ఆధ్యాత్మిక ప్రయాణానికి వారధి
కాశీ నగర గర్భగుడిలో వెలసిన పరమశివుని దివ్య రూపమైన కాశీ విశ్వనాథుని (Kashi Vishwanath) స్తుతిస్తూ ఆది శంకరాచార్యులు రచించిన ” శ్రీ కాశీ విశ్వనాథ స్తోత్రం” (Sri Kashi Visvanatha Stotram) కేవలం స్తోత్రమే కాదు, ఆధ్యాత్మిక అనుభూతిని పంచే గొప్ప కావ్యఖండం. ఈ 22 శ్లోకాల అమృతవాణి, శతాబ్దాల తరబడి శివభక్తులను ఆకర్షిస్తూ, వారి ఆధ్యాత్మిక ప్రయాణానికి వారధిగా నిలిచింది.
అనుభవైక వర్ణన:
శంకరాచార్యులు (Shankaracharya) ఈ స్తోత్రంలో శివుని రూపాన్ని అత్యంత సుందరంగా, సజీవంగా వర్ణించారు. కంఠంలో గంగానది (Ganga River) ప్రవహించే దృశ్యం, తలపై చంద్రుని కాంతి, ఎడమ భాగంలో పార్వతి సమేతంగా ఉండే శివ కుటుంబం, చుట్టూ నంది, స్కందుడు, గణాల సందడి వంటి ఈ వర్ణనలు మనస్సులో ఒక దివ్య చిత్రాన్ని ఫలకరిస్తాయి. ఇది కేవలం స్తుతి మాత్రమే కాదు, పరమశివుని (Lord Shiva) తో సాక్షాత్కార అనుభూతిని కలిగించే సువిశేషమైన వర్ణన.
ఆత్మజ్ఞాన దివ్యదీపిక:
ఈ స్తోత్రం శివుని సర్వ శక్తిమత్వం, సర్వజ్ఞత్వం, కరుణామయత్వాన్ని కీర్తిస్తుంది. “విశ్వనాథుడు” (Vishwanath) అనే పదంలోనే విశ్వమంతా ఆయన ఆధీనంలో ఉందనే భావన స్ఫురిస్తుంది. “ఆనంద రూపో విభుః” అనే పదబంధం ఆయన సదా ఆనంద స్వరూపుడని, భక్తులకు ఆనందాన్ని ప్రసాదించేవాడని తెలియజేస్తుంది.
మోక్ష మార్గం:
శంకరాచార్యులు ఈ స్తోత్రంలో శివుడు భక్తుల పాపాలను తొలగించి, మోక్షాన్ని ప్రసాదించేవాడని వర్ణించారు. “పాపం హరో మంగళం దాపయో హరః” అనే పదాలు దీనికి నిదర్శనంగా ఉన్నాయి. భక్తితో స్తోత్రం పఠించడం ద్వారా మనస్సులోని అపరిశుభావనలు తొలగి, ఆత్మశుద్ధి కలుగుతుంది. ఫలితంగా మోక్షమార్గం సుగమం అవుతుంది.
జీవిత సుసంపద:
ఈ స్తోత్రం కేవలం మోక్షాన్ని గురించి మాత్రమే కాకుండా, ఇహలోక కల్యాణానికి కూడా దోహదపడుతుంది. శివుడు భక్తులకు శాంతి, సంపద, సంతోషాలను అందిస్తాడని స్తోత్రంలో స్పష్టంగా చెప్పబడింది.
ప్రపంచానికి సందేశం:
“శ్రీ కాశీ విశ్వనాథ స్తోత్రం” యొక్క ప్రాముఖ్యత కేవలం పురాతన కాలానికే పరిమితం కాదు. ఈ ఆధునిక, వేగవంతమైన ప్రపంచంలో కూడా మనకు ఎంతో అవసరమైన సందేశాలను ఇది అందిస్తుంది.
- లోనలతకు వ్యతిరేకంగా: ఈ స్తోత్రం మన దృష్టిని బాహ్య వస్తువుల నుండి మరల్చి, ఆత్మకేంద్రీకతపై ప్రేరేపిస్తుంది. శివునితో అనుసంధానం ద్వారా మన లోనలతను దూరం చేసుకుని, నిజమైన సంతోషాన్ని అనుభవించవచ్చు.
- మనశ్శాంతి సాధన: ఈ స్తోత్రాన్ని పఠించడం ద్వారా మనస్సు ప్రశాంతంగా మారుతుంది. రోజువారీ ఒత్తిడి, ఆందోళనల నుండి ఉపశమనం పొంది, నిత్య శాంతిని సొంతం చేసుకోవచ్చు.
- సమ సమాజ నిర్మాణం: ఈ స్తోత్రం సర్వజనులపై శివుని కరుణ దృష్టిని నొక్కి చెబుతుంది. అందరినీ సమానంగా చూడటం, సహాయ సహకారాలతో సమాజాన్ని ముందుకు తీసుకువెళ్లడం వంటి సందేశాలను ఇస్తుంది.
అనుభవైక వైభవం:
“శ్రీ కాశీ విశ్వనాథ స్తోత్రం” (Sri Kashi Visvanatha Stotram) కేవలం పఠించడం ద్వారా లభించే ప్రయోజనాలు కాకుండా, దీనిని అనుభవించడం ద్వారా మరింత సార్థకత సాధించవచ్చు. కాశీ (Kashi) నగరానికి వెళ్లి, విశ్వనాథుని దర్శనం చేసుకుని, ఈ స్తోత్రాన్ని భక్తితో పఠించడం ద్వారా ఆధ్యాత్మిక అనుభూతిని పొందవచ్చు. అయితే, దీనికి అవకాశం లేని వారు కూడా ఈ స్తోత్రాన్ని నిత్యం పఠించడం ద్వారా, మనసులో దివ్యభావనలను పెంపొందించుకోవచ్చు.
ముగింపు:
“శ్రీ కాశీ విశ్వనాథ స్తోత్రం” కాలాతీత సందేశాలను మనకు అందిస్తుంది. ఇది కేవలం శివభక్తులకు మాత్రమే కాకుండా, ప్రతి ఒక్కరి జీవితంలోనూ సానుకూల మార్పులను తీసుకురాగల గొప్ప ఆధ్యాత్మిక గ్రంథం. ఈ స్తోత్రాన్ని అర్థం చేసుకుని, దాని సారాన్ని జీవితంలో అమలు చేయడం ద్వారా మనం సుఖశాంతులతో, ఆనందంగా జీవించగలం.
Sri Kashi Visvanatha Stotram
శ్రీ కాశీ విశ్వనాథ స్తోత్రం తెలుగు
కంఠే యస్య లసత్కరాలగరలం గంగాజలం మస్తకే
వామాంగే గిరిరాజరాజతనయా జాయా భవానీ సతీ ।
నందిస్కందగణాధిరాజసహితా శ్రీవిశ్వనాథప్రభుః
కాశీమందిరసంస్థితోఽఖిలగురుర్దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 1॥
యో దేవైరసురైర్మునీంద్రతనయైర్గంధర్వయక్షోరగై-
ర్నాగైర్భూతలవాసిభిర్ద్విజవరైః సంసేవితః సిద్ధయే ।
యా గంగోత్తరవాహినీ పరిసరే తీర్థేరసంఖ్యైర్వృతా
సా కాశీ త్రిపురారిరాజనగరీ దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 2॥
తీర్థానాం ప్రవరా మనోరథకరీ సంసారపారాపరా-
నందా నందిగణేశ్వరైరుపహితా దేవైరశేషైః స్తుతా ।
యా శంభోర్మణికుండలైకకణికా విష్ణోస్తపోదీర్ఘికా
సేయం శ్రీమణికర్ణికా భగవతీ దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 3॥
ఏషా ధర్మపతాకినీ తటరుహాసేవావసన్నాకినీ
పశ్యన్పాతకినీ భగీరథతపఃసాఫల్యదేవాకినీ ।
ప్రేమారూఢపతాకినీ గిరిసుతా సా కేకరాస్వాకినీ
కాశ్యాముత్తరవాహినీ సురనదీ దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 4॥
విఘ్నావాసనివాసకారణమహాగండస్థలాలంబితః
సిందూరారుణపుంజచంద్రకిరణప్రచ్ఛాదినాగచ్ఛవిః ।
శ్రీవిశ్వేశ్వరవల్లభో గిరిజయా సానందకానందితః
స్మేరాస్యస్తవ ఢుంఢిరాజముదితో దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥। 5॥ ।
కేదారః కలశేశ్వరః పశుపతిర్ధర్మేశ్వరో మధ్యమో
జ్యేష్ఠేశో పశుపశ్చ కందుకశివో విఘ్నేశ్వరో జంబుకః ।
చంద్రేశో హ్యమృతేశ్వరో భృగుశివః శ్రీవృద్ధకాలేశ్వరో
మధ్యేశో మణికర్ణికేశ్వరశివో దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 6॥
గోకర్ణస్త్వథ భారభూతనుదనుః శ్రీచిత్రగుప్తేశ్వరో
యక్షేశస్తిలపర్ణసంగమశివో శైలేశ్వరః కశ్యపః ।
నాగేశోఽగ్నిశివో నిధీశ్వరశివోఽగస్తీశ్వరస్తారక-
జ్ఞానేశోఽపి పితామహేశ్వరశివో దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 7॥
బ్రహ్మాండం సకలం మనోషితరసై రత్నైః పయోభిర్హరం
ఖేలైః పూరయతే కుటుంబనిలయాన్ శంభోర్విలాసప్రదా ।
నానాదివ్యలతావిభూషితవపుః కాశీపురాధీశ్వరీ
శ్రీవిశ్వేశ్వరసుందరీ భగవతీ దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 8॥
యా దేవీ మహిషాసురప్రమథనీ యా చండముండాపహా
యా శుంభాసురరక్తబీజదమనీ శక్రాదిభిః సంస్తుతా ।
యా శూలాసిధనుఃశరాభయకరా దుర్గాదిసందక్షిణా-
మాశ్రిత్యాశ్రితవిఘ్నశంసమయతు దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 9॥
ఆద్యా శ్రీర్వికటా తతస్తు విరజా శ్రీమంగలా పార్వతీ
విఖ్యాతా కమలా విశాలనయనా జ్యేష్ఠా విశిష్టాననా ।
కామాక్షీ చ హరిప్రియా భగవతీ శ్రీఘంటఘంటాదికా
మౌర్యా షష్టిసహస్రమాతృసహితా దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 10॥
ఆదౌ పంచనదం ప్రయాగమపరం కేదారకుండం కురు-
క్షేత్రం మానసకం సరోఽమృతజలం శావస్య తీర్థం పరమ్ ।
మత్స్యోదర్యథ దండఖాండసలిలం మందాకినీ జంబుకం
ఘంటాకర్ణసముద్రకూపసహితో దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 11॥
రేవాకుండజలం సరస్వతిజలం దుర్వాసకుండం తతో
లక్ష్మీతీర్థలవాంకుశస్య సలిలం కందర్పకుండం తథా ।
దుర్గాకుండమసీజలం హనుమతః కుండప్రతాపోర్జితః
ప్రజ్ఞానప్రముఖాని వః ప్రతిదినం దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 12॥
ఆద్యః కూపవరస్తు కాలదమనః శ్రీవృద్ధకూపోఽపరో
విఖ్యాతస్తు పరాశరస్తు విదితః కూపః సరో మానసః ।
జైగీషవ్యమునేః శశాంకనృపతేః కూపస్తు ధర్మోద్భవః
ఖ్యాతః సప్తసముద్రకూపసహితో దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 13॥
లక్ష్యీనాయకబిందుమాధవహరిర్లక్ష్మీనృసింహస్తతో
గోవిందస్త్వథ గోపికాప్రియతమః శ్రీనారదః కేశవః ।
గంగాకేశవవామనాఖ్యతదను శ్వేతో హరిః కేశవః
ప్రహ్లాదాదిసమస్తకేశవగణో దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 14॥
లోలార్కో విమలార్కమాయుఖరవిః సంవర్తసంజ్ఞో రవి-
ర్విఖ్యాతో ద్రుపదుఃఖఖోల్కమరుణః ప్రోక్తోత్తరార్కో రవిః ।
గంగార్కస్త్వథ వృద్ధవృద్ధివిబుధా కాశీపురీసంస్థితాః
సూర్యా ద్వాదశసంజ్ఞకాః ప్రతిదినం దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 15॥
ఆద్యో ఢుంఢివినాయకో గణపతిశ్చింతామణిః సిద్ధిదః
సేనావిఘ్నపతిస్తు వక్త్రవదనః శ్రీపాశపాణిః ప్రభుః ।
ఆశాపక్షవినాయకాప్రషకరో మోదాదికః షడ్గుణో
లోలార్కాదివినాయకాః ప్రతిదినం దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 16॥।
హేరంబో నలకూబరో గణపతిః శ్రీభీమచండీగణో
విఖ్యాతో మణికర్ణికాగణపతిః శ్రీసిద్ధిదో విఘ్నపః ।
ముండశ్చండముఖశ్చ కష్టహరణః శ్రీదండహస్తో గణః
శ్రీదుర్గాఖ్యగణాధిపః ప్రతిదినం దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 17॥
ఆద్యో భైరవభీషణస్తదపరః శ్రీకాలరాజః క్రమా-
చ్ఛ్రీసంహారకభైరవస్త్వథ రురుశ్చోన్మత్తకో భైరవః ।
క్రోధశ్చండకపాలభైరవవరః శ్రీభూతనాథాదయో
హ్యష్టౌ భైరవమూర్తయః ప్రతిదినం దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 18॥
ఆధాతోఽంబికయా సహ త్రినయనః సార్ధం గణైర్నందితాం
కాశీమాశు విశన్ హరః ప్రథమతో వార్షధ్వజేఽవస్థితః ।
ఆయాతా దశ ధేనవః సుకపిలా దివ్యైః పయోభిర్హరం
ఖ్యాతం తద్వృషభధ్వజేన కపిలం దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 19॥
ఆనందాఖ్యవనం హి చంపకవనం శ్రీనైమిషం ఖాండవం
పుణ్యం చైత్రరథం త్వశాకవిపినం రంభావనం పావనమ్ ।
దుర్గారణ్యమథోఽపి కైరవవనం వృందావనం పావనం
విఖ్యాతాని వనాని వః ప్రతిదినం దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 20॥
అలికులదలనీలః కాలదంష్ట్రాకరాలః
సజలజలదనీలో వ్యాలయజ్ఞోపవీతః ।
అభయవరదహస్తో డామరోద్దామనాదః
సకలదురితభక్షో మంగలం వో దదాతు ॥ 21॥
అర్ధాంగే వికటా గిరీంద్రతనయా గౌరీ సతీ సుందరీ
సర్వాంగే విలసద్విభూతిధవలో కాలో విశాలేక్షణః ।
వీరేశః సహనందిభృంగిసహితః శ్రీవిశ్వనాథః ప్రభుః
కాశీమందిరసంస్థితోఽఖిలగురుర్దేయాత్సదా మంగలమ్ ॥ 22॥
యః ప్రాతః ప్రయతః ప్రసన్నమనసా ప్రేమప్రమోదాకులః
ఖ్యాతం తత్ర విశిష్టపాదభువనేశేంద్రాదిభిర్యత్స్తుతమ్ ।
ప్రాతః ప్రాఙ్ముఖమాసనోత్తమగతో బ్రూయాచ్ఛృణోత్యాదరాత్
కాశీవాసముఖాన్యవాప్య సతతం ప్రీతే శివే ధూర్జటి ॥ 23॥
ఇతి శ్రీమచ్ఛంకరాచార్యవిరచితం కాశీవిశ్వనాథస్తోత్రమ్ ॥
Read Latest Post:
