రుద్ర స్వరూపి శివుని మహిమ: దుఃఖ నివారక రుద్రాష్టకం
రుద్రాష్టకం – Rudrashtakam అనేది పరమశివుడిని, ముఖ్యంగా ఆయన రుద్ర స్వరూపాన్ని కీర్తిస్తూ, భక్తిశ్రద్ధలతో పఠించే అత్యంత ప్రసిద్ధ మరియు శక్తివంతమైన స్తోత్రాలలో ఒకటి. “రుద్ర – Rudra” అంటే “దుఃఖాలను తొలగించేవాడు” లేదా “భయంకరమైనవాడు” అని అర్థం. శివుడి (Lord Shiva) యొక్క ఈ ఉగ్ర రూపం దుష్ట శక్తులను సంహరించి, భక్తులకు రక్షణను, శాంతిని ప్రసాదిస్తుంది. ఈ స్తోత్రం కేవలం ఎనిమిది (అష్టకం) శ్లోకాలను కలిగి ఉన్నప్పటికీ, దానిలో శివ తత్వం యొక్క లోతైన సారం నిక్షిప్తమై ఉంది.
రుద్రాష్టకం యొక్క కర్తృత్వం మరియు నేపథ్యం
రుద్రాష్టకం ప్రముఖ కవి, తత్వవేత్త మరియు శ్రీ రామ భక్తాగ్రేసరుడైన గోస్వామి తులసీదాస్ (Goswami Tulsidas) చేత రచించబడిందని ప్రతీతి. తులసీదాస్ ముఖ్యంగా తన “శ్రీరామచరితమానస్” (Ramcharitmanas) గ్రంథానికి ప్రసిద్ధి చెందినప్పటికీ, ఆయన శివుడికి కూడా గొప్ప భక్తుడు. హిందూ సంప్రదాయంలో విష్ణువు (Lord Vishnu) మరియు శివుడు ఒకే పరమాత్మ యొక్క విభిన్న రూపాలుగా, ఒకరినొకరు పూజించుకునే దేవతలుగా భావిస్తారు. ఈ రుద్రాష్టకం తులసీదాస్ శివభక్తికి, శైవ-వైష్ణవ సమన్వయానికి నిదర్శనం.
తులసీదాస్ కాశీ (వారణాసి – Varanasi) లో నివసిస్తున్నప్పుడు ఈ స్తోత్రాన్ని రచించారని, లేదా ఏదైనా ఒక కష్ట సమయం నుండి విముక్తి పొందడానికి దీనిని పఠించారని కొన్ని కథనాలు ఉన్నాయి. ఈ స్తోత్రం ముఖ్యంగా “నమామీశ మీశాన నిర్వాణ రూపం” అనే మంగళకరమైన శ్లోకంతో ప్రారంభమవుతుంది.
రుద్ర స్వరూపం మరియు స్తోత్ర సారాంశం
శివుడి యొక్క రుద్ర స్వరూపం విధ్వంసానికి, లయానికి, మరియు పునఃసృష్టికి (Re-creation) ప్రతీక. ఈ రూపం భయంకరంగా కనిపించినప్పటికీ, అది అజ్ఞానాన్ని, అహంకారాన్ని, దుష్ట శక్తులను నాశనం చేసి, విశ్వంలో ధర్మాన్ని నిలబెట్టడానికి ఉద్దేశించబడింది. రుద్రాష్టకం ఈ రుద్ర స్వరూపాన్ని వివిధ కోణాల నుండి ప్రశంసిస్తుంది:
- నిర్వాణ రూపం: శివుడిని నిర్వాణ స్వరూపునిగా, అంటే జనన మరణ చక్రానికి అతీతునిగా, పరమ శాంతి స్వరూపునిగా వర్ణిస్తుంది.
- సర్వవ్యాపకత్వం: ఆయన విశ్వమంతటా వ్యాపించి ఉన్నాడని, సృష్టిలోని ప్రతి అణువులోనూ ఉన్నాడని తెలియజేస్తుంది.
- గుణాలు మరియు లీలలు: శివుని జటాజూటం, చంద్రవంక, గంగను (Ganga) ధరించడం, త్రిశూలం, భస్మలేపనం, నంది (Nandi) వాహనం – ఇలా ఆయన దివ్య గుణాలు, రూపాలు మరియు లీలలను కీర్తిస్తుంది.
- రక్షణ మరియు కరుణ: దుఃఖాలను తొలగించేవాడు, భక్తులపై కరుణ కురిపించేవాడు, భయాలను దూరం చేసేవాడు, కష్టాలను నివారించేవాడు అని స్తోత్రం ప్రార్థిస్తుంది.
- భక్తి మార్గం: చివరి శ్లోకాలలో, భక్తుడు నిస్వార్థ భక్తితో శివుడిని ఎలా శరణు కోరుకోవాలో, ఆయన అనుగ్రహం ఎలా మోక్షానికి దారితీస్తుందో వివరిస్తుంది.
ఈ స్తోత్రం శివుడిని జ్ఞాన, ఆనంద, వైరాగ్య, మరియు కరుణ స్వరూపునిగా ఆరాధిస్తుంది.
Rudrashtakam పఠనం యొక్క ప్రాముఖ్యత మరియు ప్రయోజనాలు
రుద్రాష్టకాన్ని భక్తిశ్రద్ధలతో పఠించడం వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలు అపారమైనవిగా భావిస్తారు:
- భయం నుండి విముక్తి: రుద్రుడు భయాలను తొలగించేవాడు కాబట్టి, ఈ స్తోత్ర పఠనం వల్ల మృత్యుభయం, శత్రు భయం, ఇతర భయాల నుండి విముక్తి లభిస్తుంది.
- శత్రు నివారణ: శత్రువుల నుండి రక్షణ, అడ్డంకుల తొలగింపునకు ఈ స్తోత్రం శక్తివంతమైనది.
- పాప నివారణ: తెలియక చేసిన పాపాలు నశించిపోతాయని, ఆత్మ శుద్ధి అవుతుందని నమ్ముతారు.
- మానసిక శాంతి: మనస్సు ప్రశాంతంగా, ఏకాగ్రంగా మారుతుంది, ఒత్తిడి, ఆందోళన తగ్గుతాయి.
- ఆరోగ్యం మరియు శ్రేయస్సు: శివుడి అనుగ్రహంతో ఆరోగ్యం, సంపద, దీర్ఘాయుష్షు లభిస్తాయని విశ్వసిస్తారు.
- మోక్ష సాధన: శివుడిపై భక్తి పెరిగి, ఆధ్యాత్మిక ఉన్నతి లభిస్తుంది, అంతిమంగా మోక్ష మార్గాన్ని సుగమం చేస్తుంది.
- కోరికల సిద్ధులు: స్వచ్ఛమైన మనస్సుతో కోరిన కోరికలు నెరవేరుతాయని నమ్ముతారు.
ముగింపు
రుద్రాష్టకం అనేది పరమశివుడి యొక్క రుద్ర స్వరూపాన్ని కీర్తించే ఒక దివ్య ప్రార్థన. ఇది భయం నుండి విముక్తి, రక్షణ మరియు ఆధ్యాత్మిక ఉన్నతిని ప్రసాదించే శక్తివంతమైన స్తోత్రం. గోస్వామి తులసీదాస్ యొక్క భక్తికి, శైవ-వైష్ణవ సమన్వయానికి నిదర్శనమైన ఈ స్తోత్రాన్ని నిత్యం పఠించడం ద్వారా భక్తులు శివుడి అనుగ్రహాన్ని పొంది, జీవితంలో ఎదురయ్యే సకల కష్టాల నుండి విముక్తి పొంది, శాంతి, శ్రేయస్సు, మరియు అంతిమంగా మోక్షాన్ని పొందుతారని ప్రగాఢ విశ్వాసం.
Rudrashtakam Telugu
రుద్రాష్టకం తెలుగు
నమామీశమీశాన నిర్వాణరూపం
విభుం వ్యాపకం బ్రహ్మవేదస్వరూపమ్ ।
నిజం నిర్గుణం నిర్వికల్పం నిరీహం
చిదాకాశమాకాశవాసం భజేఽహమ్ ॥ 1 ॥
నిరాకారమోంకారమూలం తురీయం
గిరాజ్ఞానగోతీతమీశం గిరీశమ్ ।
కరాలం మహాకాలకాలం కృపాలుం
గుణాగారసంసారపారం నతోఽహమ్ ॥ 2 ॥
తుషారాద్రిసంకాశగౌరం గభీరం
మనోభూతకోటిప్రభాసీ శరీరమ్ ।
స్ఫురన్మౌలికల్లోలినీ చారుగంగా
లసద్భాలబాలేందు కంఠే భుజంగమ్ ॥ 3 ॥
చలత్కుండలం శుభ్రనేత్రం విశాలం
ప్రసన్నాననం నీలకంఠం దయాలుమ్ ।
మృగాధీశచర్మాంబరం ముండమాలం
ప్రియం శంకరం సర్వనాథం భజామి ॥ 4 ॥
ప్రచండం ప్రకృష్టం ప్రగల్భం పరేశం
అఖండం భజే భానుకోటిప్రకాశమ్ ।
త్రయీశూలనిర్మూలనం శూలపాణిం
భజేఽహం భవానీపతిం భావగమ్యమ్ ॥ 5 ॥
కలాతీతకల్యాణకల్పాంతకారీ
సదాసజ్జనానందదాతా పురారీ ।
చిదానందసందోహమోహాపహారీ
ప్రసీద ప్రసీద ప్రభో మన్మథారీ ॥ 6 ॥
న యావదుమానాథపాదారవిందం
భజంతీహ లోకే పరే వా నరాణామ్ ।
న తావత్సుఖం శాంతి సంతాపనాశం
ప్రసీద ప్రభో సర్వభూతాధివాసమ్ ॥ 7 ॥
న జానామి యోగం జపం నైవ పూజాం
నతోఽహం సదా సర్వదా దేవ తుభ్యమ్ ।
జరాజన్మదుఃఖౌఘతాతప్యమానం
ప్రభో పాహి శాపాన్నమామీశ శంభో ॥ 8 ॥
రుద్రాష్టకమిదం ప్రోక్తం విప్రేణ హరతుష్టయే ।
యే పఠంతి నరా భక్త్యా తేషాం శంభుః ప్రసీదతి ॥ 9 ॥
॥ ఇతి శ్రీరామచరితమానసే ఉత్తరకాండే శ్రీగోస్వామితులసీదాసకృతం
శ్రీరుద్రాష్టకం సంపూర్ణమ్ ॥
Credits: @YbrantBhakti
Also Read
