గురు పూర్ణిమ: గురువును పూజించే ధన్యమైన పండుగ
Guru Purnima పరిచయం :
భారతదేశంలోని అనేక ప్రాంతాలలో జరుపుకునే ఒక ధన్యమైన పండుగ “గురు పూర్ణిమ – Guru Purnima”. శిష్యులు తమ గురువులకు కృతజ్ఞతలు తెలుపుకునే రోజు ఇది. వ్యాకరణ శాస్త్రం యొక్క దేవత మరియు జ్ఞానం యొక్క మూలంగా పరిగణించబడే వేద వ్యాసుడి (Veda Vyasa) జన్మదినంగా కూడా ఈ రోజును జరుపుకుంటారు. ఆయననే గురువులందరికీ గురువుగా భావిస్తారు. వేసవి సంక్రాంతి తర్వాత వచ్చే పౌర్ణమి (Pournami) రోజున గురు పూర్ణిమ జరుపుకుంటారు. ఈ రోజున, విద్యార్థులు తమ ఉపాధ్యాయులకు (Teachers), ఆధ్యాత్మిక సాధకులు (Spiritual Seeker) తమ గురువులకు కృతజ్ఞతలు తెలుపుకోవడానికి ఒక అవకాశంగా నిలుస్తుంది.
Guru Purnima చరిత్ర :
గురు పూర్ణిమ యొక్క చరిత్ర వేద వ్యాసుడు మరియు ఆయన శిష్యులతో ముడిపడి ఉంది. పురాణాల ప్రకారం, వ్యాసుడు తన జ్ఞానాన్ని (Knowledge) వ్యాప్తి చేయాలని నిర్ణయించుకున్నారు. కానీ, ప్రజలు చాలా వ్యాపకంగా చెల్లాచెదురుగా ఉన్నారు కాబట్టి, వారికి బోధించడం కష్టంగా ఉంటుంది అని భావించారు. అప్పుడు, ఆయన నలుగురు ప్రధాన శిష్యులను ఎంచుకున్నారు – వారు జైమిని, వ్యాసకృష్ణ ద్వైపాయనుడు, పైలా మరియు అశ్వర్థామ (Ashwathama). వేదాలను (Veda) విభజించి, ప్రతి శిష్యుడికి ఒక భాగాన్ని బోధించాలని వ్యాసుడు నిర్ణయించుకున్నారు. ఈ రోజునే వ్యాసుడు తన జ్ఞానాన్ని పంచడం ప్రారంభించాడు, అందుకే గురు పూర్ణిమను జ్ఞాన ప్రారంభ దినంగా జరుపుకుంటారు. ఈ పండుగ గురువు మరియు శిష్యుడి మధ్య ఉన్న పవిత్రమైన బంధాన్ని కూడా జరుపుకుంటుంది. గురువులు తమ జ్ఞానాన్ని పంచుకునే వారు మాత్రమే కాకుండా, వారి శిష్యులకు జీవితంలో మార్గనిర్దేశం చేస్తారు.
చతుర్వ్యూహం:
వేద వ్యాసుడు తన నలుగురు ప్రధాన శిష్యులకు బోధించడం ప్రారంభించినప్పుడు, ఒక అద్భుతమైన సంఘటన జరిగింది. వ్యాసుడు నాలుగు వేర్వేరు రూపాల్లో కనిపించాడు, ప్రతి శిష్యుడికి ఒక రూపం. ఈ దృశ్యాన్ని “చతుర్వ్యూహం” అని పిలుస్తారు. ఈ సంఘటన గురువు యొక్క అద్భుతమైన శక్తిని మరియు జ్ఞానాన్ని ప్రసారం చేయగల సామర్థ్యాన్ని సూచిస్తుంది.
గురు – శిష్యుల బంధం:
గురు పూర్ణిమ కేవలం జ్ఞానోదయం (Enlightenment) మాత్రమే కాకుండా, గురువు మరియు శిష్యుల మధ్య ఉన్న అనివార్యమైన బంధాన్ని కూడా జరుపుకుంటుంది. గురువులు తమ జ్ఞానాన్ని పంచుకునే వారు మాత్రమే కాదు, వారి శిష్యులకు జీవితంలో మార్గనిర్దేశం చేస్తారు. వారు నైతిక విలువలను నేర్పిస్తారు, సవాలు సమయాల్లో మద్దతు ఇస్తారు, వారి శిష్యుల పూర్తి సామర్థ్యాన్ని చేరుకోవడానికి సహాయపడతారు.
పండుగ వేడుకలు :
గురు పూర్ణిమ రోజున, భక్తులు తమ గురువులకు తమ కృతజ్ఞతా భావాన్ని తెలియజేస్తారు. వారు తమ గురువులకు పూలు, పండ్లు, మిఠాయిలు మరియు ఇతర బహుమతులు ఇస్తారు. కొందరు భక్తులు తమ గురువులకు పాద పూజ (పాదాలను కడగడం) చేసి, వారి ఆశీర్వాదాలను పొందుతారు. ఈ రోజున అనేక ఆలయాలు మరియు ఆశ్రమాలలో ప్రత్యేక పూజలు, యజ్ఞాలు నిర్వహించబడతాయి. భక్తులు గురువుల జీవితం మరియు బోధనల గురించి ప్రసంగాలు వినడానికి హాజరవుతారు. భక్తులు వేద వ్యాసుడి జీవితం, బోధనల గురించి ప్రసంగాలు వినడానికి హాజరవుతారు. కొన్ని ప్రాంతాలలో భజనలు, సంస్కృత (Sanskrit) పద్య పఠనాలు వంటి సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు కూడా నిర్వహిస్తారు.
Guru Purnima యొక్క ప్రాముఖ్యత :
గురు పూర్ణిమ రోజున జ్ఞానం మరియు విద్య యొక్క ప్రాముఖ్యతను మనం గుర్తు చేసుకుంటాము. జీవితంలో విజయం సాధించాలంటే విద్యాభ్యాసం ద్వారానే అజ్ఞానాన్ని జయించగలము. గురు పూర్ణిమ కేవలం జ్ఞానోదయ కాకుండా, గురువు మరియు శిష్యుల మధ్య ఉన్న బంధాన్ని కూడా జరుపుకుంటుంది. గురువులు తమ శిష్యులకు జ్ఞానాన్ని ఇచ్చే వారు మాత్రమే కాదు, వారిని మంచి మనుష్యులుగా తీర్చిదిద్దడానికి కృషి చేస్తారు. జీవితంలో ఎదురయ్యే సమస్యలను ఎదుర్కోవడానికి వారికి నైతిక విలువలను నేర్పుతారు.
సమాజంలో గురువులు ఒక ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తారు. వారు వైద్యులు, ఇంజనీర్లు, ఉపాధ్యాయులు, తల్లిదండ్రులు వంటి ఇతర వృత్తుల ప్రజలకు కూడా గురువులుగా ఉంటారు. మన జీవితాలను తీర్చిదిద్దడంలో వారందరికీ పరోక్షంగా గురువుల పాత్ర ఉంటుంది.
గురు పూర్ణిమ రోజున, మన గురువులకు కృతజ్ఞతలు తెలియజేయడానికి మరియు వారి నుండి నేర్చుకోవడానికి కట్టుబడి ఉండాలి. మమ్ములను నడిపించిన వారిని గౌరవించడానికి ఇది ఒక అవకాశం. వారి జ్ఞానాన్ని ఇతరులకు పంచడానికి మనం కూడా ప్రయత్నించవచ్చు.
గురు పూజ మంత్రం:
“గురు బ్రహ్మ గురు విష్ణు గురు దేవో మహేశ్వరః”
ఈ మంత్రం గురువును బ్రహ్మ, విష్ణు, మహేశ్వరులతో సమానంగా పరిగణిస్తుంది
ముగింపు:
గురు పూర్ణిమ ఒక ధన్యమైన పండుగ, ఇది జ్ఞానం, విద్య మరియు గురువు మరియు శిష్యుల మధ్య ఉన్న అమూల్యమైన బంధాన్ని జరుపుకుంటుంది. ఈ పండుగ మనకు మన గురువులకు కృతజ్ఞతలు తెలియజేయడానికి మరియు జీవితాంతం వారి నుండి నేర్చుకుంటూ ఉండాలనే సంకల్పాన్ని అందిస్తుంది.
గురు పూర్ణిమ 2024:
గురు పూర్ణిమ 2024 న జూలై 21 తేదీ న జరుపుకుంటారు. ఖచ్చితమైన తేదీ చంద్రుని ఉదయించే సమయంపై ఆధారపడి ఉంటుంది. చంద్రుడు పుష్య నక్షత్రంలో ఉదయించిన రోజున గురు పూర్ణిమ జరుపుకుంటారు.
Guru Purnima 2024
Guru Purnima in 2024 will be celebrated on July 21st. The exact date depends on the moonrise timings. Guru Purnima is observed on the day the moon rises in the Pushya nakshatra (lunar mansion).
గురు పూర్ణిమ శుభాకాంక్షలు!
గురు పూజ మంత్రం
Credits: @SaregamaBhakti
Read Also