలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది.
నాగుల చవితి మరియు విజ్ఞాన శాస్త్రం
నాగుల చవితి పండుగకు సంబంధించిన అనేక ఆచారాలు, నమ్మకాలు విజ్ఞాన శాస్త్ర దృష్టికోణం కలవు.
- నాగులకు ప్రతీకత్వం: నాగులు సాధారణంగా జలచరాలు మరియు భూమికి అధిపతులుగా భావించబడతాయి. జలం మరియు భూమి రెండూ జీవానికి అత్యంత ముఖ్యమైనవి. కాబట్టి, నాగులను పూజించడం ద్వారా ప్రకృతిని పూజించడమే అని భావించవచ్చు.
- భయం మరియు ఆరాధన: నాగులు విషపూరితమైనవి కాబట్టి, వాటి పట్ల మనసులో భయం ఉండటం సహజం. ఈ భయాన్ని అధిగమించడానికి మరియు వాటిని ప్రశాంతంగా ఉంచడానికి పూజలు చేసేవారు.
- ఆయుర్వేదం: నాగులు ఆయుర్వేదానికి అధిదేవతలుగా భావించబడతాయి. ఆయుర్వేదంలో నాగుపాముల విషం నుండి తయారు చేసిన ఔషధాలు కూడా ఉన్నాయి. ఈ విషయంలో విజ్ఞాన శాస్త్రం మరియు ఆయుర్వేదం కొంతవరకు అనుసంధానమవుతాయి.
- మనస్తత్వ శాస్త్రం: నాగుల చవితి పండుగ మానసికంగా కూడా కొన్ని ప్రభావాలను చూపుతుంది. ఈ పండుగ భక్తులలో భయం, అశాంతిని తగ్గించి, మనశ్శాంతిని కలిగిస్తుంది.
ముఖ్యంగా గమనించవలసిన విషయం ఏమిటంటే, విజ్ఞాన శాస్త్రం మరియు ఆధ్యాత్మికత రెండూ వేర్వేరు అంశాలు. విజ్ఞాన శాస్త్రం ప్రకృతిని అర్థం చేసుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తుంది, అయితే ఆధ్యాత్మికత మానవుని ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధిపై దృష్టి పెడుతుంది.
ముగింపు
నాగుల చవితి (Nagula Chavithi) పండుగ భారతీయ సంస్కృతిలో లోతుగా నాటుకుపోయిన ఒక ప్రత్యేకమైన ఆచారం. ఈ పండుగ పురాణాలు, ఆచారాలు, సామాజిక ప్రాముఖ్యత మరియు విజ్ఞాన శాస్త్రం వంటి వివిధ కోణాల కలవు.
నాగుల చవితి రోజు నాగులను పూజించడం, వారికి ప్రీతికరమైన వస్తువులు సమర్పించడం వంటి ఆచారాలు మన పూర్వీకుల నుండి వస్తున్నాయి. ఈ పండుగ కుటుంబ సభ్యులను ఒకచోట చేర్చి, సామాజిక బంధాలను బలోపేతం చేస్తుంది. అయితే, నాగుల పట్ల భయం మరియు అపోహలు కూడా ఉన్నాయి.
నాగుల చవితి పండుగ మన సంస్కృతిలో ఒక ముఖ్యమైన అంశం. ఈ పండుగను భవిష్యత్తు తరాలకు అందించడం మన బాధ్యత. అదే సమయంలో, నాగుల పట్ల సరైన అవగాహన పెంచుకోవడం కూడా అంతే ముఖ్యం. అంతేకాకుండా శ్రావణ మాసంలోని శుద్ధ చవితి తిథి మరు దినము పంచమి నాడు నాగ పంచమి (Naga Panchami) కూడా కొన్ని ప్రాంతాలల్లో విశేషంగా జరుపుకొంటారు.
నాగుల చవితి మరియు నాగ పంచమి నాడు చదువుకోవలసిన స్తోత్రము:
నాగేంద్ర అష్టోత్తరము, నాగేంద్ర స్తోత్రము, నాగ స్తుతిః, నాగేంద్ర సహస్రనామము, శ్రీ ఆదిశేష స్తవం, నాగ కవచం, నాగదేవతా అష్టోత్తర శతనామావళి, నాగ స్తోత్రం, శ్రీ నాగేశ్వర స్తుతి, సర్ప స్తోత్రం, సర్ప సూక్తం.
Also Read
