మాఘ పూర్ణిమ
మాఘ పూర్ణిమ ప్రాముఖ్యత:
మాఘ పూర్ణిమ (Magha Purnima) హిందూ మతంలో ఒక ముఖ్యమైన పండుగ. ఇది మాఘ మాసంలో పౌర్ణమి నాడు జరుపుకుంటారు. ఈ రోజు చాలా ప్రత్యేకమైనది ఎందుకంటే దీనికి చాలా ఆధ్యాత్మిక ప్రాముఖ్యత ఉంది.
- పవిత్ర స్నానాలు: ఈ రోజున, భక్తులు పవిత్ర నదులలో స్నానం చేస్తారు, ముఖ్యంగా గంగానదిలో (Ganga River) ఈ స్నానాలు పాపాలను పోగొట్టడానికి మరియు మోక్షాన్ని పొందడానికి సహాయపడతాయని నమ్ముతారు.
- దానం: మాఘ పూర్ణిమ దానం చేయడానికి ఒక శుభమైన రోజు. భక్తులు పేదలకు, మరియు ఆశ్రమాలకు దానం చేస్తారు.
- ఉపవాసం: చాలా మంది భక్తులు ఈ రోజు ఉపవాసం చేస్తారు. ఉపవాసం శరీరాన్ని మరియు మనస్సును శుద్ధి చేస్తుంది అని నమ్ముతారు.
- పూజలు: భక్తులు శ్రీమహావిష్ణువు (Lord Vishnu), శివుడు (Lord Shiva), మరియు సరస్వతీదేవి(Saraswati) ని పూజిస్తారు. ఈ దేవతలను ఈ రోజున ప్రత్యేకంగా ప్రసన్నులుగా భావిస్తారు.
మాఘ పూర్ణిమ యొక్క ప్రత్యేకత:
- మాఘ మాసం: మాఘ మాసం చాలా పవిత్రమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది. ఈ మాసంలో చేసే పుణ్యకార్యాలు చాలా ఫలితాలను ఇస్తాయని నమ్ముతారు.
- పౌర్ణమి: పౌర్ణమి చంద్రుడు (Full Moon) అత్యంత శక్తివంతంగా ఉన్న రోజు. ఈ రోజున చేసే ఆధ్యాత్మిక కార్యక్రమాలు చాలా శక్తివంతంగా ఉంటాయని నమ్ముతారు.
- గురు పూర్ణిమ: మాఘ పూర్ణిమను కొన్ని ప్రాంతాలలో గురు పూర్ణిమగా (Guru Purnima) కూడా జరుపుకుంటారు. ఈ రోజున భక్తులు తమ గురువులకు కృతజ్ఞతలు తెలుపుతారు.
మాఘ పూర్ణిమ (Magha Purnima) : చరిత్ర
మాఘ పూర్ణిమ హిందువులకు ఒక ముఖ్యమైన పండుగ. ఈ పండుగకు సంబంధించి చాలా పురాణ కథలు ఉన్నాయి.
మాఘ పూర్ణిమ కథలు:
- మధుకైటభ సంహారం: ఒక కథ ప్రకారం, ఈ రోజున శ్రీ మహావిష్ణువు రాక్షసులు ‘మధు’ మరియు ‘కైటభ’లను చంపాడు. ఈ రాక్షసులు సృష్టిని నాశనం చేయడానికి ప్రయత్నించారు. శ్రీ మహావిష్ణువు వారితో 4,000 సంవత్సరాల పాటు పోరాడి చివరికి వారిని చంపాడు. ఈ విజయానికి గుర్తుగా ఈ రోజును మాఘ పూర్ణిమగా జరుపుకుంటారు.
- చంద్రుని జననం: మరొక కథ ప్రకారం, ఈ రోజున చంద్రుడు ‘సురభి’ అనే గోవు నుండి పుట్టాడు. సురభి ఒక దివ్య గోవు (Cow), దాని నుండి అమృతం లాంటి పాలు వస్తాయి. ఈ రోజున చంద్రుడు భూమికి దగ్గరగా వస్తాడని నమ్ముతారు.
- సరస్వతీదేవి జయంతి: కొన్ని ప్రాంతాలలో, మాఘ పూర్ణిమను సరస్వతీదేవి జయంతిగా కూడా జరుపుకుంటారు. ఈ రోజున సరస్వతీదేవి, జ్ఞానం మరియు విద్యకు దేవత, భూమిపై అవతరించిందని నమ్ముతారు.
- సృష్టికర్త బ్రహ్మదేవుడు జన్మించిన రోజు: పురాణాల ప్రకారం, మాఘ పూర్ణిమ నాడు సృష్టికర్త బ్రహ్మదేవుడు పుష్పక విమానంలో కూర్చుని సృష్టిని ప్రారంభించాడని నమ్ముతారు.
- శివుడు త్రిపురాసుర సంహారం: మరొక కథ ప్రకారం, ఈ రోజున శివుడు త్రిపురాసుర అనే రాక్షసుడిని సంహరించాడని నమ్ముతారు.
- మధు రాక్షసుడి సంహారం – విష్ణుమూర్తి విజయం: పురాణ కథల ప్రకారం, మాఘ పూర్ణిమ రోజున శ్రీ మహావిష్ణువు రాక్షసుడు మధును సంహరించాడు. మధు అనే రాక్షసుడు దేవతలను, ఋషులను హింసిస్తూ ఉండేవాడు. భక్తుల రక్షణ కోసం విష్ణుమూర్తి మధు రాక్షసుడితో యుద్ధం చేసి, అతన్ని సంహరించి, లోకానికి శాంతిని కలిగించాడు. అందుకే, మాఘ పూర్ణిమ రోజున విష్ణుమూర్తిని పూజించడం విశేష ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంటుంది.
- సురభి గోవు నుండి చంద్రుడు జన్మించిన కథ : మరొక పురాణ కథ ప్రకారం, మాఘ పూర్ణిమ రోజున సురభి అనే దివ్య గోవు నుండి చంద్రుడు జన్మించాడు. సురభి గోవు అమృతం లాంటి పాలు ఇచ్చేది. ఆమె కడుపు నుండి పుట్టిన చంద్రుడు కూడా అమృత తుల్యమైన కాంతిని కలిగి ఉంటాడు. అందుకే, మాఘ పూర్ణిమ రోజున చంద్రదర్శనం చేయడం ద్వారా పుణ్యఫలాలను పొందవచ్చని నమ్ముతారు.
మాఘ పూర్ణిమ రోజు చేయవలసినవి:
స్నానం, దానం, పూజ:
- పవిత్ర స్నానాలు: భక్తులు తెల్లవారుజామునే లేచి పవిత్ర నదులలో, ముఖ్యంగా గోదావరి, కృష్ణా నదులలో స్నానం చేస్తారు. ఈ స్నానాలు పాపాలను పోగొట్టడానికి మరియు మోక్షాన్ని పొందడానికి సహాయపడతాయని నమ్ముతారు.
- దానం: ఈ రోజున దానం చేయడం చాలా శుభమైనదిగా భావిస్తారు. భక్తులు బిచ్చగాళ్ళకు, పేదలకు, మరియు ఆశ్రమాలకు దానం చేస్తారు.
- ఉపవాసం: చాలా మంది భక్తులు ఈ రోజు ఉపవాసం చేస్తారు. ఉపవాసం శరీరాన్ని మరియు మనస్సును శుద్ధి చేస్తుంది అని నమ్ముతారు.
- పూజలు: భక్తులు శ్రీమహావిష్ణువు, శివుడు, మరియు సరస్వతీదేవిని పూజిస్తారు. ఈ దేవతలను ఈ రోజున ప్రత్యేకంగా ప్రసన్నులుగా భావిస్తారు.
ఉపవాసం ఎందుకు చేస్తారు?
చాలా మంది భక్తులు మాఘ పూర్ణిమ రోజు ఉపవాసం చేస్తారు. ఉపవాసం శరీరాన్ని మరియు మనస్సును శుద్ధి చేస్తుంది అని నమ్ముతారు. ఉపవాసం చేయడం ద్వారా భక్తులు తమ కోరికలను నెరవేర్చుకోవడానికి దేవతలను ప్రసన్నం చేసుకోవచ్చని కూడా నమ్ముతారు.
ఉపవాసం, దానధర్మాల ప్రాముఖ్యత:
మాఘ పూర్ణిమ రోజున చాలామంది భక్తులు ఉపవాసం ఉంటారు. ఉపవాసం ద్వారా శరీరాన్ని, మనసును శుద్ధి చేసుకుంటారు. అలాగే, ఈ రోజున దానధర్మాలు చేయడం కూడా చాలా ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంటుంది. పేదలకు, అవసరమున్న వారికి ఆహారం, వస్త్రాలు, ధనం మొదలైనవి దానం చేయడం ద్వారా పుణ్యఫలాలను పొందవచ్చని నమ్ముతారు.మాఘ పూర్ణిమ రోజున చాలామంది భక్తులు ఉపవాసం ఉంటారు. ఉపవాసం ద్వారా శరీరాన్ని, మనసును శుద్ధి చేసుకుంటారు. అలాగే, ఈ రోజున దానధర్మాలు చేయడం కూడా చాలా ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంటుంది. పేదలకు, అవసరమున్న వారికి ఆహారం, వస్త్రాలు, ధనం మొదలైనవి దానం చేయడం ద్వారా పుణ్యఫలాలను పొందవచ్చని నమ్ముతారు.
చంద్ర దర్శనం: పుణ్య ఫలాలనిచ్చే ఆచారం
మాఘ పూర్ణిమ రోజున చంద్రుడు చాలా పెద్దగా, ప్రకాశవంతంగా కనిపిస్తాడు. ఈ రోజున చంద్ర దర్శనం చేయడం ద్వారా పుణ్యఫలాలను పొందవచ్చని నమ్ముతారు. చంద్రుడిని పూజించి, నమస్కరించి, చంద్ర మంత్రాలను జపించడం ద్వారా మంచి ఆరోగ్యం, సౌభాగ్యం, కీర్తి లభిస్తాయని విశ్వసిస్తారు.
మాఘ పూర్ణిమ రోజున ఏ దేవతలను పూజించాలి?
మాఘ పూర్ణిమ రోజున భక్తులు ముఖ్యంగా శ్రీమహావిష్ణువు, శివుడు, మరియు సరస్వతీదేవిని పూజిస్తారు.
- శ్రీమహావిష్ణువు: శ్రీమహావిష్ణువును సంరక్షకుడిగా భావిస్తారు. ఈ రోజున శ్రీమహావిష్ణువును పూజించడం ద్వారా భక్తులు తమ పాపాలను పోగొట్టుకోవచ్చు మరియు మోక్షాన్ని పొందవచ్చు.
- శివుడు: శివుడు విధ్వంసక దేవుడుగా భావిస్తారు. ఈ రోజున శివుడిని పూజించడం ద్వారా భక్తులు తమ శత్రువులను జయించవచ్చు మరియు అన్ని అడ్డంకులను అధిగమించవచ్చు.
- సరస్వతీదేవి: సరస్వతీదేవి జ్ఞానం మరియు విద్యకు దేవత. ఈ రోజున సరస్వతీదేవిని పూజించడం ద్వారా భక్తులు విద్యలో రాణించవచ్చు మరియు జ్ఞానాన్ని పొందవచ్చు.
మాఘ పూర్ణిమ వేడుకలను ఎలా జరుపుకోవాలి?
పూజా విధానాలు, మంత్రాలు
గంగాష్టకం:
గంగే చ యమునే చైవ గోదావరి సరస్వతి ।
నర్మదే సింధు కావేరి జలేऽస్మిన్ సన్నిధిం కురు ॥
విష్ణు సహస్రనామం:
ఓం నమో నారాయణాయ ।
ఓం నమో భగవతే వాసుదేవాయ ।
ఓం నమో శ్రీమహావిష్ణవే ।
శివ పంచాక్షర మంత్రం:
ఓం నమః శివాయ ।
గాయత్రీ మంత్రం
ఓం భూర్భువస్వః | తత్స వితుర్వరేణ్యం |
భర్గో దేవస్య ధీమహి | ధియోయోనఃప్రచోదయాత్ ||
శ్రీసూక్త మంత్రం:
ఓం హ్రీం శ్రీం లక్ష్మీభ్యై నమః ।
మాఘ పూర్ణిమ వేడుకలు:
- తెలుగు రాష్ట్రాల్లో మాఘ పూర్ణిమను చాలా భక్తిశ్రద్ధలతో జరుపుకుంటారు. ఈ పండుగను ‘మాఘ పౌర్ణమి’, ‘మాఘ స్నానం’, ‘తెలుగు సంవత్సరాది’ అని కూడా పిలుస్తారు.
- ఉత్తర భారతదేశంలోని గంగానది ఒడ్డున ఉన్న పుణ్యక్షేత్రాలైన హరిద్వార్ (Haridwar),ప్రయాగ (Prayag), కాశీ (Varanasi) మొదలైన ప్రాంతాలలో మాఘ పూర్ణిమ వేడుకలు చాలా ఘనంగా జరుగుతాయి. లక్షలాది మంది భక్తులు ఈ పుణ్యక్షేత్రాలకు చేరుకుని, గంగానదిలో పుణ్యస్నానాలు ఆచరిస్తారు. అలాగే, తమిళనాడులోని రామేశ్వరం, కర్ణాటకలోని ఉడిపి మొదలైన ప్రాంతాలలో కూడా మాఘ పూర్ణిమను వేర్వేరు రకాల ఆచారాలతో జరుపుకుంటారు.
పాపాలను పోగొట్టుకునే అవకాశం:
- మాఘ పూర్ణిమ రోజున పుణ్యస్నానాలు, దానధర్మాలు, ఉపవాసం మొదలైన ఆచారాల ద్వారా మనం చేసిన పాపాలను పోగొట్టుకునే అవకాశం లభిస్తుంది. పవిత్రమైన గంగానదిలో స్నానం చేయడం ద్వారా మన శరీరంలోని మలినాలు తొలగిపోయి, మనసు శుద్ధమవుతుంది. అలాగే, దానధర్మాలు చేయడం ద్వారా మన పుణ్యం పెరుగుతుంది.
పుణ్యం సంపాదించే మార్గం
- మాఘ పూర్ణిమ రోజున దేవతలను పూజించడం, మంత్రాలు జపించడం, ధ్యానం చేయడం ద్వారా మనం పుణ్యం సంపాదించవచ్చు. ఈ రోజున చేసే మంచి పనుల ఫలితాలు మనకు తప్పక దక్కుతాయని నమ్ముతారు.
ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధికి దారి
- మాఘ పూర్ణిమ వేడుకలలో పాల్గొనడం ద్వారా మన ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధికి దారి తీస్తుంది. పుణ్యస్నానాలు, దానధర్మాలు, పూజలు మొదలైనవి మనసును శుద్ధి చేసి, ఆత్మజ్ఞానం పొందేందుకు దోహదపడతాయి.
- ఇంటియందు మాఘ పూర్ణిమ వేడుకలు జరుపుకోవాలనుకుంటే, పూజా మందిరంలో విష్ణుమూర్తి, లక్ష్మీదేవి, శివుడు, పార్వతి దేవతల చిత్రాలను లేదా విగ్రహాలను ఉంచండి. వాటిని శుభ్రంగా తుడిచి, పువ్వులు, పండ్లు, నైవేద్యాలు సమర్పించండి. పూజా సమయంలో దీపాలు వెలిగించి, మంత్రాలు జపించండి. అనంతరం కథలు, పురాణాలు చదవడం లేదా వినడం ద్వారా పండుగ వాతావరణాన్ని కలిగించవచ్చు.
మాఘ పూర్ణిమ వేడుకల సందర్భంగా భోజనం
- మాఘ పూర్ణిమ రోజున చాలామంది భక్తులు ఉపవాసం ఉంటారు. ఉపవాసం ఉండలేని వారు సాత్వికమైన ఆహారాన్ని తీసుకోవచ్చు. పాలు, పండ్లు, కూరగాయలు, పప్పు దినుసులు వంటివి తీసుకోవడం మంచిది. మాంసాహారం, మద్యపానం మానివేయాలి.
ముగింపు
సంస్కృతి, ఆధ్యాత్మికత సంగమం
- మాఘ పూర్ణిమ పండుగ మన సంస్కృతి, ఆధ్యాత్మికతల సంగమంగా నిలిచింది. ఈ పండుగ వేడుకల ద్వారా మనం మన పాత పొరలను తొలగించుకుని, నవీనత, పవిత్రతలను స్వీకరించే అవకాశం లభిస్తుంది. అంతేకాకుండా, మన జీవితాల్లో సుఖశాంతులు నెలకొల్పడానికి ఈ పండుగ దోహదపడుతుంది.
పండుగ వెనుక ఉన్న సందేశం
- మాఘ పూర్ణిమ పండుగ వెనుక ఉన్న సందేశం ఏమిటంటే, మంచి పనులు చేయడం, దయ, కరుణ చూపించడం, దైవభక్తితో ఉండడం ద్వారా మన జీవితాలు సార్తకము అవుతాయని గుర్తు చేస్తుంది. ఈ పండుగను పురస్కరించుకుని మంచిని ఆచరించి, సుఖశాంతులతో జీవించాలని మనందరం ఆశిద్దాం.
Read More Festivals details
- Karthika Pournami | కార్తీక పౌర్ణమి
- Diwali | దీపావళి
- Dhantrayodashi | ధన త్రయోదశి
- Naraka Chaturdashi | నరక చతుర్దశి
- Vijayadashami | విజయదశమి
- Mahalaya Amavasya | మహాలయ అమావాస్య
Read Magha Puranam