సరస్వతీ సూక్తం: జ్ఞాన, వాక్ శక్తికి దేవత స్తోత్రం
వేదాల లోని ఋగ్వేదం లోని 10వ మండలం లో 36 శ్లోకాలతో కూడిన సరస్వతీ సూక్తం – Saraswati Suktam విద్య, జ్ఞాన, వాక్ శక్తి, సంగీత, కళల అధిదేవత శ్రీ సరస్వతీ దేవికి (Saraswati Devi) అంకితం చేయబడిన పవిత్రమైన స్తోత్రం. ఈ స్తోత్రం పఠించడం వల్ల విద్య, జ్ఞానం వృద్ధి చెందుతాయని, వాక్ శక్తి పెరుగుతుందని, ఏకాగ్రత సాధించడానికి సహాయపడుతుందని నమ్ముతారు.
సరస్వతీ సూక్తం (Saraswati Suktam) మూలం:
ఋగ్వేదము (Rigveda) లోని అత్యంత ప్రాచీనమైన స్తోత్రాలలో ఒకటైన సరస్వతీ సూక్తం 2,500 సంవత్సరాలకు పైగా పురాతనమైనది అని చరిత్ర (History) చెబుతుంది. ఈ వేద (Veda) స్తోత్రం సంస్కృతం లో రచించబడింది మరియు తెలుగుతో సహా అనేక భాషలలోకి అనువదించబడింది.
సరస్వతీ సూక్తం యొక్క ప్రాముఖ్యత:
- విద్య, జ్ఞాన వృద్ధి: ఈ సూక్తం పఠించడం వల్ల విద్య, జ్ఞానం (Education and knowledge) వృద్ధి చెందుతాయని నమ్ముతారు. పరీక్షలలో మంచి మార్కులు సాధించడానికి, క్లిష్టమైన అంశాలను అర్థం చేసుకోవడానికి ఈ స్తోత్రం సహాయపడుతుందని భావిస్తారు.
- వాక్ శక్తి పెరుగుతుంది: శ్రీ సరస్వతీ దేవి వాక్ దేవత కాబట్టి, ఈ సూక్తం పఠించడం వల్ల వాక్ శక్తి పెరుగుతుంది. స్పష్టంగా మాట్లాడే సామర్థ్యం, వాక్చాతుర్యం వృద్ధి చెందుతాయని నమ్ముతారు.
- ఏకాగ్రత పెరుగుతుంది: ఈ సూక్తం పఠించడం వల్ల ఏకాగ్రత (Concentration) పెరుగుతుంది, మనసు ఏకాగ్రంగా ఉండటానికి సహాయపడుతుంది. చదువు, పని, ఇతర కార్యకలాపాలలో మంచి దృష్టి పెట్టడానికి ఈ స్తోత్రం ఉపయోగపడుతుంది.
- స్మృతి శక్తి మెరుగుదల: ఈ సూక్తం పఠించడం వల్ల మనస్సు చురుగ్గా ఉంటుంది, స్మృతి శక్తి (Memory Power) పెరుగుతుంది. చదివిన విషయాలు మరచిపోకుండా గుర్తుంచుకోవడానికి ఈ మంత్రం సహాయపడుతుంది.
- సంగీత, కళా ప్రతిభ పెరుగుతుంది: ఈ సూక్తం పఠించడం వల్ల సంగీత, కళా ప్రతిభ పెరుగుతుంది. కళాకారులు, సంగీత విద్యాంసులు ఈ స్తోత్రం పఠించడం వల్ల వారి ప్రతిభ మరింత మెరుగుపడుతుందని నమ్ముతారు.
ముగింపు :
వేద మాత అయిన శ్రీ సరస్వతీ దేవి (Saraswati) జ్ఞాన, వాక్కు, సంగీత, కళలకు అధిపతి. ఆమె కృప కోసం పఠించే శక్తివంతమైన స్తోత్రాలు సరస్వతీ సూక్తం మరియు శ్రీ సరస్వతీ అష్టోత్తర శత నామ స్తోత్రం (Sri Saraswati Ashtottara Shatanama Stotram). ఈ స్తోత్రాలు నిత్యం పఠించడం వల్ల విద్య, జ్ఞానం వృద్ధి చెందుతాయి, వాక్ శక్తి మెరుగుపడుతుంది, ఏ విద్య అభ్యసించినా అందులో నిపుణులు అవుతారు. సంగీత కళాకారులు తమ ప్రతిభను (Talent) మెరుగు పరుచుకోవడానికి ఈ స్తోత్రాలు సహాయపడతాయి. స్మరణ శక్తి పెరుగుదల, ఏకాగ్రత సాధన వంటి అనేక ప్రయోజనాలు ఈ స్తోత్రాల పఠనం వల్ల కలుగుతాయి.
Saraswati Suktam Telugu
సరస్వతీ సూక్తం తెలుగు
(ఋ.వే.6.61)
ఇయమదదాద్రభసమృణచ్యుతం దివోదాసం వధ్ర్యశ్వాయ దాశుషే .
యా శశ్వంతమాచఖాదావసం పణిం తా తే దాత్రాణి తవిషా సరస్వతి || 01 ||
ఇయం శుష్మేభిర్బిసఖా ఇవారుజత్సాను గిరీణాం తవిషేభిరూర్మిభిః .
పారావతఘ్నీమవసే సువృక్తిభిః సరస్వతీమా వివాసేమ ధీతిభిః || 02 ||
సరస్వతి దేవనిదో ని బర్హయ ప్రజాం విశ్వస్య బృసయస్య మాయినః .
ఉత క్షితిభ్యోఽవనీరవిందో విషమేభ్యో అస్రవో వాజినీవతి || 03 ||
ప్రణో దేవీ సరస్వతీ వాజేభిర్వాజినీవతీ .
ధీనామవిత్ర్యవతు || 04 ||
యస్త్వా దేవి సరస్వత్యుపబ్రూతే ధనే హితే .
ఇంద్రం న వృత్రతూర్యే || 05 ||
త్వం దేవి సరస్వత్యవా వాజేషు వాజిని .
రదా పూషేవ నః సనిం || 06 ||
ఉత స్యా నః సరస్వతీ ఘోరా హిరణ్యవర్తనిః .
వృత్రఘ్నీ వష్టి సుష్టుతిం || 07 ||
యస్యా అనంతో అహ్రుతస్త్వేషశ్చరిష్ణురర్ణవః .
అమశ్చరతి రోరువత్ || 08 ||
సా నో విశ్వా అతి ద్విషః స్వసౄరన్యా ఋతావరీ .
అతన్నహేవ సూర్యః || 09 ||
ఉత నః ప్రియా ప్రియాసు సప్తస్వసా సుజుష్టా .
సరస్వతీ స్తోమ్యా భూత్ || 10 ||
ఆపప్రుషీ పార్థివాన్యురు రజో అంతరిక్షం .
సరస్వతీ నిదస్పాతు || 11 ||
త్రిషధస్థా సప్తధాతుః పంచ జాతా వర్ధయంతీ .
వాజేవాజే హవ్యా భూత్ || 12 ||
ప్ర యా మహిమ్నా మహినాసు చేకితే ద్యుమ్నేభిరన్యా అపసామపస్తమా .
రథ ఇవ బృహతీ విభ్వనే కృతోపస్తుత్యా చికితుషా సరస్వతీ || 13 ||
సరస్వత్యభి నో నేషి వస్యో మాప స్ఫరీః పయసా మా న ఆ ధక్ .
జుషస్వ నః సఖ్యా వేశ్యా చ మా త్వత్క్షేత్రాణ్యరణాని గన్మ || 14 ||
(ఋ.వే.7.95)
ప్రక్షోదసా ధాయసా సస్ర ఏషా సరస్వతీ ధరుణమాయసీ పూః .
ప్రబాబధానా రథ్యేవ యాతి విశ్వాఅపో మహినా సింధురన్యాః || 1 ||
ఏకాచేతత్ సరస్వతీ నదీనాం శుచిర్యతీ గిరిభ్య ఆ సముద్రాత్ .
రాయశ్చేతంతీ భువనస్య భూరేర్ఘృతం పయో దుదుహే నాహుషాయ || 2 ||
స వావృధే నర్యో యోషణాసు వృషా శిశుర్వృషభో యజ్ఞియాసు .
స వాజినం మఘవద్భ్యో దధాతి వి సాతయే తన్వం మామృజీత || 3 ||
ఉత స్యా నః సరస్వతీ జుషాణోప శ్రవత్సుభగా యజ్ఞే అస్మిన్ .
మితజ్ఞుభిర్నమస్యైరియానా రాయా యుజా చిదుత్తరా సఖిభ్యః || 4 ||
ఇమా జుహ్వానా యుప్మదా నమోభిః ప్రతి స్తోమం సరస్వతి జుషస్వ .
తవ శర్మన్ ప్రియతమే దధానా ఉప స్థేయామ శరణం న వృక్షం || 5 ||
అపము తే సరస్వతి వసిష్ఠో ద్వారావృతస్య సుభగే వ్యావః .
వర్ధ శుభ్రే స్తువతే రాసి వాజాన్ యూయం పాత స్వస్తిభిః సదానః || 6 ||
(ఋ.వే.7.96)
బృహదు గాయిషే వచోఽసుర్యా నదీనాం .
సరస్వతీమిన్మహయా సువృక్తిభిః స్తోమైర్వసిష్ఠ రోదసీ || 7 ||
ఉభే యత్తే మహినా శుభ్రే అంధసీ అధిక్షియంతి పూరవః .
సా నో బోధ్యవిత్రీ మరుత్సఖా చోద రాధో మఘోనాం || 8 ||
భద్రమిద్ భద్రా కృణవత్ సరస్వత్యకవారీ చేతతి వాజినీవతీ .
గృణానా జమదగ్నివత్ స్తువానా చ వసిష్ఠవత్ || 9 ||
జనీయంతో న్వగ్రవః పుత్రీయంతః సుదానవః . సరస్వంతం హవామహే || 10 ||
యే తే సరస్వ ఊర్మయో మధుమంతో ఘృతశ్చుతః . తేభిర్నోఽవితా భవ || 11 ||
పీపివాంసం సరస్వతః స్తనం యో విశ్వదర్శతః .
భక్షీమహి ప్రజామిషం || 12 ||
(ఋ.వే.2.41.16)
అంబితమే నదీతమే దేవితమే సరస్వతి .
అప్రశస్తా ఇవ స్మసి ప్రశస్తిమంబ నస్కృధి || 13 ||
త్వే విశ్వా సరస్వతి చితాయూంషి దేవ్యాం .
శునహోత్రేషు మత్స్వ ప్రజాం దేవి దిదిడ్ఢి నః || 14 ||
ఇమా బ్రహ్మ సరస్వతి జుషస్వ వాజినీవతి .
యా తే మన్మ గృత్సమదా ఋతావరి ప్రియా దేవేషు జుహ్వతి || 15 ||
(ఋ.వే.1.3.10)
పావకా నః సరస్వతీ బాజేభిర్వాజినీవతీ . యజ్ఞ వష్టు ధియావసూః || 16 ||
చోదాయిత్రీ సూనృతానాం చేతంతీ సుమతీనాం . యజ్ఞం దధే సరస్వతీ || 17 ||
మహో అర్ణః సరస్వతీ ప్ర చేతయతి కేతునా . ధియో విశ్వా వి రీజతి || 18 ||
(ఋ.వే.10.17.7)
సరస్వతీం దైవ్యంతో హవంతే సరస్వతీమధ్వరే తాయమానే .
సరస్వతీం సుకృతో అహ్వయంత సరస్వతీ దాశుషే వార్యందాత్ || 19 ||
సరస్వతి యా సరథం యయాథ స్వధాభిర్దేవి పితృభిర్మదంతీ .
ఆసద్యాస్మిన్ బర్హిషి మాదయస్వానమీవా ఇష ఆ ధేహ్యస్మే || 20 ||
సరస్వతీం యాం పితరో హవంతే దక్షిణా యజ్ఞమభినక్షమాణాః .
సహస్రార్ఘమిళో అత్ర భాగం రాయస్పోషం యజమానేషు ధేహి || 21 ||
(ఋ.వే.5.43.11)
ఆ నో దివో బృహతః పర్వతాదా సరస్వతీ యజతా గంతు యజ్ఞం .
హవం దేవీ జుజుషాణా ఘృతాచీ శగ్మాం నో వాచముశతీ శృణోతు || 22 ||
(ఋ.వే.2.32.4)
రాకామహం సుహవీం సుష్టుతీ హువే శృణోతు నః సుభగా బోధతు త్మనా .
సీవ్యత్వపః సూచ్యాచ్ఛిద్యమానయా దదాతు వీరం శతదాయ యముక్థ్యం || 23 ||
యాస్తే రాకే సుమతయః సుపేశసో యాభిర్దదాసి దాశుషే వసూని .
తాభిర్నో అద్య సుమనా ఉపాగహి సహస్రపోషం సుభగే రరాణా || 24 ||
సినీవాలి పృథుష్టుకే యా దేవానామసి స్వసా .
జుషస్వ హవ్యమాహుతం ప్రజాం దేవి దిదిడ్ఢి నః || 25 ||
యా సుబాహుః స్వంగురిః సుషూమా బహుసూవరీ .
తస్యై విశ్పంత్యై హవిః సినీవాల్యై జుహోతన || 26 ||
యా గుంగూర్యా సినీవాలీ యా రాకా యా సరస్వతీ .
ఇంద్రాణీమహ్వ ఊతయే వరుణానీం స్వస్తయే || 27 ||
ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః ||
ఓం శ్రీ సరస్వత్యై నమః ||
సూచన: ఈ స్తోత్రం స్వరముతో కూడిన ప్రతి కూడా లభించును.
Credits: @namaskartv108
Read More Latest Post:
