కార్తీక పూర్ణిమ – పరిచయం
“కార్తీక పౌర్ణమి – Karthika Pournami” హిందువులకు అత్యంత పవిత్రమైన పండుగలలో ఒకటి. ప్రతి సంవత్సరం కార్తీక మాసంలో వచ్చే పౌర్ణమి (Pournami) రోజున ఈ పండుగను వైభవంగా జరుపుకుంటారు. ఈ రోజును శివ, విష్ణు దేవతలకు అత్యంత ప్రీతికరమైన రోజుగా భావిస్తారు.
కార్తీక మాసం (Karthika Masam) అనేది దీపాల మాసంగా ప్రసిద్ధి. ఈ మాసంలో ప్రతి ఇంటి వద్ద దీపాలు వెలిగించడం ఆచారం. కార్తీక పూర్ణమి రోజున ఈ దీపాల వెలుగు మరింత ప్రకాశవంతంగా ఉంటుంది. ఈ దీపాలు అజ్ఞానాన్ని తొలగించి జ్ఞానాన్ని ప్రసాదిస్తాయని భావిస్తారు. అంతేకాకుండా ఈ రోజున పవిత్ర నదుల్లో స్నానం చేయడం, దానధర్మాలు చేయడం, ఉపవాసం ఉండడం వంటివి చేయడం వల్ల పుణ్యం లభిస్తుందని నమ్మకం.
కార్తీక పూర్ణమికి సంబంధించి అనేక పురాణ కథలు (Purana) ఉన్నాయి. ఈ కథలలో శివ పార్వతులకు (Shiva Parvathi) సంబంధించిన కథలు ప్రముఖమైనవి. కార్తీకేయుడి జననం మరియు తారకాసురుని సంహారం వంటి కథలు కూడా ఈ పండుగకు ప్రాధాన్యతను చేకూర్చుతాయి.
కార్తీక పౌర్ణమి – పురాణాలు మరియు కథలు
కార్తీక పూర్ణమికి సంబంధించిన అనేక పురాణ కథలు కలవు. ఈ కథలు కార్తీక పూర్ణమికి ఉన్న పవిత్రతను మరింత స్పష్టంగా తెలియజేస్తాయి. ఈ పండుగ శివ పార్వతులకు ఉన్న అనుబంధం ఎంతో ప్రాముఖ్యమైనది. పురాణాల ప్రకారం, పార్వతి దేవి (Parvati Devi) శివుని (Lord Shiva) ప్రసన్నం చేసుకోవడానికి కార్తీక మాసంలో కఠినమైన తపస్సు చేసింది. ఆమె తపస్సుకు మెచ్చిన శివుడు ఆమెకు వరం ఇచ్చాడు. అందుకే ఈ మాసాన్ని పార్వతి దేవికి అంకితం చేశారు.
కార్తీకేయుడి (Karthikeya) జననం కూడా కార్తీక పూర్ణమికి సంబంధించిన ఒక ముఖ్యమైన కథ. పార్వతి దేవి చేసిన తపస్సు ఫలితంగా కుమారస్వామి అనే పుత్రుడు జన్మించాడు. అతను కార్తీకేయుడుగా ప్రసిద్ధిగాంచాడు. తారకాసురుడు అనే రాక్షసుడు దేవలోకాన్ని ఆక్రమించడంతో దేవతలు కార్తీకేయుడిని ఆశ్రయించారు. కార్తీకేయుడు తారకాసురుడిని సంహరించి దేవతలను రక్షించాడు. ఈ విజయం కార్తీక పూర్ణమి రోజున జరిగిందని పురాణాలు చెబుతాయి.
కార్తీక పురాణంలో కార్తీక మాసంలో ఉపవాసం ఉండడం, దీపాలు (Diya) వెలిగించడం వంటి కార్యక్రమాలకు ఎంతో ప్రాధాన్యత ఇవ్వబడింది. కార్తీక పురాణం నందున్న కథలను వినడం వల్ల పాపాలు తొలగి పుణ్యం లభిస్తుందని నమ్మకం.
కార్తీక పూర్ణమి రోజున శివలింగాన్ని (Shiva Linga) పూజించడం, గంగా జలంతో అభిషేకం చేయడం వంటివి చేయడం వల్ల మోక్షం లభిస్తుందని శాస్త్రాలు చెబుతాయి. అంతేకాకుండా ఈ రోజున తులసి మొక్కను పూజించడం, ఉసిరికాయ దీపాలు (Amla Diya) వెలిగించడం వంటి ఆచారాలు కూడా ఆచరిస్తారు.
కార్తీక పౌర్ణమి – ఆచారాలు మరియు సంప్రదాయాలు
కార్తీక పూర్ణమి రోజున అనేక ఆచారాలు మరియు సంప్రదాయాలను పాటిస్తారు. ఈ రోజున ఉపవాసం ఉండడం, పవిత్ర నదుల్లో స్నానం చేయడం, దీపారాధన (Deeparadhana) చేయడం, దానధర్మాలు చేయడం వంటివి ప్రధానమైన ఆచారాలు.
కార్తీక పూర్ణమి రోజు ఉపవాసం ఉండడం వల్ల పాపాలు తొలగి పుణ్యం లభిస్తుందని నమ్మకం. ఈ రోజున పవిత్ర నదుల్లో స్నానం చేయడం వల్ల శరీరం మరియు మనసు శుద్ధి అవుతుందని భావిస్తారు. దీపారాధన అనేది కార్తీక పూర్ణమి రోజున అత్యంత ముఖ్యమైన ఆచారం. ఈ రోజున ఇళ్లలో, ఆలయాల్లో దీపాలు వెలిగించడం వల్ల అజ్ఞానాన్ని తొలగించి జ్ఞానాన్ని ప్రసాదిస్తుందని నమ్మకం.
కార్తీక పూర్ణమి రోజున దానధర్మాలు చేయడం కూడా ఎంతో ప్రాముఖ్యత కలిగి ఉంటుంది. అన్నదానం, వస్త్రదానం వంటివి చేయడం వల్ల పుణ్యం లభిస్తుందని భావిస్తారు. కొన్ని ప్రాంతాలలో కార్తీక పూర్ణమి రోజున కేదారేశ్వర వ్రతం (Kedareswara Vrat), చలిమిళ్ల నోము వంటి వ్రతాలు ఆచరిస్తారు. ఈ వ్రతాలను ఆచరించడం వల్ల కోరికలు నెరవేరుతాయని నమ్మకం.
కార్తీక పౌర్ణమి – 365 వత్తులు దీపం
ఆధునిక కాలం నందు కార్తీక పూర్ణమి రోజున 365 వత్తులు వెలిగించడం ఒక ప్రత్యేకమైన ఆచారం. ఈ సంఖ్యకు ఒక లోతైన ఆధ్యాత్మిక అర్థం ఉంది. ఒక సంవత్సరంలో 365 రోజులు ఉంటాయి కాబట్టి, ప్రతి రోజుకు ఒక వత్తి వెలిగించడం ద్వారా ఆ సంవత్సరంలో జరిగిన అన్ని పాపాలు తొలగిపోతాయని నమ్మకం. ఈ ఆచారాన్ని పాటించడం వల్ల మనస్సు శుద్ధి అవుతుంది, ఆరోగ్యం మెరుగుపడుతుంది, అలాగే జీవితంలో సకల శుభాలు కలుగుతాయని భావిస్తారు.
కార్తీక పౌర్ణమి – పూజలు
కార్తీక పూర్ణమి రోజున అనేక రకాల పూజలు నిర్వహిస్తారు. శివ, పార్వతి, విష్ణు (Lord Vishnu) దేవతలను ప్రత్యేకంగా పూజిస్తారు. శివలింగాన్ని గంగాజలంతో (Ganga Jal) అభిషేకం చేయడం, పంచామృతంతో అర్చించడం వంటివి ప్రధానమైన పూజా విధానాలు.
కార్తీక పూర్ణమి రోజున తులసి (Tulasi) మొక్కను పూజించడం కూడా ప్రత్యేకమైన ఆచారం. తులసి మొక్కను శ్రీ మహాలక్ష్మికి (Goddess Lakshmi Devi) ప్రతీకగా భావిస్తారు. బిల్వ మరియు తులసి ఆకులతో శివలింగాన్ని అర్చించడం వల్ల శివుడు ప్రసన్నమవుతాడు. అంతేకాకుండా ఈ రోజున విష్ణుమూర్తిని పూజించడం కూడా ప్రాధాన్యత కలిగి ఉంటుంది. విష్ణుమూర్తిని పూజించడం వల్ల మోక్షం లభిస్తుందని నమ్మకం.
కార్తీక పూర్ణమి రోజున సత్యనారాయణ స్వామి వ్రతం కూడా ఆచరిస్తారు. ఈ వ్రతంలో భాగంగా సత్యనారాయణ స్వామిని పూజించి సత్యనారాయణుని కథలు వినిపిస్తారు. ఈ వ్రతం చేయడం వల్ల కుటుంబంలో శాంతి, సంతోషాలు నెలకొంటాయని నమ్ముతారు.
ద్వాదశ లింగాలలో ఒకటైన శ్రీశైలం మల్లికార్జున స్వామి (Srisaila Mallikarjuna) దేవాలయము నందు కార్తీక పొర్ణమి సందర్బంగా అత్యంత వైభవంగా జ్వాలాతోరణం కార్యక్రమాన్ని నిర్వహిస్తారు. అలాగే తమిళనాడు, తిరువణ్ణామలైలో కల అరుణాచలేశ్వర దేవాలయము (Arunachaleswarar Temple) నందు భారీ జ్యోతిని ప్రజ్వలనం చేస్తారు. దీన్ని దర్శించుకోవడానికి దేశం నలుమూలల నుండి భారీగా భక్తులు వచ్చి దర్శించుకొంటారు.
కార్తీక పౌర్ణమి – సాంస్కృతిక ప్రాధాన్యత
కార్తీక పూర్ణమి భారతీయ సంస్కృతిలో ఒక ప్రముఖమైన పండుగ. ఇది ముఖ్యంగా ఒక ఆధ్యాత్మిక పండుగ మాత్రమే కాకుండా, భారతీయ సమాజంలోని సాంస్కృతిక విలువలను, సంప్రదాయాలను ప్రతిబింబిస్తుంది. కార్తీక పూర్ణమి రోజున కుటుంబ సభ్యులు అందరు కలిసి పూజలు చేయడం, దీపాలు వెలిగించడం, కార్తీక పురాణం (Karthika Puranam) కథలు వినడం, శివాలయం దర్శన వంటి కార్యక్రమాలను నిర్వహించడం ద్వారా కుటుంబ బంధాలు బలపడతాయి.
కార్తీక పూర్ణమి రోజున గ్రామీణ ప్రాంతాలలో అనేక సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు జరుగుతాయి. కొన్ని ప్రాంతాలలో కార్తీక పూర్ణమి రోజున గ్రామ దేవతలను పూజించడం, భజనలు చేయడం వంటి కార్యక్రమాలు జరుగుతాయి. ఈ కార్యక్రమాల ద్వారా గ్రామీణ ప్రజల మధ్య సామరస్యం పెరుగుతుంది. అంతేకాకుండా, కార్తీక పూర్ణమి రోజున కథలు, పురాణాలు వినడం ద్వారా భారతీయ సంస్కృతి, సాహిత్యం గురించి తెలుసుకునే అవకాశం లభిస్తుంది.
కార్తీక పూర్ణమి భారతీయ సంస్కృతిలోని వివిధ అంశాలను కలిగి ఉంది. ఆధ్యాత్మికత, సామాజిక బాధ్యత, కుటుంబ బంధాలు, సంస్కృతి, కళలు వంటి అనేక అంశాలు ఈ పండుగలో ప్రతిబింబిస్తాయి.
ముగింపు
కార్తీక పూర్ణమి ఒక అద్భుతమైన ఆధ్యాత్మిక అనుభవాన్ని అందిస్తుంది. ఈ పండుగ భారతీయ సంస్కృతిలోని లోతును ప్రతిబింబిస్తుంది. కార్తీక పూర్ణమి రోజున చేసే పూజలు, వ్రతాలు, దానధర్మాలు మనస్సును శుద్ధి చేసి ఆధ్యాత్మికంగా ఉన్నత స్థాయికి తీసుకెళ్తాయి. కార్తీక పూర్ణమి రోజున చేసే కార్యక్రమాలు కుటుంబ సభ్యుల మధ్య బంధాన్ని బలపరుస్తాయి.
కార్తీక పౌర్ణమి శుభాకాంక్షలు
“ఓం నమశ్శివాయ”
Also Read
