Lepakshi Veerabhadra Temple Introduction
లేపాక్షి వీరభద్ర దేవాలయం పరిచయం
లేపాక్షి వీరభద్రదేవాలయం ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని శ్రీ సత్యసాయి జిల్లాలో, హిందూపురం పట్టణానికి సమీపంలో ఉన్న ఒక పురాతన హిందూ దేవాలయం. లేపాక్షి (Lepakshi Temple) గురించిన పురాణాలలో, రామాయణంలో(Ramayan) సీతాపహరణ అనంతరం రాముడు, లక్ష్మణులు జటాయువును చూసి ‘లేపాక్షి’ అని పిలువగా ఆనాటి నుండి ఈ స్థలానికి ‘లేపాక్షి’ అనే పేరు స్థిరపడిందని చెబుతారు. ప్రాచీనమైన ఈ దేవాలయం శివుడి ఉగ్రరూపమైన వీరభద్రుడి దేవాలయం (Veerabhadra Temple) నిర్మించబడినది. ఇది 16వ శతాబ్దంలో విజయనగర సామ్రాజ్యం (Vijayanagara Empire) శ్రీకృష్ణ దేవరాయలు (Sri Krishna Devaraya) పాలించిన సమయములో పెనుగొండ మాండవీకుడైన విరుపన్నద్వారా ఆలయం ఒక భారీ గ్రానైట్ శిలపై నిర్మించబడింది.
ఈ దేవాలయం విజయనగర శైలిలో అద్భుతమైన శిల్పకళలతో మరియు అందమైన చిత్రాలతో నిర్మించబడినది. అందున వీరభద్రుడి ప్రధాన దేవాలయం, పాపనాథేశ్వర దేవాలయం, రఘునాథ దేవాలయం, రాముల దేవాలయం వంటి అనేక దేవాలయాలు కలిగి ఉంది. దేశ చరిత్ర మరియు కళా సంస్కృతిని అర్థం చేసుకోవడానికి దీనికి విలువైన ప్రాముఖ్యత ఉంది. గోపురం ముఖద్వారం అత్యద్భుతమైన శిల్పాలతో అలంకరించబడింది. ఆలయం ఒక భారీ గ్రానైట్ శిలపై నిర్మించబడింది. ఆలయం యొక్క ప్రధాన గర్భగృహం ఒక ఏక శిలతో చెక్కబడింది. ఈ శిల 100 అడుగుల ఎత్తు మరియు 50 అడుగుల వెడల్పు ఉంటుంది. ఇది ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ఏక శిలా గర్భగృహాలలో ఒకటి.
లేపాక్షి వీరభద్ర దేవాలయం – Lepakshi Veerabhadra Temple
లేపాక్షి ఆలయంలో ప్రధాన దైవం వీరభద్రస్వామి (Veerabhadra Swamy). వీరభద్రస్వామి శివుడి యొక్క ఒక రూపం. శివుడి శక్తివంతమైన అవతారం, వీరభద్రస్వామి దుష్టశక్తులను అంతం చేయడానికి సృష్టించబడ్డాడు. వీరభద్రస్వామి విగ్రహం చేతుల్లో త్రిశూలం, ఖడ్గం మరియు డమరుకం కలిగి ఉంటుంది. ఖడ్గం దుష్టశక్తులను అంతం చేయడానికి సూచిస్తుంది, రథం వీరభద్రస్వామి యొక్క వేగాన్ని మరియు శక్తిని సూచిస్తుంది, మరియు శూలం అతని శక్తి మరియు నిర్ణయశక్తిని సూచిస్తుంది. వీరభద్రస్వామిని శివుడి యొక్క రక్షణాత్మక మూర్తిగా కూడా పరిగణిస్తారు. అతను భక్తులను దుష్టశక్తుల నుండి రక్షిస్తాడు మరియు వారికు మార్గదర్శిగా నిలుస్తాడు.
లేపాక్షి ఆలయంలో వీరభద్రస్వామి ఒక ఏక శిలా గర్భగృహంలో కొలువై ఉన్నాడు. ఈ గర్భగృహం 100 అడుగుల ఎత్తు మరియు 50 అడుగుల వెడల్పు ఉంటుంది. ఇది ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ఏక శిలా గర్భగృహాలలో ఒకటి.దేవాలయం యొక్క గోపురం చాలా ఎత్తైనది. ఇది 30 మీటర్ల ఎత్తు ఉంటుంది మరియు ఒకే రాయితో చెక్కబడి ఉంటుంది. గోపురం యొక్క పైన శివుడి శిలా విగ్రహం ఉంటుంది. లేపాక్షి వీరభద్రదేవాలయం వాస్తుశిల్పం ఒక అద్భుతమైన కళాకృతి. ఇది విజయనగర శైలి యొక్క సౌందర్యం మరియు భక్తి యొక్క శక్తిని ప్రదర్శిస్తుంది.
లేపాక్షి శిల్ప కళ – Lepakshi Temple Art of sculpture
లేపాక్షి ఆలయం శిల్పాలు (Sculpture) చాలా పెద్దవి మరియు భారీగా ఉంటాయి. అవి రాయితో చెక్కబడ్డాయి, మరియు అవి కళాకారుడి ప్రతిభ మరియు సాంకేతిక నైపుణ్యాలను ప్రదర్శిస్తాయి. లేపాక్షి ఆలయం శిల్పాలు చాలా సూక్ష్మంగా మరియు క్లిష్టంగా ఉంటాయి. అవి చిన్న వివరాలను కూడా చూపిస్తాయి, ఇవి కళాకారుడి నైపుణ్యం మరియు సృజనాత్మకతను ప్రదర్శిస్తాయి. లేపాక్షి ఆలయం శిల్పకళ భారతీయ శిల్పకళ యొక్క ఒక అద్భుతమైన మరియు శక్తివంతమైన ఉదాహరణ. ఇది భారతీయ సంస్కృతి మరియు పురాణాల యొక్క ఒక విలువైన వారసత్వం.
లేపాక్షి ఆలయం నంది విగ్రహం భారతదేశంలోని అతిపెద్ద ఏకశిలా నంది విగ్రహాలలో ఒకటి. ఇది ఒక ఏక శిలాతో చెక్కబడింది, మరియు ఇది 15 అడుగుల ఎత్తు మరియు 27 అడుగుల పొడవు ఉంటుంది. ఈ విగ్రహం ప్రపంచంలోనే అత్యంత అద్భుతమైన శిల్పకళా శిల్పాలలో ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది. ఆలయం యొక్క స్తంభాలలో ఒకటి “వేలాండే స్తంభం” (Hanging Pillar) అని పిలువబడుతుంది. లేపాక్షి వీరభద్రదేవాలయంలోని వేలాడే స్తంభం ఒక అద్భుతమైన నిర్మాణపు ఘనత. ఈ స్తంభం దేవాలయ ప్రధాన మండపంలో ఉండి, సుమారు 70 టన్నుల బరువుతో 24 అడుగుల ఎత్తు ఉంటుంది. అసాధారణమైన విషయం ఏమిటంటే, ఈ పెద్ద స్తంభం పైకప్పుకు మాత్రమే అతికించి ఉండి క్రిందవైపు ఏ ఆధారము లేకుండా వ్రేలాడుతూ కనిపిస్తుంది. ఈ విశేషమైన శిల్పకళను వీక్షించేందుకు దేశ విదేశాల యాత్రికులను ఆశ్యర్యపరుస్తుంది. ఈ స్తంభం యొక్క నిర్మాణం ఇప్పటికీ ఒక రహస్యంగానే ఉంది.
లేపాక్షి నాగలింగం – Lepakshi Nagalingam
లేపాక్షి నందు కల నాగలింగం అద్భుతమైన శిల్పం మరియు కళాకృతులకు ప్రసిద్ధి చెందింది. అద్భుతంగా నాగలింగం ఏక శిల పైన చెక్కబడి ఉంది. ఈశ్వర లింగం (Shiva Lingam) చుట్టూ పెద్ద ఏడు తలల సర్పము పెద్ద పడగవిప్పి కలదు. ఇది భారతదేశంలోనే అతిపెద్ద నాగలింగంగా 15 అడుగుల పొడవు, 7 అడుగుల వెడల్పుతో ఏకశిలలో చెక్కిన అద్భుత శిల్పం.
నాట్య మంటపం – Natya Mandap
ప్రధాన ఆలయానికి కుడివైపున ముఖ మంటపం లేదా నాట్య మంటపం లేదా రంగ మంటపం అని పిలువబడే ఒక గొప్ప సభా మందిరం ఉన్నది. ఇందులో 70 శిల్పకళతో కూడిన స్తంభాలు ఉన్నాయి. వీటిలో 12 స్తంభాలు నాట్య మంటపం మధ్యలో ఉన్నాయి. నాట్య మంటపం పైకప్పు నందు 100 రేకుల తామరపువ్వులతో కూడి అందంగా నిర్మిచబడినది. దీనిని “శతపత్ర కమల్” అని కూడా పేరుకలదు. స్తంభాలపై నృత్య రాణి రంభ చిత్రాలు చక్కగా చెక్కబడి ఉన్నాయి.
అసంపూర్ణ కళ్యాణ మంటపం – Unfinished Kalyanamadap
లేపాక్షి నాగలింగం వెనక భాగంలో అసంపూర్తిగా ఉన్న కళ్యాణ మండపం ఉంది. రాజు తనకు తెలియకుండా ఎవరో కొండపై ఖజానా ధనంతో దేవాలయాన్ని నిర్మిస్తున్నారని తెలిసి కోపహిస్తాడు. రాజు కోపంగా నిర్మిస్తున్న విరుపన్న కళ్లను తీయించమని ఆదేశిస్తాడు. అయితే, రాజుగారి కోపానికి వేదన చెందిన విరుపన్న తన కళ్లను తానే తీసి అసంపూర్తిగా ఉన్న కళ్యాణ మండప గోడపై విసిరాడు. విరుపన్న కళ్ళ రక్తపు మరకలు ఇప్పటికీ అసంపూర్తిగా ఉన్న కళ్యాణ మండప గోడపై కనిపిస్తాయి. కళ్యాణ మండప లోపల స్తంభాలు వృత్త ఆకారంలో అమర్చబడి, శివ పార్వతి మొదలైన అనేక శిల్పాలతో కుడి ఉన్నాయి.
సీతా మాత పాదం ముద్ర – Sita Mata Footprint
చిన్న హనుమాన్ మంటపం వద్ద సీతా మాత పెద్ద కుడి కకాలి పాదముద్ర కలదు. ఈ పాదముద్ర ఎల్లప్పుడూ నీటితో తడిగా ఉంటుంది.
లేపాక్షి నంది విగ్రహం – Lepakshi Nandi
నందీశ్వరుడు శివుడి వాహనం. శివుడు హిందూమతంలో ఒక ప్రముఖ దేవుడు, మరియు అతను శక్తి, ధర్మం మరియు శిక్షకు ప్రతీక. నంది (Nandi) విగ్రహం శివుడి శక్తి మరియు శక్తిని సూచిస్తుంది. లేపాక్షి ఆలయం నంది విగ్రహం చాలా పెద్దది మరియు భారీది. ఇది ఒక ఏక శిలాతో చెక్కబడింది, మరియు ఇది కళాకారుడి ప్రతిభ మరియు సాంకేతిక నైపుణ్యాలను ప్రదర్శిస్తుంది. లేపాక్షి ఆలయం నంది విగ్రహం చాలా సూక్ష్మంగా ఉంటుంది. విగ్రహం యొక్క కళ్ళు, ముక్కు మరియు నోరు చాలా సూక్ష్మంగా చెక్కబడ్డాయి. ఇవి కళాకారుడి నైపుణ్యం మరియు సృజనాత్మకతను ప్రదర్శిస్తాయి.
జటాయువు కథ – Jatayu Story
రామాయణం కథ ప్రకారం ఒక రోజు, రావణుడు సీతను అపహరించి పుష్పక విమానంపై లంకకు తీసుకొనిపోతున్న సమయంలో చూసిన జటాయువు (Jatayu) రావణుని (Ravan) ఎదుర్కొంటాడు. రావణుడు జటాయువుతో ఘోరమైన యుద్ధం చేస్తాడు. జటాయువు తన శక్తి మరియు వీరత్వంతో రావణునికి గట్టిగా ఎదురు తిరుగుతాడు. చివరికి, రావణుడు జటాయువు ఒక రెక్కను నరికేస్తాడు. జటాయువు ఒక రెక్కతో పోరాడి ఓడిపోతాడు. జటాయువు తీవ్రమైన గాయాలతో భూమిపై పడిఉన్నప్పుడు అటువైపుగా సీతాదేవిని వెతుక్కొంటూ వచ్చిన శ్రీ రాముడు “లే పక్షి” అని సంభోదించి పిలువగా ఈ పవిత్రమైన స్థలాన్ని “లేపాక్షి” (Lepakshi) గా ప్రసిద్ధి చెందినది. జటాయువు రామ లక్ష్మణులకు సీతాదేవిని రావణుడు అపహరించుకొని లంక వైపు వెళ్తున్నట్టుగా సమాచారం అందించి మరణిస్తాడు. రాముడు మరియు లక్ష్మణుడు జటాయువు ధైర్యం మరియు త్యాగాన్ని మెచ్చుకొని వారు స్వయంగా జటాయువును దహన సంస్కారాలు చేస్తారు. అందుకు గుర్తుగా జటాయు విగ్రహం (Jatayu Statue) నెలకొల్పినారు.
లేపాక్షి వీరభద్రదేవాలయం ప్రాముఖ్యత
లేపాక్షి వీరభద్రదేవాలయం ఒక ముఖ్యమైన హిందూ తీర్థయాత్ర స్థలం. దేశ చరిత్ర మరియు కళా సంస్కృతిని అర్థం చేసుకోవడానికి దీనికి విలువైన ప్రాముఖ్యత ఉంది.లేపాక్షి భారతీయ శిల్పకళ మరియు చరిత్ర యొక్క ఒక గొప్ప వారసత్వం. ఇది ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న పర్యాటకులను ఆకర్షించే ఒక ప్రసిద్ధ పర్యాటక ప్రదేశం. లేపాక్షి ఆలయం యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశంగా గుర్తించబడింది. ఇది భారతదేశంలోని 32 ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశాలలో ఒకటి.
ముగింపు
16వ శతాబ్దపు ఘనతకు, శిల్పకళా నైపుణ్యానికి నిదర్శనంగా నిలిచే లేపాక్షి వీరభద్రస్వామి ఆలయం, చారిత్రక మరియు శిల్పకళా వారసత్వ సంపదకు ప్రతీక. ఏక శిలా విగ్రహంగా ఉన్న పది అడుగుల వీరభద్రస్వామి విగ్రహాన్ని కలిగి ఉన్న గర్భగుడి, అద్భుత అలంకరణలతో 50 అడుగుల ఎత్తైన గోపురం, హిందూ దేవతలు, రాక్షసులు, జంతువులు, మానవుల శిల్పాలతో అలంకరించబడిన గోడలు, స్తంభాలు… ఇలా ఆలయ ప్రతి అంశం అద్భుత శిల్పకళా నైపుణ్యానికి ప్రతిబింబాలు. భారతీయ సంస్కృతి, మతం యొక్క గొప్ప చిహ్నంగా నిలిచే ఈ ఆలయాన్ని ప్రతి సంవత్సరం అనేక మంది భక్తులు, పర్యాటకులు సందర్శిస్తారు. ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వంచే ఆలయ నిర్వహణ బాధ్యత వహిస్తోంది. ఆలయ నిర్మాణం, అలంకరణలను కాపాడేందుకు ప్రభుత్వం అనేక చర్యలు తీసుకుంటూ భవనాలు, అలంకరణలు, శిల్పాలు అన్నీ చక్కగా సంరక్షించబడుతున్నాయి. యాత్రికులకు మరియు భక్తులకు అనుకూలంగా నాలుగు దారుల రహదారి కూడా ఏర్పాటు చేసియున్నారు. భవిష్యత్ తరాలకు ఈ వారసత్వాన్ని అందించేందుకు ప్రభుత్వం కృషి చేస్తోంది. భారతదేశ ఘనమైన కళా, శిల్ప సంపదకు నిదర్శనంగా లేపాక్షి వీరభద్రస్వామి ఆలయం శాశ్వతంగా నిలిచి ఉంటుంది.
Latest Post About Temples
