శ్రీ రామ చరిత మానస |Sri Rama Charita Manasa

శ్రీ రామ చరిత మానస – అరణ్యకాండ

“శ్రీ రామ చరిత మానస – Sri Rama Charita Manasa” అను పవిత్రమైన రచనను గోస్వామి తులసీదాస్ (Goswami Tulsidas) చే రచింపబడినది. ఈ ప్రసిద్ధ మహాకావ్యం యొక్క మూడవ భాగం “శ్రీ రామ చరిత మానస – అరణ్యకాండ” (Sri Rama Charita Manasa – Aranya Kanda)”. ఈ మహాకావ్యం శ్రీ రాముని (Sri Ram) జీవిత కథను వివరిస్తుంది. దీనిని ప్రాచీన గ్రంథాలలో అత్యంత ముఖ్యమైనది మరియు ప్రసిద్ధమైనది. ఈ కావ్యం నందు శ్రీ రాముని జననం నుండి అయోధ్య (Ayodhya) నుండి వనవాసానికి బయలుదేరే వరకు జరిగిన సంఘటనలను వివరిస్తుంది.

కాండ వివరాలు:

గోస్వామి తులసీదాస్ (Tulsidas) రచించిన “శ్రీ రామ చరిత మానస” అను ప్రసిద్ధ మహాకావ్యం నందు ఏడు (7) కాండలుగా విభజించి శ్రీ రామచంద్రుడి (Sri Ramachandra) జీవితకథను రచించారు.

శ్రీ రామ చరిత మానస – బాలకాండ – Balakanda
శ్రీ రామ చరిత మానస – అయోధ్యాకాండ – Ayodhya Kanda
శ్రీ రామ చరిత మానస – అరణ్యకాండ – Aranya Kanda
శ్రీ రామ చరిత మానస – కిష్కింధాకాండ – Kishkindha Kanda
శ్రీ రామ చరిత మానస – సుందరకాండ – Sundara Kanda
శ్రీ రామ చరిత మానస – లంకాకాండ – Lanka Kanda
శ్రీ రామ చరిత మానస – ఉత్తరకాండ – Uttara Kanda

అరణ్యకాండ యొక్క ముఖ్య అంశాలు:

“శ్రీ రామ చరిత మానస” లోని అరణ్యకాండ రామాయణంలో (Ramayanam) ఒక కీలకమైన భాగం, రాముడు మరియు సీత 14 సంవత్సరాల వనవాసం (Vanvas) గడుపుతారు. ఈ భాగంలో అనేక ముఖ్యమైన సంఘటనలు ఎదురవుతాయి. ఇవి రాముడి జీవితం మరియు పాత్రను రూపొందిస్తాయి.

ముఖ్య అంశాలు:

పంచవటి: రాముడు, సీత, లక్ష్మణులు పంచవటి (Panchavati) అనే అడవిలో నివసిస్తారు. ఇక్కడ రాముడు రాక్షసులను సంహరిస్తాడు మరియు ఋషులకు సహాయం చేస్తాడు.
సూర్పణఖ రాక్షసి: సూర్పణఖ (Surpanakha) రాక్షసి రాముడిపై మోజు పడుతుంది, అతను ఆమెను తిరస్కరించినప్పుడు, ఆమె తన సోదరులైన రావణుడు (Ravan) మరియు విభీషణుడి (Vibhishana) సహాయం తీసుకుంటుంది.
రావణుడు సీతను అపహరిస్తాడు: రావణుడు సీతను (Sita Devi) అపహరించడానికి పంచవటికి వస్తాడు. రావణుడు సీతను తన పుష్పక విమానంలో లంకకు (Lanka) తీసుకెళ్తాడు.
జటాయువు వీరగతి: జటాయువు (Jatayuvu) అనే పక్షి సీతా దేవిని రక్షించడానికి ప్రయత్నించినప్పుడు రావణుడు అతనిని చంపివేస్తాడు.
హనుమంతుడు: వానర యోధుడు అయిన హనుమంతుడు (Hanuman Ji) సముద్రాన్ని దాటి లంకకు చేరుకుని సీతను కనుగొంటాడు.
వానర సేన: రాముడు వానర సేనతో (Vanar Sena) ఒక భారీ సైన్యాన్ని ఏర్పాటు చేస్తాడు, సముద్రంపై సేతువు (Bridge) కట్టి లంకకు చేరుకుంటాడు.

అరణ్యకాండ యొక్క ప్రాముఖ్యత:

“శ్రీ రామ చరిత మానస” (Sri Rama Charita Manasa) లోని అరణ్యకాండ రామాయణంలో ఒక కీలకమైన భాగం, ఇది రాముడి జీవితంలో అనేక ముఖ్యమైన సంఘటనలు జరుగుతాయి. ఈ భాగం యొక్క ప్రాముఖ్యత –

రాముడి ధర్మ సంఘర్షణ:

అరణ్యకాండం రాముడి ధర్మ సంఘర్షణకు ఒక వేదికగా నిలుస్తుంది. రాజుగా తన బాధ్యతలను నెరవేర్చడానికి రాముడు తన రాజ్యాన్ని మరియు కుటుంబాన్ని వదులుకోవాల్సి వస్తుంది. ఈ కష్ట సమయంలో కూడా రాముడు ధర్మ మార్గాన్ని వదలకుండా ఉండటం ఒక ఆదర్శంగా నిలుస్తుంది.

సీత దేవి పాత్ర:

ఈ భాగంలో సీత పాత్ర మరింత ప్రాముఖ్యత సంతరించుకుంటుంది. రావణుడి బంధుల నుండి సీత తన భర్త పట్ల అంకితభావం, ధైర్యం మరియు నమ్మకాన్ని చూపిస్తుంది. రాముడికి సహాయం చేయడానికి హనుమంతుడు సీతను కనుగొనడం ఒక ముఖ్యమైన ఘట్టం.

నీతిబోధనలు:

అరణ్యకాండం (Aranya Kanda) అనేక ముఖ్యమైన నీతిబోధనలకు వేదికగా నిలుస్తుంది. ధర్మం, సత్యం, భక్తి, సహనం, ధైర్యం వంటి విలువలను ఈ భాగం నొక్కి చెబుతుంది. రాముడు, సీత, హనుమంతుడు (Hanuman) మరియు ఇతరులు ఈ విలువలకు జీవం పోస్తాయి.

రావణ యుద్ధానికి పునాది:

అరణ్యకాండం రాముడు మరియు రావణుల మధ్య భారీ యుద్ధానికి పునాది వేస్తుంది. రావణుడు సీతను అపహరించడంతో ఈ యుద్ధం అనివార్యం అవుతుంది. ఈ భాగంలో జరిగిన సంఘటనలు యుద్ధానికి దారితీస్తాయి మరియు రాముడి విజయానికి ముందుకు సాగుతాయి.

భక్తి మార్గం:

అరణ్యకాండం భక్తి మార్గానికి ఒక అద్భుతమైన ఉదాహరణ. రాముడు తన భార్య సీత పట్ల అత్యంత భక్తి, ప్రేమ కలిగి ఉన్నాడు మరియు ఆమెను తిరిగి పొందడానికి అన్ని కష్టాలను అధిగమిస్తాడు. హనుమంతుడు రాముడి పట్ల తన భక్తిని చూపిస్తాడు మరియు సీతను కనుగొనడంలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తాడు.

ముగింపు:

అరణ్యకాండం రామాయణంలో ఒక అత్యంత ముఖ్యమైన భాగం. ముఖ్యమైన నీతిబోధనలను అందిస్తుంది మరియు రాబోయే యుద్ధానికి వేదికను సిద్ధం చేస్తుంది. అరణ్యకాండం మొత్తం రామాయణం యొక్క సందేశానికి పునాది వేస్తుంది. ఈ కాండంలోని పాత్రలు, సంఘటనలు, నీతిబోధనలు చాలా లోతైన అర్థాలను కలిగి ఉంటాయి. “శ్రీ రామ చరిత మానస” చదవాలనుకునే పాఠకులకు మొదటి “బాలకాండ – Balakanda” నుండి ప్రారంభించి తరువాతి “అయోధ్యాకాండ – Ayodhya Kanda”ను మరియు తదుపరి మిగిలిన కాండములను సంపూర్తిగా పఠించినచొ మరింత సులభముగా అర్థం చేసుకోగలరు.

Sri Rama Charita Manasa – Aranya Kanda Telugu

శ్రీ రామ చరిత మానస – అరణ్యకాండ తెలుగు

శ్రీ గణేశాయ నమః
శ్రీ జానకీవల్లభో విజయతే
శ్రీ రామచరితమానస
తృతీయ సోపాన (అరణ్యకాండ)

మూలం ధర్మతరోర్వివేకజలధేః పూర్ణేందుమానందదం
వైరాగ్యాంబుజభాస్కరం హ్యఘఘనధ్వాంతాపహం తాపహం।
మోహాంభోధరపూగపాటనవిధౌ స్వఃసంభవం శంకరం
వందే బ్రహ్మకులం కలంకశమనం శ్రీరామభూపప్రియమ్ ॥ 1 ॥

సాంద్రానందపయోదసౌభగతనుం పీతాంబరం సుందరం
పాణౌ బాణశరాసనం కటిలసత్తూణీరభారం వరం
రాజీవాయతలోచనం ధృతజటాజూటేన సంశోభితం
సీతాలక్ష్మణసంయుతం పథిగతం రామాభిరామం భజే ॥ 2 ॥

సో. ఉమా రామ గున గూఢ఼ పండిత ముని పావహిం బిరతి।
పావహిం మోహ బిమూఢ఼ జే హరి బిముఖ న ధర్మ రతి ॥
పుర నర భరత ప్రీతి మైం గాఈ। మతి అనురూప అనూప సుహాఈ ॥
అబ ప్రభు చరిత సునహు అతి పావన। కరత జే బన సుర నర ముని భావన ॥
ఏక బార చుని కుసుమ సుహాఏ। నిజ కర భూషన రామ బనాఏ ॥
సీతహి పహిరాఏ ప్రభు సాదర। బైఠే ఫటిక సిలా పర సుందర ॥
సురపతి సుత ధరి బాయస బేషా। సఠ చాహత రఘుపతి బల దేఖా ॥
జిమి పిపీలికా సాగర థాహా। మహా మందమతి పావన చాహా ॥
సీతా చరన చౌంచ హతి భాగా। మూఢ఼ మందమతి కారన కాగా ॥
చలా రుధిర రఘునాయక జానా। సీంక ధనుష సాయక సంధానా ॥

దో. అతి కృపాల రఘునాయక సదా దీన పర నేహ।
తా సన ఆఇ కీన్హ ఛలు మూరఖ అవగున గేహ ॥ 1 ॥

ప్రేరిత మంత్ర బ్రహ్మసర ధావా। చలా భాజి బాయస భయ పావా ॥
ధరి నిజ రుప గయు పితు పాహీం। రామ బిముఖ రాఖా తేహి నాహీమ్ ॥
భా నిరాస ఉపజీ మన త్రాసా। జథా చక్ర భయ రిషి దుర్బాసా ॥
బ్రహ్మధామ సివపుర సబ లోకా। ఫిరా శ్రమిత బ్యాకుల భయ సోకా ॥
కాహూఁ బైఠన కహా న ఓహీ। రాఖి కో సకి రామ కర ద్రోహీ ॥
మాతు మృత్యు పితు సమన సమానా। సుధా హోఇ బిష సును హరిజానా ॥
మిత్ర కరి సత రిపు కై కరనీ। తా కహఁ బిబుధనదీ బైతరనీ ॥
సబ జగు తాహి అనలహు తే తాతా। జో రఘుబీర బిముఖ సును భ్రాతా ॥
నారద దేఖా బికల జయంతా। లాగి దయా కోమల చిత సంతా ॥
పఠవా తురత రామ పహిం తాహీ। కహేసి పుకారి ప్రనత హిత పాహీ ॥
ఆతుర సభయ గహేసి పద జాఈ। త్రాహి త్రాహి దయాల రఘురాఈ ॥
అతులిత బల అతులిత ప్రభుతాఈ। మైం మతిమంద జాని నహిం పాఈ ॥
నిజ కృత కర్మ జనిత ఫల పాయుఁ। అబ ప్రభు పాహి సరన తకి ఆయుఁ ॥
సుని కృపాల అతి ఆరత బానీ। ఏకనయన కరి తజా భవానీ ॥

సో. కీన్హ మోహ బస ద్రోహ జద్యపి తేహి కర బధ ఉచిత।
ప్రభు ఛాడ఼ఏఉ కరి ఛోహ కో కృపాల రఘుబీర సమ ॥ 2 ॥

రఘుపతి చిత్రకూట బసి నానా। చరిత కిఏ శ్రుతి సుధా సమానా ॥
బహురి రామ అస మన అనుమానా। హోఇహి భీర సబహిం మోహి జానా ॥
సకల మునిన్హ సన బిదా కరాఈ। సీతా సహిత చలే ద్వౌ భాఈ ॥
అత్రి కే ఆశ్రమ జబ ప్రభు గయూ। సునత మహాముని హరషిత భయూ ॥
పులకిత గాత అత్రి ఉఠి ధాఏ। దేఖి రాము ఆతుర చలి ఆఏ ॥
కరత దండవత ముని ఉర లాఏ। ప్రేమ బారి ద్వౌ జన అన్హవాఏ ॥
దేఖి రామ ఛబి నయన జుడ఼ఆనే। సాదర నిజ ఆశ్రమ తబ ఆనే ॥
కరి పూజా కహి బచన సుహాఏ। దిఏ మూల ఫల ప్రభు మన భాఏ ॥

సో. ప్రభు ఆసన ఆసీన భరి లోచన సోభా నిరఖి।
మునిబర పరమ ప్రబీన జోరి పాని అస్తుతి కరత ॥ 3 ॥

ఛం. నమామి భక్త వత్సలం। కృపాలు శీల కోమలమ్ ॥
భజామి తే పదాంబుజం। అకామినాం స్వధామదమ్ ॥
నికామ శ్యామ సుందరం। భవాంబునాథ మందరమ్ ॥
ప్రఫుల్ల కంజ లోచనం। మదాది దోష మోచనమ్ ॥
ప్రలంబ బాహు విక్రమం। ప్రభోఽప్రమేయ వైభవమ్ ॥
నిషంగ చాప సాయకం। ధరం త్రిలోక నాయకమ్ ॥
దినేశ వంశ మండనం। మహేశ చాప ఖండనమ్ ॥
మునీంద్ర సంత రంజనం। సురారి వృంద భంజనమ్ ॥
మనోజ వైరి వందితం। అజాది దేవ సేవితమ్ ॥
విశుద్ధ బోధ విగ్రహం। సమస్త దూషణాపహమ్ ॥
నమామి ఇందిరా పతిం। సుఖాకరం సతాం గతిమ్ ॥
భజే సశక్తి సానుజం। శచీ పతిం ప్రియానుజమ్ ॥
త్వదంఘ్రి మూల యే నరాః। భజంతి హీన మత్సరా ॥
పతంతి నో భవార్ణవే। వితర్క వీచి సంకులే ॥
వివిక్త వాసినః సదా। భజంతి ముక్తయే ముదా ॥
నిరస్య ఇంద్రియాదికం। ప్రయాంతి తే గతిం స్వకమ్ ॥
తమేకమభ్దుతం ప్రభుం। నిరీహమీశ్వరం విభుమ్ ॥
జగద్గురుం చ శాశ్వతం। తురీయమేవ కేవలమ్ ॥
భజామి భావ వల్లభం। కుయోగినాం సుదుర్లభమ్ ॥
స్వభక్త కల్ప పాదపం। సమం సుసేవ్యమన్వహమ్ ॥
అనూప రూప భూపతిం। నతోఽహముర్విజా పతిమ్ ॥
ప్రసీద మే నమామి తే। పదాబ్జ భక్తి దేహి మే ॥
పఠంతి యే స్తవం ఇదం। నరాదరేణ తే పదమ్ ॥
వ్రజంతి నాత్ర సంశయం। త్వదీయ భక్తి సంయుతా ॥

దో. బినతీ కరి ముని నాఇ సిరు కహ కర జోరి బహోరి।
చరన సరోరుహ నాథ జని కబహుఁ తజై మతి మోరి ॥ 4 ॥

శ్రీ గణేశాయ నమః
శ్రీ జానకీవల్లభో విజయతే
శ్రీ రామచరితమానస
———-
తృతీయ సోపాన
(అరణ్యకాండ)
శ్లోక
మూలం ధర్మతరోర్వివేకజలధేః పూర్ణేందుమానందదం
వైరాగ్యాంబుజభాస్కరం హ్యఘఘనధ్వాంతాపహం తాపహం।
మోహాంభోధరపూగపాటనవిధౌ స్వఃసంభవం శంకరం
వందే బ్రహ్మకులం కలంకశమనం శ్రీరామభూపప్రియమ్ ॥ 1 ॥

దో. అతి కృపాల రఘునాయక సదా దీన పర నేహ।
తా సన ఆఇ కీన్హ ఛలు మూరఖ అవగున గేహ ॥ 1 ॥

అనుసుఇయా కే పద గహి సీతా। మిలీ బహోరి సుసీల బినీతా ॥
రిషిపతినీ మన సుఖ అధికాఈ। ఆసిష దేఇ నికట బైఠాఈ ॥
దిబ్య బసన భూషన పహిరాఏ। జే నిత నూతన అమల సుహాఏ ॥
కహ రిషిబధూ సరస మృదు బానీ। నారిధర్మ కఛు బ్యాజ బఖానీ ॥
మాతు పితా భ్రాతా హితకారీ। మితప్రద సబ సును రాజకుమారీ ॥
అమిత దాని భర్తా బయదేహీ। అధమ సో నారి జో సేవ న తేహీ ॥
ధీరజ ధర్మ మిత్ర అరు నారీ। ఆపద కాల పరిఖిఅహిం చారీ ॥
బృద్ధ రోగబస జడ఼ ధనహీనా। అధం బధిర క్రోధీ అతి దీనా ॥
ఐసేహు పతి కర కిఏఁ అపమానా। నారి పావ జమపుర దుఖ నానా ॥
ఏకి ధర్మ ఏక బ్రత నేమా। కాయఁ బచన మన పతి పద ప్రేమా ॥
జగ పతి బ్రతా చారి బిధి అహహిం। బేద పురాన సంత సబ కహహిమ్ ॥
ఉత్తమ కే అస బస మన మాహీం। సపనేహుఁ ఆన పురుష జగ నాహీమ్ ॥
మధ్యమ పరపతి దేఖి కైసేం। భ్రాతా పితా పుత్ర నిజ జైంసేమ్ ॥
ధర్మ బిచారి సముఝి కుల రహీ। సో నికిష్ట త్రియ శ్రుతి అస కహీ ॥
బిను అవసర భయ తేం రహ జోఈ। జానేహు అధమ నారి జగ సోఈ ॥
పతి బంచక పరపతి రతి కరీ। రౌరవ నరక కల్ప సత పరీ ॥
ఛన సుఖ లాగి జనమ సత కోటి। దుఖ న సముఝ తేహి సమ కో ఖోటీ ॥
బిను శ్రమ నారి పరమ గతి లహీ। పతిబ్రత ధర్మ ఛాడ఼ఇ ఛల గహీ ॥
పతి ప్రతికుల జనమ జహఁ జాఈ। బిధవా హోఈ పాఈ తరునాఈ ॥

సో. సహజ అపావని నారి పతి సేవత సుభ గతి లహి।
జసు గావత శ్రుతి చారి అజహు తులసికా హరిహి ప్రియ ॥ 5క ॥

సను సీతా తవ నామ సుమిర నారి పతిబ్రత కరహి।
తోహి ప్రానప్రియ రామ కహిఉఁ కథా సంసార హిత ॥ 5ఖ ॥

సుని జానకీం పరమ సుఖు పావా। సాదర తాసు చరన సిరు నావా ॥
తబ ముని సన కహ కృపానిధానా। ఆయసు హోఇ జాఉఁ బన ఆనా ॥
సంతత మో పర కృపా కరేహూ। సేవక జాని తజేహు జని నేహూ ॥
ధర్మ ధురంధర ప్రభు కై బానీ। సుని సప్రేమ బోలే ముని గ్యానీ ॥
జాసు కృపా అజ సివ సనకాదీ। చహత సకల పరమారథ బాదీ ॥
తే తుమ్హ రామ అకామ పిఆరే। దీన బంధు మృదు బచన ఉచారే ॥
అబ జానీ మైం శ్రీ చతురాఈ। భజీ తుమ్హహి సబ దేవ బిహాఈ ॥
జేహి సమాన అతిసయ నహిం కోఈ। తా కర సీల కస న అస హోఈ ॥
కేహి బిధి కహౌం జాహు అబ స్వామీ। కహహు నాథ తుమ్హ అంతరజామీ ॥
అస కహి ప్రభు బిలోకి ముని ధీరా। లోచన జల బహ పులక సరీరా ॥

ఛం. తన పులక నిర్భర ప్రేమ పురన నయన ముఖ పంకజ దిఏ।
మన గ్యాన గున గోతీత ప్రభు మైం దీఖ జప తప కా కిఏ ॥
జప జోగ ధర్మ సమూహ తేం నర భగతి అనుపమ పావీ।
రధుబీర చరిత పునీత నిసి దిన దాస తులసీ గావీ ॥

దో. కలిమల సమన దమన మన రామ సుజస సుఖమూల।
సాదర సునహి జే తిన్హ పర రామ రహహిం అనుకూల ॥ 6(క) ॥

సో. కఠిన కాల మల కోస ధర్మ న గ్యాన న జోగ జప।
పరిహరి సకల భరోస రామహి భజహిం తే చతుర నర ॥ 6(ఖ) ॥

ముని పద కమల నాఇ కరి సీసా। చలే బనహి సుర నర ముని ఈసా ॥
ఆగే రామ అనుజ పుని పాఛేం। ముని బర బేష బనే అతి కాఛేమ్ ॥
ఉమయ బీచ శ్రీ సోహి కైసీ। బ్రహ్మ జీవ బిచ మాయా జైసీ ॥
సరితా బన గిరి అవఘట ఘాటా। పతి పహిచానీ దేహిం బర బాటా ॥
జహఁ జహఁ జాహి దేవ రఘురాయా। కరహిం మేధ తహఁ తహఁ నభ ఛాయా ॥
మిలా అసుర బిరాధ మగ జాతా। ఆవతహీం రఘువీర నిపాతా ॥
తురతహిం రుచిర రూప తేహిం పావా। దేఖి దుఖీ నిజ ధామ పఠావా ॥
పుని ఆఏ జహఁ ముని సరభంగా। సుందర అనుజ జానకీ సంగా ॥

దో. దేఖీ రామ ముఖ పంకజ మునిబర లోచన భృంగ।
సాదర పాన కరత అతి ధన్య జన్మ సరభంగ ॥ 7 ॥

కహ ముని సును రఘుబీర కృపాలా। సంకర మానస రాజమరాలా ॥
జాత రహేఉఁ బిరంచి కే ధామా। సునేఉఁ శ్రవన బన ఐహహిం రామా ॥
చితవత పంథ రహేఉఁ దిన రాతీ। అబ ప్రభు దేఖి జుడ఼ఆనీ ఛాతీ ॥
నాథ సకల సాధన మైం హీనా। కీన్హీ కృపా జాని జన దీనా ॥
సో కఛు దేవ న మోహి నిహోరా। నిజ పన రాఖేఉ జన మన చోరా ॥
తబ లగి రహహు దీన హిత లాగీ। జబ లగి మిలౌం తుమ్హహి తను త్యాగీ ॥
జోగ జగ్య జప తప బ్రత కీన్హా। ప్రభు కహఁ దేఇ భగతి బర లీన్హా ॥
ఏహి బిధి సర రచి ముని సరభంగా। బైఠే హృదయఁ ఛాడ఼ఇ సబ సంగా ॥

దో. సీతా అనుజ సమేత ప్రభు నీల జలద తను స్యామ।
మమ హియఁ బసహు నిరంతర సగునరుప శ్రీరామ ॥ 8 ॥

అస కహి జోగ అగిని తను జారా। రామ కృపాఁ బైకుంఠ సిధారా ॥
తాతే ముని హరి లీన న భయూ। ప్రథమహిం భేద భగతి బర లయూ ॥
రిషి నికాయ మునిబర గతి దేఖి। సుఖీ భే నిజ హృదయఁ బిసేషీ ॥
అస్తుతి కరహిం సకల ముని బృందా। జయతి ప్రనత హిత కరునా కందా ॥
పుని రఘునాథ చలే బన ఆగే। మునిబర బృంద బిపుల సఁగ లాగే ॥
అస్థి సమూహ దేఖి రఘురాయా। పూఛీ మునిన్హ లాగి అతి దాయా ॥
జానతహుఁ పూఛిఅ కస స్వామీ। సబదరసీ తుమ్హ అంతరజామీ ॥
నిసిచర నికర సకల ముని ఖాఏ। సుని రఘుబీర నయన జల ఛాఏ ॥

దో. నిసిచర హీన కరుఁ మహి భుజ ఉఠాఇ పన కీన్హ।
సకల మునిన్హ కే ఆశ్రమన్హి జాఇ జాఇ సుఖ దీన్హ ॥ 9 ॥

ముని అగస్తి కర సిష్య సుజానా। నామ సుతీఛన రతి భగవానా ॥
మన క్రమ బచన రామ పద సేవక। సపనేహుఁ ఆన భరోస న దేవక ॥
ప్రభు ఆగవను శ్రవన సుని పావా। కరత మనోరథ ఆతుర ధావా ॥
హే బిధి దీనబంధు రఘురాయా। మో సే సఠ పర కరిహహిం దాయా ॥
సహిత అనుజ మోహి రామ గోసాఈ। మిలిహహిం నిజ సేవక కీ నాఈ ॥
మోరే జియఁ భరోస దృఢ఼ నాహీం। భగతి బిరతి న గ్యాన మన మాహీమ్ ॥
నహిం సతసంగ జోగ జప జాగా। నహిం దృఢ఼ చరన కమల అనురాగా ॥
ఏక బాని కరునానిధాన కీ। సో ప్రియ జాకేం గతి న ఆన కీ ॥
హోఇహైం సుఫల ఆజు మమ లోచన। దేఖి బదన పంకజ భవ మోచన ॥
నిర్భర ప్రేమ మగన ముని గ్యానీ। కహి న జాఇ సో దసా భవానీ ॥
దిసి అరు బిదిసి పంథ నహిం సూఝా। కో మైం చలేఉఁ కహాఁ నహిం బూఝా ॥
కబహుఁక ఫిరి పాఛేం పుని జాఈ। కబహుఁక నృత్య కరి గున గాఈ ॥
అబిరల ప్రేమ భగతి ముని పాఈ। ప్రభు దేఖైం తరు ఓట లుకాఈ ॥
అతిసయ ప్రీతి దేఖి రఘుబీరా। ప్రగటే హృదయఁ హరన భవ భీరా ॥
ముని మగ మాఝ అచల హోఇ బైసా। పులక సరీర పనస ఫల జైసా ॥
తబ రఘునాథ నికట చలి ఆఏ। దేఖి దసా నిజ జన మన భాఏ ॥
మునిహి రామ బహు భాఁతి జగావా। జాగ న ధ్యానజనిత సుఖ పావా ॥
భూప రూప తబ రామ దురావా। హృదయఁ చతుర్భుజ రూప దేఖావా ॥
ముని అకులాఇ ఉఠా తబ కైసేం। బికల హీన మని ఫని బర జైసేమ్ ॥
ఆగేం దేఖి రామ తన స్యామా। సీతా అనుజ సహిత సుఖ ధామా ॥
పరేఉ లకుట ఇవ చరనన్హి లాగీ। ప్రేమ మగన మునిబర బడ఼భాగీ ॥
భుజ బిసాల గహి లిఏ ఉఠాఈ। పరమ ప్రీతి రాఖే ఉర లాఈ ॥
మునిహి మిలత అస సోహ కృపాలా। కనక తరుహి జను భేంట తమాలా ॥
రామ బదను బిలోక ముని ఠాఢ఼ఆ। మానహుఁ చిత్ర మాఝ లిఖి కాఢ఼ఆ ॥

దో. తబ ముని హృదయఁ ధీర ధీర గహి పద బారహిం బార।
నిజ ఆశ్రమ ప్రభు ఆని కరి పూజా బిబిధ ప్రకార ॥ 10 ॥

Pages: 1 2 3 4

శ్రీ రామ చరిత మానస |Sri Rama Charita Manasa – Aranya Kanda