శ్రీ వేంకటేశ్వర సుప్రభాతం
“శ్రీ వేంకటేశ్వర సుప్రభాతం – Sri Venkateswara Suprabhatam” అనేది తిరుపతి (Tirupati) కొండపైనున్న తిరుమలలో కొలువై ఉన్న కలియుగ దైవం శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామిని (Lord Venkateswaa) మేల్కొలిపేందుకు ప్రతిరోజూ ఉదయం పఠించే అత్యంత పవిత్రమైన మరియు ప్రసిద్ధ స్తోత్రం. ఇది స్వామివారికి చేసే నిత్య కైంకర్యాలలో మొదటిది. సుప్రభాతం అంటే “శుభోదయం” అని అర్థం. ఈ స్తోత్రం స్వామివారిని స్తుతిస్తూ, ఆయన మహిమలను కీర్తిస్తూ, భక్తుల తరపున శుభోదయం పలుకుతుంది.
స్తోత్రం యొక్క ప్రాముఖ్యత మరియు విశిష్టత:
- పవిత్రమైన ఆరంభం: తిరుమల (Tirumala) ఆలయంలో ప్రతిరోజూ ఉదయం సుప్రభాతంతోనే స్వామివారి దర్శనం మరియు ఇతర కార్యక్రమాలు ప్రారంభమవుతాయి. ఇది ఒక పవిత్రమైన ఆరంభంగా భావిస్తారు.
- భక్తుల నిత్య ప్రార్థన: ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి (Venkateswara Swamy) భక్తులు తమ ఇళ్లలో, దేవాలయాలలో ఈ సుప్రభాతాన్ని పఠిస్తారు లేదా వింటారు. ఇది స్వామివారికి నిత్యం చేసే మానసిక ప్రార్థనగా నిలుస్తుంది.
- దివ్యమైన అనుభూతి: సుప్రభాతం యొక్క శ్రావ్యమైన పఠనం వింటుంటే ఒక దివ్యమైన అనుభూతి కలుగుతుంది. ఇది మనస్సును ప్రశాంతంగా ఉంచుతుంది మరియు ఆధ్యాత్మిక భావనను కలిగిస్తుంది.
- శ్రీనివాసుని స్తుతి: ఈ స్తోత్రంలో శ్రీ వేంకటేశ్వరుని వివిధ రూపాలు, ఆయన దయాగుణం, లక్ష్మీదేవితో (Goddess Lakshmi Devi) ఆయన అనుబంధం, భక్తులను రక్షించే ఆయన సంకల్పం మొదలైన అంశాలను కీర్తిస్తారు.
- వేదాల సారం: సుప్రభాతంలోని శ్లోకాలు వేదాలు (Veda) మరియు ఉపనిషత్తుల (Upanishad) యొక్క సారాన్ని కలిగి ఉంటాయి. ఇది జ్ఞానంతో నిండిన ఒక శక్తివంతమైన స్తోత్రం.
స్తోత్రం యొక్క కర్త మరియు చరిత్ర:
శ్రీ వేంకటేశ్వర సుప్రభాతాన్ని రచించిన వారు ప్రతివాది భయంకరాచార్యులు. వీరు 14వ శతాబ్దానికి చెందిన గొప్ప వైష్ణవ పండితులు మరియు కవులు. వారు అనేక స్తోత్రాలను రచించారు, వాటిలో సుప్రభాతం (Suprabatam) అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ స్తోత్రం స్వామివారిని మేల్కొలిపేందుకు సరైన పదాలు మరియు శైలిలో రచించబడింది.
స్తోత్రంలోని ముఖ్య భాగాలు:
శ్రీ వేంకటేశ్వర సుప్రభాతంలో ప్రధానంగా నాలుగు భాగాలు ఉంటాయి:
- సుప్రభాతం: ఇది స్వామివారిని మేల్కొలిపే శ్లోకాలతో ప్రారంభమవుతుంది. ఇందులో దేవతలు, ఋషులు, మునులు స్వామివారి దర్శనం కోసం వేచి ఉన్నట్లు వర్ణిస్తారు.
- స్తోత్రం: ఈ భాగంలో స్వామివారి యొక్క వివిధ అవతారాలు, ఆయన లీలలు, ఆయనకున్న విశిష్టమైన గుణాలను స్తుతిస్తారు.
- ప్రపత్తి: ఈ భాగంలో భక్తులు తమను తాము స్వామివారికి పూర్తిగా సమర్పించుకుంటారు మరియు ఆయన రక్షణను కోరుకుంటారు.
- మంగళాశాసనం: ఇది స్వామివారికి శుభం కలుగుాలని కోరుతూ చెప్పే శ్లోకాలతో ముగుస్తుంది.
సుప్రభాతంలోని కొన్ని ముఖ్యమైన భావాలు:
- స్వామివారు నిద్ర నుండి మేల్కొని భక్తులను అనుగ్రహించడానికి సిద్ధంగా ఉన్నారు.
- లక్ష్మీదేవి మరియు భూదేవి స్వామివారి చెంతనే కొలువై ఉన్నారు.
- సూర్యచంద్రులు మరియు ఇతర దేవతలు స్వామివారి దర్శనం కోసం ఎదురు చూస్తున్నారు.
- భక్తులు తమ పాపాలను తొలగించి, మోక్షాన్ని ప్రసాదించమని స్వామిని వేడుకుంటున్నారు.
- స్వామివారు దయాళువు మరియు భక్తులను ఎల్లప్పుడూ రక్షిస్తారు.
ముగింపు:శ్రీ వేంకటేశ్వర సుప్రభాతం (Sri Venkateswara Suprabhatam) కేవలం ఒక స్తోత్రం మాత్రమే కాదు, ఇది స్వామివారికి మరియు భక్తులకు మధ్య ఉన్న అవినాభావ సంబంధానికి ప్రతీక. ప్రతిరోజూ ఉదయం ఈ దివ్యమైన స్తోత్రాన్ని వినడం లేదా పఠించడం ద్వారా భక్తులు స్వామివారి అనుగ్రహాన్ని పొందుతారు మరియు తమ జీవితాలను శాంతి, సంతోషం మరియు ఆధ్యాత్మికతతో నింపుకుంటారు. తిరుమలకు వెళ్లిన భక్తులు సుప్రభాత సేవలో పాల్గొనడానికి ఎంతో ఆసక్తి చూపుతారు, ఎందుకంటే ఇది శ్రీనివాసుని అత్యంత సమీపంగా దర్శించుకునే అద్భుతమైన అవకాశం.
Venkateswara Suprabhatam Telugu
శ్రీ వేంకటేశ్వర సుప్రభాతం తెలుగు
కౌసల్యా సుప్రజా రామ పూర్వాసంధ్యా ప్రవర్తతే ।
ఉత్తిష్ఠ నరశార్దూల కర్తవ్యం దైవమాహ్నికమ్ ॥ 1 ॥
ఉత్తిష్ఠోత్తిష్ఠ గోవింద ఉత్తిష్ఠ గరుడధ్వజ ।
ఉత్తిష్ఠ కమలాకాంత త్రైలోక్యం మంగళం కురు ॥ 2 ॥
మాతస్సమస్త జగతాం మధుకైటభారేః
వక్షోవిహారిణి మనోహర దివ్యమూర్తే ।
శ్రీస్వామిని శ్రితజనప్రియ దానశీలే
శ్రీ వేంకటేశ దయితే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 3 ॥
తవ సుప్రభాతమరవింద లోచనే
భవతు ప్రసన్నముఖ చంద్రమండలే ।
విధి శంకరేంద్ర వనితాభిరర్చితే
వృశ శైలనాథ దయితే దయానిధే ॥ 4 ॥
అత్ర్యాది సప్త ఋషయస్సముపాస్య సంధ్యాం
ఆకాశ సింధు కమలాని మనోహరాణి ।
ఆదాయ పాదయుగ మర్చయితుం ప్రపన్నాః
శేషాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 5 ॥
పంచాననాబ్జ భవ షణ్ముఖ వాసవాద్యాః
త్రైవిక్రమాది చరితం విబుధాః స్తువంతి ।
భాషాపతిః పఠతి వాసర శుద్ధి మారాత్
శేషాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 6 ॥
ఈశత్-ప్రఫుల్ల సరసీరుహ నారికేళ
పూగద్రుమాది సుమనోహర పాలికానామ్ ।
ఆవాతి మందమనిలః సహదివ్య గంధైః
శేషాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 7 ॥
ఉన్మీల్యనేత్ర యుగముత్తమ పంజరస్థాః
పాత్రావసిష్ట కదలీ ఫల పాయసాని ।
భుక్త్వాః సలీల మథకేళి శుకాః పఠంతి
శేషాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 8 ॥
తంత్రీ ప్రకర్ష మధుర స్వనయా విపంచ్యా
గాయత్యనంత చరితం తవ నారదోఽపి ।
భాషా సమగ్ర మసత్-కృతచారు రమ్యం
శేషాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 9 ॥
భృంగావళీ చ మకరంద రసాను విద్ధ
ఝుంకారగీత నినదైః సహసేవనాయ ।
నిర్యాత్యుపాంత సరసీ కమలోదరేభ్యః
శేషాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 10 ॥
యోషాగణేన వరదధ్ని విమథ్యమానే
ఘోషాలయేషు దధిమంథన తీవ్రఘోషాః ।
రోషాత్కలిం విదధతే కకుభశ్చ కుంభాః
శేషాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 11 ॥
పద్మేశమిత్ర శతపత్ర గతాళివర్గాః
హర్తుం శ్రియం కువలయస్య నిజాంగలక్ష్మ్యాః ।
భేరీ నినాదమివ భిభ్రతి తీవ్రనాదం
శేషాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 12 ॥
శ్రీమన్నభీష్ట వరదాఖిల లోక బంధో
శ్రీ శ్రీనివాస జగదేక దయైక సింధో ।
శ్రీ దేవతా గృహ భుజాంతర దివ్యమూర్తే
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 13 ॥
శ్రీ స్వామి పుష్కరిణికాప్లవ నిర్మలాంగాః
శ్రేయార్థినో హరవిరించి సనందనాద్యాః ।
ద్వారే వసంతి వరనేత్ర హతోత్త మాంగాః
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 14 ॥
శ్రీ శేషశైల గరుడాచల వేంకటాద్రి
నారాయణాద్రి వృషభాద్రి వృషాద్రి ముఖ్యామ్ ।
ఆఖ్యాం త్వదీయ వసతే రనిశం వదంతి
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 15 ॥
సేవాపరాః శివ సురేశ కృశానుధర్మ
రక్షోంబునాథ పవమాన ధనాధి నాథాః ।
బద్ధాంజలి ప్రవిలసన్నిజ శీర్షదేశాః
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 16 ॥
ధాటీషు తే విహగరాజ మృగాధిరాజ
నాగాధిరాజ గజరాజ హయాధిరాజాః ।
స్వస్వాధికార మహిమాధిక మర్థయంతే
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 17 ॥
సూర్యేందు భౌమ బుధవాక్పతి కావ్యశౌరి
స్వర్భానుకేతు దివిశత్-పరిశత్-ప్రధానాః ।
త్వద్దాసదాస చరమావధి దాసదాసాః
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 18 ॥
తత్-పాదధూళి భరిత స్ఫురితోత్తమాంగాః
స్వర్గాపవర్గ నిరపేక్ష నిజాంతరంగాః ।
కల్పాగమా కలనయాఽఽకులతాం లభంతే
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 19 ॥
త్వద్గోపురాగ్ర శిఖరాణి నిరీక్షమాణాః
స్వర్గాపవర్గ పదవీం పరమాం శ్రయంతః ।
మర్త్యా మనుష్య భువనే మతిమాశ్రయంతే
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 20 ॥
శ్రీ భూమినాయక దయాది గుణామృతాబ్దే
దేవాదిదేవ జగదేక శరణ్యమూర్తే ।
శ్రీమన్ననంత గరుడాదిభి రర్చితాంఘ్రే
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 21 ॥
శ్రీ పద్మనాభ పురుషోత్తమ వాసుదేవ
వైకుంఠ మాధవ జనార్ధన చక్రపాణే ।
శ్రీ వత్స చిహ్న శరణాగత పారిజాత
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 22 ॥
కందర్ప దర్ప హర సుందర దివ్య మూర్తే
కాంతా కుచాంబురుహ కుట్మల లోలదృష్టే ।
కల్యాణ నిర్మల గుణాకర దివ్యకీర్తే
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 23 ॥
మీనాకృతే కమఠకోల నృసింహ వర్ణిన్
స్వామిన్ పరశ్వథ తపోధన రామచంద్ర ।
శేషాంశరామ యదునందన కల్కిరూప
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 24 ॥
ఏలాలవంగ ఘనసార సుగంధి తీర్థం
దివ్యం వియత్సరితి హేమఘటేషు పూర్ణమ్ ।
ధృత్వాద్య వైదిక శిఖామణయః ప్రహృష్టాః
తిష్ఠంతి వేంకటపతే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 25 ॥
భాస్వానుదేతి వికచాని సరోరుహాణి
సంపూరయంతి నినదైః కకుభో విహంగాః ।
శ్రీవైష్ణవాః సతత మర్థిత మంగళాస్తే
ధామాశ్రయంతి తవ వేంకట సుప్రభాతమ్ ॥ 26 ॥
బ్రహ్మాదయ-స్సురవరా-స్సమహర్షయస్తే
సంతస్సనందన-ముఖాస్త్వథ యోగివర్యాః ।
ధామాంతికే తవ హి మంగళవస్తుహస్తాః
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 27 ॥
లక్శ్మీనివాస నిరవద్య గుణైక సింధో
సంసారసాగర సముత్తరణైక సేతో ।
వేదాంత వేద్య నిజవైభవ భక్త భోగ్య
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 28 ॥
ఇత్థం వృషాచలపతేరిహ సుప్రభాతం
యే మానవాః ప్రతిదినం పఠితుం ప్రవృత్తాః ।
తేషాం ప్రభాత సమయే స్మృతిరంగభాజాం
ప్రజ్ఞాం పరార్థ సులభాం పరమాం ప్రసూతే ॥ 29 ॥
|| నమో వేంకటేశాయ, నమో శ్రీనివాసాయ ||
Credits: @Saregama Telugu
Also Read
